Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przewrócę się |
przewrócimy się |
|||
| 2 os. |
przewrócisz się |
przewrócicie się |
|||
| 3 os. |
przewróci się |
przewrócą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przewróciłem się +(e)m się przewrócił |
przewróciłam się +(e)m się przewróciła |
przewróciłom się +(e)m się przewróciło |
przewróciliśmy się +(e)śmy się przewrócili |
przewróciłyśmy się +(e)śmy się przewróciły |
| 2 os. |
przewróciłeś się +(e)ś się przewrócił |
przewróciłaś się +(e)ś się przewróciła |
przewróciłoś się +(e)ś się przewróciło |
przewróciliście się +(e)ście się przewrócili |
przewróciłyście się +(e)ście się przewróciły |
| 3 os. |
przewrócił się |
przewróciła się |
przewróciło się |
przewrócili się |
przewróciły się |
bezosobnik: przewrócono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przewróćmy się |
|
| 2 os. |
przewróć się |
przewróćcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przewróciłbym się bym się przewrócił |
przewróciłabym się bym się przewróciła |
przewróciłobym się bym się przewróciło |
przewrócilibyśmy się byśmy się przewrócili |
przewróciłybyśmy się byśmy się przewróciły |
| 2 os. |
przewróciłbyś się byś się przewrócił |
przewróciłabyś się byś się przewróciła |
przewróciłobyś się byś się przewróciło |
przewrócilibyście się byście się przewrócili |
przewróciłybyście się byście się przewróciły |
| 3 os. |
przewróciłby się by się przewrócił |
przewróciłaby się by się przewróciła |
przewróciłoby się by się przewróciło |
przewróciliby się by się przewrócili |
przewróciłyby się by się przewróciły |
bezosobnik: przewrócono by się
bezokolicznik: przewrócić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przewróciwszy się
gerundium: przewrócenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przewrócenie się |
przewrócenia się |
| D. | przewrócenia się |
przewróceń się |
| C. | przewróceniu się |
przewróceniom się |
| B. | przewrócenie się |
przewrócenia się |
| N. | przewróceniem się |
przewróceniami się |
| Ms. | przewróceniu się |
przewróceniach się |
| W. | przewrócenie się |
przewrócenia się |
odpowiednik aspektowy: przewracać się
Pochodzenie
Zob. wrócić
1. na ziemię
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- autobus, motocykl, pojazd, słup przewrócił się; ciężarówka, cysterna, naczepa przewróciła się; auto, drzewo, krzesło; dziecko przewróciło się
- przewrócić się na bruk, na podłogę, na ziemię
- przewrócić się w błoto, w śnieg
- móc przewrócić się
Cytaty
|
Przewróciłam się przy lądowaniu, trochę utytłałam się w błocie. Ale to nie było ważne. źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Karuzela ku słońcu, 2003 |
|
|
Kołysał się na sztywnych, śliskich drewniakach i każda noga rozjeżdżała mu się w inną stronę. Przewrócili się obydwaj. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971 |
|
|
Gjan pchnął ją, przewróciła się na kamień do mielenia ziarna. źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002 |
|
|
Potrącone krzesło przewróciło się z łoskotem na podłogę. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987 |
2. na plecy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | odwrócić się, przekręcić się | |
| hiperonimy: | obrócić się |
Połączenia
- przewrócić się na bok, na brzuch, na grzbiet, na plecy
- przewrócić się do góry dnem, do góry nogami, na wznak
Cytaty
|
Już ma zamiar przewrócić się na drugi bok i znowu chrapnąć, kiedy przypomina sobie wczorajsze zobowiązanie. źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1969 |
|
|
Nie wypuszczając go, przewróciła się na plecy, a Marek pochylił się nad nią. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998 |
|
|
Czerwony kajak przewrócił się na środku jeziora, na wysokości miejsca, gdzie ćwiczyłem dżudo. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967 |
3. o życiu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wywrócić się |
Połączenia
- czyjś świat przewrócił się; czyjeś życie przewróciło się
- przewrócić się do góry nogami
Cytaty
|
Nagle uświadomiłam sobie, że całe moje życie przewróci się do góry nogami. źródło: NKJP: Anna Samusionek. Wyśniłam sobie aniołka, Naj nr 31, 2003 |
|
|
Obydwoje przyznają, że ich świat przewrócił się do góry nogami. źródło: NKJP: Bartłomiej Romanek: Przyjaciele chcą kupić Krzyśkowi protezę, Dziennik Zachodni, 2009-07-20 |