UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyznawać

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. znać

1. miłość

Definicja

przyznawać się do czegoś lub mówić o czymś ważnym, wcześniej nieujawnionym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ujawniać

Połączenia

wyznawać miłość, uczucia; grzechy, winę
wyznawać szczerze

Cytaty

	Nie pamiętamy, że w naszej tradycji jest noc świętojańska […]. Noc, kiedy młodzi wyznawali sobie miłość, cieszyli się i bawili. źródło: NKJP: tom: Od kupalnocki do nocy świętojańskiej, prasa, 2001
	Widzieliśmy wtenczas na własne oczy wielkie akty pokuty, złodzieje oddawali, co skradli, inni wyznawali zbrodnie... źródło: NKJP: Umberto Eco: Imię róży, 2001
	Uwielbiał przychodzić w gości. - Przynajmniej najem się do syta - wyznawał szczerze. źródło: NKJP: Anna Żebrowska: Gazeta Wyborcza, 1996-09-20
	Większość obywateli wyznaje, że nie rozumie sensu przemian gospodarczych i nie ufa władzom państwowym i samorządowym. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.02.1992

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyznaję	wyznajemy
2 os.	wyznajesz	wyznajecie
3 os.	wyznaje	wyznają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyznawałem +(e)m wyznawał	wyznawałam +(e)m wyznawała	wyznawałom +(e)m wyznawało	wyznawaliśmy +(e)śmy wyznawali	wyznawałyśmy +(e)śmy wyznawały
2 os.	wyznawałeś +(e)ś wyznawał	wyznawałaś +(e)ś wyznawała	wyznawałoś +(e)ś wyznawało	wyznawaliście +(e)ście wyznawali	wyznawałyście +(e)ście wyznawały
3 os.	wyznawał	wyznawała	wyznawało	wyznawali	wyznawały

bezosobnik: wyznawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wyznawał będę wyznawać	będę wyznawała będę wyznawać	będę wyznawało będę wyznawać	będziemy wyznawali będziemy wyznawać	będziemy wyznawały będziemy wyznawać
2 os.	będziesz wyznawał będziesz wyznawać	będziesz wyznawała będziesz wyznawać	będziesz wyznawało będziesz wyznawać	będziecie wyznawali będziecie wyznawać	będziecie wyznawały będziecie wyznawać
3 os.	będzie wyznawał będzie wyznawać	będzie wyznawała będzie wyznawać	będzie wyznawało będzie wyznawać	będą wyznawali będą wyznawać	będą wyznawały będą wyznawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyznawajmy
2 os.	wyznawaj	wyznawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyznawałbym bym wyznawał	wyznawałabym bym wyznawała	wyznawałobym bym wyznawało	wyznawalibyśmy byśmy wyznawali	wyznawałybyśmy byśmy wyznawały
2 os.	wyznawałbyś byś wyznawał	wyznawałabyś byś wyznawała	wyznawałobyś byś wyznawało	wyznawalibyście byście wyznawali	wyznawałybyście byście wyznawały
3 os.	wyznawałby by wyznawał	wyznawałaby by wyznawała	wyznawałoby by wyznawało	wyznawaliby by wyznawali	wyznawałyby by wyznawały

bezosobnik: wyznawano by

bezokolicznik: wyznawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyznając

gerundium: wyznawanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyznawanie	wyznawania
D.	wyznawania	wyznawań
C.	wyznawaniu	wyznawaniom
B.	wyznawanie	wyznawania
N.	wyznawaniem	wyznawaniami
Ms.	wyznawaniu	wyznawaniach
W.	wyznawanie	wyznawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyznający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyznający	wyznający	wyznający	wyznające	wyznająca
D.	wyznającego	wyznającego	wyznającego	wyznającego	wyznającej
C.	wyznającemu	wyznającemu	wyznającemu	wyznającemu	wyznającej
B.	wyznającego	wyznającego	wyznający	wyznające	wyznającą
N.	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającą
Ms.	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyznający	wyznający	wyznające	wyznające
D.	wyznających	wyznających	wyznających	wyznających
C.	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającym
B.	wyznających	wyznających	wyznających	wyznające
N.	wyznającymi	wyznającymi	wyznającymi	wyznającymi
Ms.	wyznających	wyznających	wyznających	wyznających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyznawany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyznawany	wyznawany	wyznawany	wyznawana
D.	wyznawanej
C.	wyznawanemu	wyznawanemu	wyznawanemu	wyznawanemu
B.	wyznawany
N.	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawaną
Ms.	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyznawani	wyznawani
D.	wyznawanych	wyznawanych	wyznawanych	wyznawanych
C.	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym
B.	wyznawanych	wyznawanych	wyznawanych
N.
Ms.

Składnia

tylko Rz osobowy	+	wyznawać	+	CO + (KOMU)
tylko Rz osobowy	+	wyznawać	+	MOWA WPROST
tylko Rz osobowy	+	wyznawać	+	(KOMU) + że + ZDANIE

2. religię

Definicja

uznawać istnienie jakiegoś boga oraz przyjmować założenia związanego z nim systemu religijnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wierzyć

Połączenia

wyznawać Chrystusa, islam, judaizm, religię, wiarę
wyznawać i głosić wiarę, wyznawać i praktykować katolicyzm

Cytaty

	Islamscy fundamentaliści nie ukrywają, że jedyną dobrą religią, którą powinien wyznawać cały świat, jest ich religia. źródło: NKJP: Broń obosieczna, Dziennik Polski, 2003-08-21
	86% ludności związanych było z kościołem katolickim; pozostali byli wyznania mojżeszowego, luterańskiego; nieliczny odsetek wyznawał prawosławie. źródło: NKJP: Andrzej Kastory: Zły sąsiad. Rosyjska polityka wobec europejskich państw ościennych w latach 1939-1940, 1997
	Encyklopedia mówi, że był to koczowniczy lud turecki przybyły z Azji, który w VII-VIII wieku tworzył potężne państwo między Morzem Kaspijskim a Morzem Czarnym, wyznawał judaizm, został rozgromiony przez Światopełka kijowskiego i zniknął bez śladu w historii. źródło: NKJP: Tadeusz Komendant: Książki nr 5, dodatek do Gazety Wyborczej, 1994-05-18
	Dołożymy wszelkich starań, aby […] nie dopuścić do dyskryminowania kogokolwiek z powodu wyznawanej religii. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.12.1991

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyznaję	wyznajemy
2 os.	wyznajesz	wyznajecie
3 os.	wyznaje	wyznają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyznawałem +(e)m wyznawał	wyznawałam +(e)m wyznawała	wyznawałom +(e)m wyznawało	wyznawaliśmy +(e)śmy wyznawali	wyznawałyśmy +(e)śmy wyznawały
2 os.	wyznawałeś +(e)ś wyznawał	wyznawałaś +(e)ś wyznawała	wyznawałoś +(e)ś wyznawało	wyznawaliście +(e)ście wyznawali	wyznawałyście +(e)ście wyznawały
3 os.	wyznawał	wyznawała	wyznawało	wyznawali	wyznawały

bezosobnik: wyznawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wyznawał będę wyznawać	będę wyznawała będę wyznawać	będę wyznawało będę wyznawać	będziemy wyznawali będziemy wyznawać	będziemy wyznawały będziemy wyznawać
2 os.	będziesz wyznawał będziesz wyznawać	będziesz wyznawała będziesz wyznawać	będziesz wyznawało będziesz wyznawać	będziecie wyznawali będziecie wyznawać	będziecie wyznawały będziecie wyznawać
3 os.	będzie wyznawał będzie wyznawać	będzie wyznawała będzie wyznawać	będzie wyznawało będzie wyznawać	będą wyznawali będą wyznawać	będą wyznawały będą wyznawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyznawajmy
2 os.	wyznawaj	wyznawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyznawałbym bym wyznawał	wyznawałabym bym wyznawała	wyznawałobym bym wyznawało	wyznawalibyśmy byśmy wyznawali	wyznawałybyśmy byśmy wyznawały
2 os.	wyznawałbyś byś wyznawał	wyznawałabyś byś wyznawała	wyznawałobyś byś wyznawało	wyznawalibyście byście wyznawali	wyznawałybyście byście wyznawały
3 os.	wyznawałby by wyznawał	wyznawałaby by wyznawała	wyznawałoby by wyznawało	wyznawaliby by wyznawali	wyznawałyby by wyznawały

bezosobnik: wyznawano by

bezokolicznik: wyznawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyznając

gerundium: wyznawanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyznawanie	wyznawania
D.	wyznawania	wyznawań
C.	wyznawaniu	wyznawaniom
B.	wyznawanie	wyznawania
N.	wyznawaniem	wyznawaniami
Ms.	wyznawaniu	wyznawaniach
W.	wyznawanie	wyznawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyznający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyznający	wyznający	wyznający	wyznające	wyznająca
D.	wyznającego	wyznającego	wyznającego	wyznającego	wyznającej
C.	wyznającemu	wyznającemu	wyznającemu	wyznającemu	wyznającej
B.	wyznającego	wyznającego	wyznający	wyznające	wyznającą
N.	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającą
Ms.	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyznający	wyznający	wyznające	wyznające
D.	wyznających	wyznających	wyznających	wyznających
C.	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającym
B.	wyznających	wyznających	wyznających	wyznające
N.	wyznającymi	wyznającymi	wyznającymi	wyznającymi
Ms.	wyznających	wyznających	wyznających	wyznających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyznawany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyznawany	wyznawany	wyznawany	wyznawana
D.	wyznawanej
C.	wyznawanemu	wyznawanemu	wyznawanemu	wyznawanemu
B.	wyznawany
N.	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawaną
Ms.	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyznawani	wyznawani
D.	wyznawanych	wyznawanych	wyznawanych	wyznawanych
C.	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym
B.	wyznawanych	wyznawanych	wyznawanych
N.
Ms.

Składnia

tylko Rz osobowy

wyznawać

3. pogląd

Definicja

uznawać za prawdziwe, słuszne i godne rozpropagowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

hołdować

Połączenia

wyznawać ideę, ideologię, pogląd, wartości chrześcijańskie, zasadę
wyznawać i wcielać w życie ideały, wyznawać i propagować pogląd, wyznawane i kultywowane wartości
wyznawany system wartości, wyznawane zasady moralne

Cytaty

	Czyżby pan wyznawał zasadę: najpierw dziel, a potem rządź? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.04.2001
	Wcześniej autor wyznawał pogląd, że Kazimierz Wielki rozpoczął budowę gmachów uniwersyteckich na Kazimierzu po 1364 r. źródło: NKJP: Stanisław Szczur: Papież Urban V i powstanie uniwersytetu w Krakowie w 1364 r., 1999
	Był znany z tego, że wyznawał światopogląd świecki, ale w połączeniu z zasadami tolerancji, a więc z zachowaniami jak najdalszymi od jakiegokolwiek zwalczania czyichś religijnych wierzeń i przekonań. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet, 2004
	Kenijski przywódca Jomo Kenyatta szybko zapomniał o wyznawanym wcześniej socjalizmie. Pod jego rządami Kenia stała się konserwatywnym, prozachodnim i świetnie, jak na afrykańskie warunki, rozwijającym się państwem. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Gazeta Wyborcza, 1995-12-01
	Psychologowie ostrzegają - młodzi wyznają kult siły, a ich rzeczywistość kreuje film lub komputerowe gry, w których gęsto padają trupy. źródło: NKJP: Jak „Dług”, Dziennik Polski, 2002-02-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyznaję	wyznajemy
2 os.	wyznajesz	wyznajecie
3 os.	wyznaje	wyznają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyznawałem +(e)m wyznawał	wyznawałam +(e)m wyznawała	wyznawałom +(e)m wyznawało	wyznawaliśmy +(e)śmy wyznawali	wyznawałyśmy +(e)śmy wyznawały
2 os.	wyznawałeś +(e)ś wyznawał	wyznawałaś +(e)ś wyznawała	wyznawałoś +(e)ś wyznawało	wyznawaliście +(e)ście wyznawali	wyznawałyście +(e)ście wyznawały
3 os.	wyznawał	wyznawała	wyznawało	wyznawali	wyznawały

bezosobnik: wyznawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wyznawał będę wyznawać	będę wyznawała będę wyznawać	będę wyznawało będę wyznawać	będziemy wyznawali będziemy wyznawać	będziemy wyznawały będziemy wyznawać
2 os.	będziesz wyznawał będziesz wyznawać	będziesz wyznawała będziesz wyznawać	będziesz wyznawało będziesz wyznawać	będziecie wyznawali będziecie wyznawać	będziecie wyznawały będziecie wyznawać
3 os.	będzie wyznawał będzie wyznawać	będzie wyznawała będzie wyznawać	będzie wyznawało będzie wyznawać	będą wyznawali będą wyznawać	będą wyznawały będą wyznawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyznawajmy
2 os.	wyznawaj	wyznawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyznawałbym bym wyznawał	wyznawałabym bym wyznawała	wyznawałobym bym wyznawało	wyznawalibyśmy byśmy wyznawali	wyznawałybyśmy byśmy wyznawały
2 os.	wyznawałbyś byś wyznawał	wyznawałabyś byś wyznawała	wyznawałobyś byś wyznawało	wyznawalibyście byście wyznawali	wyznawałybyście byście wyznawały
3 os.	wyznawałby by wyznawał	wyznawałaby by wyznawała	wyznawałoby by wyznawało	wyznawaliby by wyznawali	wyznawałyby by wyznawały

bezosobnik: wyznawano by

bezokolicznik: wyznawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyznając

gerundium: wyznawanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyznawanie	wyznawania
D.	wyznawania	wyznawań
C.	wyznawaniu	wyznawaniom
B.	wyznawanie	wyznawania
N.	wyznawaniem	wyznawaniami
Ms.	wyznawaniu	wyznawaniach
W.	wyznawanie	wyznawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyznający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyznający	wyznający	wyznający	wyznające	wyznająca
D.	wyznającego	wyznającego	wyznającego	wyznającego	wyznającej
C.	wyznającemu	wyznającemu	wyznającemu	wyznającemu	wyznającej
B.	wyznającego	wyznającego	wyznający	wyznające	wyznającą
N.	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającą
Ms.	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyznający	wyznający	wyznające	wyznające
D.	wyznających	wyznających	wyznających	wyznających
C.	wyznającym	wyznającym	wyznającym	wyznającym
B.	wyznających	wyznających	wyznających	wyznające
N.	wyznającymi	wyznającymi	wyznającymi	wyznającymi
Ms.	wyznających	wyznających	wyznających	wyznających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyznawany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyznawany	wyznawany	wyznawany	wyznawana
D.	wyznawanej
C.	wyznawanemu	wyznawanemu	wyznawanemu	wyznawanemu
B.	wyznawany
N.	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawaną
Ms.	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyznawani	wyznawani
D.	wyznawanych	wyznawanych	wyznawanych	wyznawanych
C.	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym	wyznawanym
B.	wyznawanych	wyznawanych	wyznawanych
N.
Ms.

Składnia

tylko Rz osobowy

wyznawać

Data ostatniej modyfikacji: 18.10.2009