UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

udekorować

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Pochodny od dekorować

1. choinkę

Definicja

umieścić na czymś ozdoby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ozdobić, przystroić, ubrać

Połączenia

  • udekorować balkon, choinkę, dom, ołtarz, skwer, wnętrze
  • udekorować bitą śmietaną
  • odświętnie, pięknie, świątecznie udekorowany
  • udekorowany samochód, stół, tort; udekorowany flagami, kokardami; udekorowana sala; udekorowane ulice

Cytaty

W czasie uroczystości minister obrony narodowej [...] udekorował urnę Krzyżem Komandorskim Orderu Virtuti Militari.

źródło: KWSJP: Stanisława Górnikiewicz: Lwy z Westerplatte, 1983

Zakopiańscy artyści: Lidia Rosińska, Marcin Rząsa i Czesław Podleśny wspólnie z dziećmi wspaniale udekorowali salę balową.

źródło: KWSJP: Agnieszka Kaleta: Bal dla dzieci niepełnosprawnych, Tygodnik Podhalański, 1996

Dom i płot specjalnie udekorowałam, żeby było ładnie.

źródło: KWSJP: Krzysztof Strauchmann: Modlitwa bez granic, Nowa Trybuna Opolska, 2006

Fasady budynków są udekorowane sztukaterią o motywach zaczerpniętych z przyrody, głównie ze świata roślinnego.

źródło: KWSJP: Barbara Kawecka-Zygadło: Style, Cztery kąty, 1995

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. udekoruję
 udekorujemy
2 os. udekorujesz
 udekorujecie
3 os. udekoruje
 udekorują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. udekorowałem
+(e)m udekorował
 udekorowałam
+(e)m udekorowała
 udekorowałom
+(e)m udekorowało
 udekorowaliśmy
+(e)śmy udekorowali
 udekorowałyśmy
+(e)śmy udekorowały
2 os. udekorowałeś
+(e)ś udekorował
 udekorowałaś
+(e)ś udekorowała
 udekorowałoś
+(e)ś udekorowało
 udekorowaliście
+(e)ście udekorowali
 udekorowałyście
+(e)ście udekorowały
3 os. udekorował
 udekorowała
 udekorowało
 udekorowali
 udekorowały

bezosobnik: udekorowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. udekorujmy
2 os. udekoruj
 udekorujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. udekorowałbym
bym udekorował
 udekorowałabym
bym udekorowała
 udekorowałobym
bym udekorowało
 udekorowalibyśmy
byśmy udekorowali
 udekorowałybyśmy
byśmy udekorowały
2 os. udekorowałbyś
byś udekorował
 udekorowałabyś
byś udekorowała
 udekorowałobyś
byś udekorowało
 udekorowalibyście
byście udekorowali
 udekorowałybyście
byście udekorowały
3 os. udekorowałby
by udekorował
 udekorowałaby
by udekorowała
 udekorowałoby
by udekorowało
 udekorowaliby
by udekorowali
 udekorowałyby
by udekorowały

bezosobnik: udekorowano by

bezokolicznik: udekorować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: udekorowawszy

gerundium: udekorowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: udekorowany

odpowiednik aspektowy: dekorować

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

Rzosobowy + udekorować +
CO + (CZYM)

2. zwycięzcę

Definicja

zawiesić na szyi medal, przypiąć order lub wręczyć inne odznaczenie, zwykle w sposób uroczysty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odznaczyć

Połączenia

  • prezydent udekorował
  • udekorować jubilatów, zasłużonych
  • udekorować odznaką
  • udekorowany odznaczeniem, orderem, medalem

Cytaty

Z kościoła udano się przed pomnik Mikołaja Kopernika, gdzie Piłsudski złożył wieniec, potem udał się nad Wisłę do przystani. Tu udekorował Krzyżami Virtuti Militari oficerów i marynarzy marynarki wojennej, znajdujących się w obecności wiceadmirała Porębskiego na czterech kanonierkach.

źródło: KWSJP: Mieczysław Skrzypek: Podziękowanie za hojność, Gazeta Miejska, 2000, nr 16 (59)

Wieczorem przedstawiciel Prezydenta RP Ryszard Kalisz udekorował blisko czterdziestu ratowników TOPR wysokimi odznaczeniami państwowymi.

źródło: KWSJP: Adam Marasek: Kronika TOPR, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 11

W 1965 r. Beatlesi zostają udekorowani w pałacu Buckingham Orderami Imperium Brytyjskiego.

źródło: KWSJP: Mirosław Pęczak: 25 lat bez Lennona, Polityka, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. udekoruję
 udekorujemy
2 os. udekorujesz
 udekorujecie
3 os. udekoruje
 udekorują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. udekorowałem
+(e)m udekorował
 udekorowałam
+(e)m udekorowała
 udekorowałom
+(e)m udekorowało
 udekorowaliśmy
+(e)śmy udekorowali
 udekorowałyśmy
+(e)śmy udekorowały
2 os. udekorowałeś
+(e)ś udekorował
 udekorowałaś
+(e)ś udekorowała
 udekorowałoś
+(e)ś udekorowało
 udekorowaliście
+(e)ście udekorowali
 udekorowałyście
+(e)ście udekorowały
3 os. udekorował
 udekorowała
 udekorowało
 udekorowali
 udekorowały

bezosobnik: udekorowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. udekorujmy
2 os. udekoruj
 udekorujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. udekorowałbym
bym udekorował
 udekorowałabym
bym udekorowała
 udekorowałobym
bym udekorowało
 udekorowalibyśmy
byśmy udekorowali
 udekorowałybyśmy
byśmy udekorowały
2 os. udekorowałbyś
byś udekorował
 udekorowałabyś
byś udekorowała
 udekorowałobyś
byś udekorowało
 udekorowalibyście
byście udekorowali
 udekorowałybyście
byście udekorowały
3 os. udekorowałby
by udekorował
 udekorowałaby
by udekorowała
 udekorowałoby
by udekorowało
 udekorowaliby
by udekorowali
 udekorowałyby
by udekorowały

bezosobnik: udekorowano by

bezokolicznik: udekorować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: udekorowawszy

gerundium: udekorowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: udekorowany

odpowiednik aspektowy: dekorować

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

Rzosobowy + udekorować +
KOGO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 15.02.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN