UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obejrzeć

oglądnąć

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obejrzę
 obejrzymy
2 os. obejrzysz
 obejrzycie
3 os. obejrzy
 obejrzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obejrzałem
+(e)m obejrzał
 obejrzałam
+(e)m obejrzała
 obejrzałom
+(e)m obejrzało
 obejrzeliśmy
+(e)śmy obejrzeli
 obejrzałyśmy
+(e)śmy obejrzały
2 os. obejrzałeś
+(e)ś obejrzał
 obejrzałaś
+(e)ś obejrzała
 obejrzałoś
+(e)ś obejrzało
 obejrzeliście
+(e)ście obejrzeli
 obejrzałyście
+(e)ście obejrzały
3 os. obejrzał
 obejrzała
 obejrzało
 obejrzeli
 obejrzały

bezosobnik: obejrzano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obejrzyjmy
2 os. obejrzyj
 obejrzyjcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obejrzałbym
bym obejrzał
 obejrzałabym
bym obejrzała
 obejrzałobym
bym obejrzało
 obejrzelibyśmy
byśmy obejrzeli
 obejrzałybyśmy
byśmy obejrzały
2 os. obejrzałbyś
byś obejrzał
 obejrzałabyś
byś obejrzała
 obejrzałobyś
byś obejrzało
 obejrzelibyście
byście obejrzeli
 obejrzałybyście
byście obejrzały
3 os. obejrzałby
by obejrzał
 obejrzałaby
by obejrzała
 obejrzałoby
by obejrzało
 obejrzeliby
by obejrzeli
 obejrzałyby
by obejrzały

bezosobnik: obejrzano by

bezokolicznik: obejrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obejrzawszy

gerundium: obejrzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: obejrzany

odpowiednik aspektowy: oglądać

Pochodzenie

psł. *obzьrěti 'obejrzeć, oglądnąć'

Forma prasłowiańska od psł. *zьrěti 'patrzeć, spoglądać, widzieć' z przedrostkiem *ob-

1. towar

Definicja

spędzić pewien czas, przypatrując się komuś lub czemuś dokładnie

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

  • ekspert, fachowiec, klient, lekarz obejrzał; komisja obejrzała
  • obejrzeć działkę, fabrykę, gospodarstwo, miejsce wypadku, mieszkanie, obiekt, oddział, samochód, towar; dokumenty, eksponaty, katalog, kolekcję, obrazy, jakieś prace, projekt, zdjęcie
  • obejrzeć fachowym okiem
  • obejrzeć kogoś od stóp do głów
  • obejrzeć pod mikroskopem
  • obejrzeć ze wszystkich stron
  • dokładnie, starannie, uważnie obejrzeć
  • obejrzeć i sfotografować, obejrzeć i wybrać

Cytaty

Kapitan [...] obejrzał go od stóp do głów. - Mam nadzieję, że nie przyniesiecie wstydu mojej kompanii - powiedział.

źródło: KWSJP: Zbigniew Krempf: Resztę pozostaw bogom, 1966

- Obiecała mi pani pokazać swoje rysunki i obrazy. - Obiecałam i pokażę... [...] Pan jest pewny, profesorze, że chce je pan obejrzeć?

źródło: KWSJP: Marian Grześczak: Proza polska, Literatura, 1984, nr 2

Przed budynkiem znajduje się duży plac z materiałem szkółkarskim, gdzie można dokładnie obejrzeć rośliny i wybrać najlepsze egzemplarze.

źródło: KWSJP: Adam Będkowski: Dokąd na zakupy?, Kwietnik, 1996, nr 3

Na miejscu wypadku było mnóstwo ludzi. […] Kierowca zatrzymał się jakieś sto metrów dalej, wysiadł, obejrzał, w jakim stanie jest auto, i... ruszył z piskiem opon.

źródło: KWSJP: Irena Szaczkus: Pijany policjant przejechał Monikę i uciekł, Naj, 2003, nr 42

Na nabywców czekały kanarki różnych odmian, papugi, amadyny wspaniałe, zeberki, wdówki... Można było obejrzeć, jak mienią się kolorami, i posłuchać, jak śpiewają.

źródło: NKJP: MM: Egzotyczne piórka, Dziennik Polski, 2001-03-12

Składnia

Rzosobowy + obejrzeć +
KOGO/CO
Rzosobowy + obejrzeć +
ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. film

Definicja

zapoznać się z czymś, patrząc na to

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zobaczyć

Połączenia

  • publiczność obejrzała; kibice, zebrani obejrzeli coś
  • obejrzeć bajki, ekranizację, film, finał, horror, komedię, koncert, mecz, nagranie, paradę, pojedynek, powtórkę czegoś, program, przedstawienie, reklamę, reportaż, serial, spektakl, sztukę, teledysk, transmisję, wiadomości, widowisko, występy; kasetę, telewizję; wystawę
  • obejrzeć na dużym ekranie, na ekranach kin, na telebimie, na wideo
  • obejrzeć w kinie, w telewizji; w skupieniu
  • obejrzeć z chęcią, z przyjemnością
  • chętnie obejrzeć
  • można, warto; polecać; chcieć, próbować; przyjechać obejrzeć
  • obejrzeć i skomentować, obejrzeć i zrecenzować
  • coś jest godne, warte obejrzenia

Cytaty

Na ekranach kin obejrzeć można filmy z różnych krajów. Algieria sprowadza rocznie około 500 filmów z Europy i Stanów Zjednoczonych.

źródło: KWSJP: Barbara Zaorska: Arabizacja Algierii, Poznaj Świat, 1987, nr 4

Moim zdaniem każda sztuka warta jest obejrzenia i przekonuję o tym widzów.

źródło: KWSJP: Listy z teatru, Premiera u Osterwy, 1999, nr 3

Mrożące krew w żyłach migawki obejrzymy w kilku stacjach TV. Ku przestrodze i w celu odstraszenia.

źródło: NKJP: Polityka, 2005

Stadion […] może pomieścić 34 tysięcy widzów. Organizatorzy spodziewają się, że od piątku do niedzieli rywalizację obejrzy 120 tysięcy kibiców.

źródło: KWSJP: Jacek Korczak-Mleczko: Dno mamuta, Trybuna, 2006

Składnia

Rzosobowy + obejrzeć +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 15.07.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN