UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kupa

Chronologizacja

1437, SStp

Pochodzenie

psł. *kupa 'kupa, stos, sterta, gromada'

1. gruzu

Definicja

pot. 
ogół przedmiotów podobnego typu lub fragmentów jakiejś substancji, ułożonych w stos

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  góra I, kopiec, sterta, stos

Połączenia

  • kupa gruzu, śmieci, złomu; gałęzi, konarów
  • złożyć, zwalić coś na kupę

Cytaty

Za krzakami teren lekko opadał, piętrzyła się tam kupa wykarczowanych pniaków.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Schyla się, bo na kupie śmieci leży niebieska, trochę tylko zmięta urzędowa koperta, stempel zatarty, maszynowy druk, da Kazi w domu do przeczytania.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1996

Wędrowałem wzdłuż ścian, uważnie stawiając stopy, aby nie potknąć się i nie przewrócić na kupach gruzu, zwałowiskach śmieci, ułomkach przegniłych desek, zaścielających grubą warstwą marmurową posadzkę.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kupa
kupy
D. kupy
kup
C. kupie
kupom
B. kupę
kupy
N. kupą
kupami
Ms. kupie
kupach
W. kupo
kupy

Składnia

bez ograniczeń + kupa +
CZEGO

2. dzieci

Definicja

pot. 
duża liczba ludzi lub zwierząt znajdujących się bardzo blisko siebie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  hurma

Połączenia

  • kupa dzieci, ludzi; zwierząt
  • spędzić w kupę

Cytaty

Z tego wzniesienia widzieli ludzi Ab-Ramowych wygrażających pałkami pastuchom Lota i usiłujących spędzić do kupy rozbiegane stada.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1996

Jeńców spędzono w kupę, otoczono pierścieniem. Na rozkaz rycerza w hełmie z czarnym pióropuszem jeźdźcy zaczęli siec i kłuć bezbronnych.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Wsiadało się w kupach, toboły na górę, a kierowca się odwracał i mówił: proszę państwa, takie w mej furze są zwyczaje, że nie histeryzujemy, jak jedziemy.

źródło: NKJP: Sylwia Chutnik: Dzidzia, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kupa
kupy
D. kupy
kup
C. kupie
kupom
B. kupę
kupy
N. kupą
kupami
Ms. kupie
kupach
W. kupo
kupy

Składnia

bez ograniczeń + kupa +
KOGO/CZEGO

3. pieniędzy

Definicja

pot. 
duża ilość lub liczba czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • kupa ludzi; forsy, kasy, pieniędzy; roboty; czasu

Cytaty

W końcu przerzuciliśmy się na handel pościelami i ręcznikami. W kilku miastach mieliśmy hurtownie. Kupa forsy, nie wiedzieliśmy, co z nią robić.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Proponuję, by ugotować z nich zupę. - Zupa z ryb? - Jasne. Mamy kupę tego drobiazgu, mamy sól - Jaskier ilustrował wyliczanie odginaniem kolejnych palców. - Zdobyliśmy cebulę, marchew, pietruszkę, seler z nacią. I kocioł.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kupa
D. kupy
C. kupie
B. kupę
N. kupą
Ms. kupie
W. kupo

Składnia

bez ograniczeń + kupa +
KOGO/CZEGO

4. kał

Definicja

pot. 
stolec

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  guano, kał, stolec
hiperonimy:  ekskrementy, odchody

Połączenia

  • psia kupa
  • wdepnąć w kupę

Cytaty

Weronika nie dostała klapsa za nieposprzątane zabawki, kupę w majtkach , niezjedzenie obiadu, przekleństwa, tylko za bicie psa i nieuzasadnioną histerię.

źródło: NKJP: Internet

- Wiosna jest przecież. Psie kupy wybiło. Zatrzymali się, by Heinz mógł wytrzeć podeszwę.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kupa
kupy
D. kupy
kup
C. kupie
kupom
B. kupę
kupy
N. kupą
kupami
Ms. kupie
kupach
W. kupo
kupy

Frazeologizmy

coś trzyma się kupy
do kupy
zusammen do kupy
ktoś bierze się w garść
ktoś zbiera się do kupy
ktoś bierze się w kupę
ktoś robi kupę
ktoś wali kupę
ktoś wziął się w garść
ktoś zebrał się do kupy
ktoś wziął się w kupę
ktoś wziął się w garść
ktoś zebrał się do kupy
ktoś wziął się w kupę
ktoś zrobił kupę
ktoś walnął kupę
ktoś/coś trzyma się kupy
na kupę
na kupie
Data ostatniej modyfikacji: 20.03.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj