UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przewyższać

Chronologizacja

1436, SStp
W postaci: przewyszać

Pochodzenie

Zob. wyższy

1. o głowę

Definicja

stawać się lub być wyższym od kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

  • przewyższać inne dzieci, rówieśników
  • przewyższać wzrostem
  • przewyższać o głowę, o metr

Cytaty

Poprzedzony kilkoma motocyklami wjechał na plac wojskowy gazik, a w nim 44-letni Fidel Castro, jak zwykle w mundurze koloru khaki, brodaty, przewyższający o głowę najpotężniejszych oficerów ochrony.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Sylwetka Grzywy przypominała teraz rosłego, długonogiego wilka o nazbyt może smukłym, wydłużonym pysku. Stając na dwóch łapach przewyższała już wzrostem Małego.

źródło: KWSJP: Piotr Korda: Wadera, 1968

Obecnie w planach jest już co najmniej kilka budynków przewyższających wysokością wszystkie dotychczasowe łódzkie wieżowce.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przewyższam
przewyższamy
2 os. przewyższasz
przewyższacie
3 os. przewyższa
przewyższają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przewyższałem
+(e)m przewyższał
przewyższałam
+(e)m przewyższała
przewyższałom
+(e)m przewyższało
przewyższaliśmy
+(e)śmy przewyższali
przewyższałyśmy
+(e)śmy przewyższały
2 os. przewyższałeś
+(e)ś przewyższał
przewyższałaś
+(e)ś przewyższała
przewyższałoś
+(e)ś przewyższało
przewyższaliście
+(e)ście przewyższali
przewyższałyście
+(e)ście przewyższały
3 os. przewyższał
przewyższała
przewyższało
przewyższali
przewyższały

bezosobnik: przewyższano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przewyższał
będę przewyższać
będę przewyższała
będę przewyższać
będę przewyższało
będę przewyższać
będziemy przewyższali
będziemy przewyższać
będziemy przewyższały
będziemy przewyższać
2 os. będziesz przewyższał
będziesz przewyższać
będziesz przewyższała
będziesz przewyższać
będziesz przewyższało
będziesz przewyższać
będziecie przewyższali
będziecie przewyższać
będziecie przewyższały
będziecie przewyższać
3 os. będzie przewyższał
będzie przewyższać
będzie przewyższała
będzie przewyższać
będzie przewyższało
będzie przewyższać
będą przewyższali
będą przewyższać
będą przewyższały
będą przewyższać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przewyższajmy
2 os. przewyższaj
przewyższajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przewyższałbym
bym przewyższał
przewyższałabym
bym przewyższała
przewyższałobym
bym przewyższało
przewyższalibyśmy
byśmy przewyższali
przewyższałybyśmy
byśmy przewyższały
2 os. przewyższałbyś
byś przewyższał
przewyższałabyś
byś przewyższała
przewyższałobyś
byś przewyższało
przewyższalibyście
byście przewyższali
przewyższałybyście
byście przewyższały
3 os. przewyższałby
by przewyższał
przewyższałaby
by przewyższała
przewyższałoby
by przewyższało
przewyższaliby
by przewyższali
przewyższałyby
by przewyższały

bezosobnik: przewyższano by

bezokolicznik: przewyższać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przewyższając

gerundium: przewyższanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przewyższanie
przewyższania
D. przewyższania
przewyższań
C. przewyższaniu
przewyższaniom
B. przewyższanie
przewyższania
N. przewyższaniem
przewyższaniami
Ms. przewyższaniu
przewyższaniach
W. przewyższanie
przewyższania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przewyższający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przewyższający
przewyższający
przewyższający
przewyższające
przewyższająca
D. przewyższającego
przewyższającego
przewyższającego
przewyższającego
przewyższającej
C. przewyższającemu
przewyższającemu
przewyższającemu
przewyższającemu
przewyższającej
B. przewyższającego
przewyższającego
przewyższający
przewyższające
przewyższającą
N. przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającą
Ms. przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przewyższający
przewyższający
przewyższające
przewyższające
D. przewyższających
przewyższających
przewyższających
przewyższających
C. przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
B. przewyższających
przewyższających
przewyższających
przewyższające
N. przewyższającymi
przewyższającymi
przewyższającymi
przewyższającymi
Ms. przewyższających
przewyższających
przewyższających
przewyższających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przewyższany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przewyższany
przewyższany
przewyższany
przewyższane
przewyższana
D. przewyższanego
przewyższanego
przewyższanego
przewyższanego
przewyższanej
C. przewyższanemu
przewyższanemu
przewyższanemu
przewyższanemu
przewyższanej
B. przewyższanego
przewyższanego
przewyższany
przewyższane
przewyższaną
N. przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższaną
Ms. przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przewyższani
przewyższani
przewyższane
przewyższane
D. przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
C. przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
B. przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
przewyższane
N. przewyższanymi
przewyższanymi
przewyższanymi
przewyższanymi
Ms. przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych

odpowiednik aspektowy: przewyższyć

Składnia

bez ograniczeń + przewyższać +
KOGO/CO + (o CO)

2. podaż

Definicja

być większym od czegoś pod względem liczby lub wartości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • liczba czegoś, popyt przewyższa; wydatki przewyższają coś
  • przewyższać koszty, liczbę czegoś, opłaty, podaż, wartość czegoś
  • przewyższać o połowę, o ileś złotych (procent, stopni...)
  • przewyższać wielokrotnie

Cytaty

Popyt na lokale zdecydowanie przewyższa podaż, co powoduje, że ceny osiągają niebotyczne rozmiary.

źródło: NKJP: (SOB): Kraków w sytuacji bardzo karkołomnej, Gazeta Krakowska, 2007-03-22

Kapitan stacjonowany w Warszawie otrzymywał wraz z dodatkami prawie osiemset złotych miesięcznie. Przewyższało to ośmiokrotnie średni zarobek robotniczy.

źródło: KWSJP: Jerzy Jesionowski: Nad urwiskiem, 1987

Jeszcze w 1992 r. zarobki profesorów przewyższały o blisko 80 proc. średnią płacę w gospodarce narodowej, ale asystenci zarabiali już ok. 20 proc. poniżej średniej.

źródło: NKJP: Ewa Nowakowska, Marcin Kołodziejczyk: Desperados, czyli z życia młodego naukowca, Polityka, 2001-03-10

[...] nie padało, było jednak chłodno. Całe szczęście, że temperatura na scenie, która została silnie oświetlona i zadaszona, przewyższała o kilka stopni tę w pozostałej części ogrodu.

źródło: NKJP: Lech Kaźmierczak: Korona dla Jolanty i Marty, Express Ilustrowany, 2001-05-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przewyższam
przewyższamy
2 os. przewyższasz
przewyższacie
3 os. przewyższa
przewyższają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przewyższałem
+(e)m przewyższał
przewyższałam
+(e)m przewyższała
przewyższałom
+(e)m przewyższało
przewyższaliśmy
+(e)śmy przewyższali
przewyższałyśmy
+(e)śmy przewyższały
2 os. przewyższałeś
+(e)ś przewyższał
przewyższałaś
+(e)ś przewyższała
przewyższałoś
+(e)ś przewyższało
przewyższaliście
+(e)ście przewyższali
przewyższałyście
+(e)ście przewyższały
3 os. przewyższał
przewyższała
przewyższało
przewyższali
przewyższały

bezosobnik: przewyższano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przewyższał
będę przewyższać
będę przewyższała
będę przewyższać
będę przewyższało
będę przewyższać
będziemy przewyższali
będziemy przewyższać
będziemy przewyższały
będziemy przewyższać
2 os. będziesz przewyższał
będziesz przewyższać
będziesz przewyższała
będziesz przewyższać
będziesz przewyższało
będziesz przewyższać
będziecie przewyższali
będziecie przewyższać
będziecie przewyższały
będziecie przewyższać
3 os. będzie przewyższał
będzie przewyższać
będzie przewyższała
będzie przewyższać
będzie przewyższało
będzie przewyższać
będą przewyższali
będą przewyższać
będą przewyższały
będą przewyższać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przewyższajmy
2 os. przewyższaj
przewyższajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przewyższałbym
bym przewyższał
przewyższałabym
bym przewyższała
przewyższałobym
bym przewyższało
przewyższalibyśmy
byśmy przewyższali
przewyższałybyśmy
byśmy przewyższały
2 os. przewyższałbyś
byś przewyższał
przewyższałabyś
byś przewyższała
przewyższałobyś
byś przewyższało
przewyższalibyście
byście przewyższali
przewyższałybyście
byście przewyższały
3 os. przewyższałby
by przewyższał
przewyższałaby
by przewyższała
przewyższałoby
by przewyższało
przewyższaliby
by przewyższali
przewyższałyby
by przewyższały

bezosobnik: przewyższano by

bezokolicznik: przewyższać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przewyższając

gerundium: przewyższanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przewyższanie
przewyższania
D. przewyższania
przewyższań
C. przewyższaniu
przewyższaniom
B. przewyższanie
przewyższania
N. przewyższaniem
przewyższaniami
Ms. przewyższaniu
przewyższaniach
W. przewyższanie
przewyższania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przewyższający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przewyższający
przewyższający
przewyższający
przewyższające
przewyższająca
D. przewyższającego
przewyższającego
przewyższającego
przewyższającego
przewyższającej
C. przewyższającemu
przewyższającemu
przewyższającemu
przewyższającemu
przewyższającej
B. przewyższającego
przewyższającego
przewyższający
przewyższające
przewyższającą
N. przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającą
Ms. przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przewyższający
przewyższający
przewyższające
przewyższające
D. przewyższających
przewyższających
przewyższających
przewyższających
C. przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
B. przewyższających
przewyższających
przewyższających
przewyższające
N. przewyższającymi
przewyższającymi
przewyższającymi
przewyższającymi
Ms. przewyższających
przewyższających
przewyższających
przewyższających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przewyższany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przewyższany
przewyższany
przewyższany
przewyższane
przewyższana
D. przewyższanego
przewyższanego
przewyższanego
przewyższanego
przewyższanej
C. przewyższanemu
przewyższanemu
przewyższanemu
przewyższanemu
przewyższanej
B. przewyższanego
przewyższanego
przewyższany
przewyższane
przewyższaną
N. przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższaną
Ms. przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przewyższani
przewyższani
przewyższane
przewyższane
D. przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
C. przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
B. przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
przewyższane
N. przewyższanymi
przewyższanymi
przewyższanymi
przewyższanymi
Ms. przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych

odpowiednik aspektowy: przewyższyć

Składnia

Rznieżywotny + przewyższać +
CO + (o CO)

3. talentem

Definicja

być lepszym, większym lub bardziej znaczącym od kogoś lub czegoś innego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • przewyższać urodę, zalety czegoś
  • przewyższać intelektem, inteligencją, pięknem, potencjałem, poziomem, skutecznością, sprytem, talentem, temperamentem, urodą, zdolnościami

Cytaty

Kaukaz przewyższa pięknością nasze europejskie góry. To naprawdę fantastyczny kraj.

źródło: KWSJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977

Moim zdaniem były takie okresy [...], gdy Akademia Lubrańskiego swoim poziomem nauczania z całą pewnością nawet przewyższała Akademię Krakowską.

źródło: KWSJP: Zygmunt Rola: Tajemnice Ostrowa Tumskiego, 2000

Panie coraz chętniej uprawiają dyscypliny sportu, które przez wiele lat były tylko domeną mężczyzn. [...] Polki w wielu dyscyplinach dorównują panom, a nawet ich przewyższają.

źródło: NKJP: Juliusz Podolski: Spod kroplówki po złoto, Gazeta Poznańska, 2002-04-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przewyższam
przewyższamy
2 os. przewyższasz
przewyższacie
3 os. przewyższa
przewyższają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przewyższałem
+(e)m przewyższał
przewyższałam
+(e)m przewyższała
przewyższałom
+(e)m przewyższało
przewyższaliśmy
+(e)śmy przewyższali
przewyższałyśmy
+(e)śmy przewyższały
2 os. przewyższałeś
+(e)ś przewyższał
przewyższałaś
+(e)ś przewyższała
przewyższałoś
+(e)ś przewyższało
przewyższaliście
+(e)ście przewyższali
przewyższałyście
+(e)ście przewyższały
3 os. przewyższał
przewyższała
przewyższało
przewyższali
przewyższały

bezosobnik: przewyższano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przewyższał
będę przewyższać
będę przewyższała
będę przewyższać
będę przewyższało
będę przewyższać
będziemy przewyższali
będziemy przewyższać
będziemy przewyższały
będziemy przewyższać
2 os. będziesz przewyższał
będziesz przewyższać
będziesz przewyższała
będziesz przewyższać
będziesz przewyższało
będziesz przewyższać
będziecie przewyższali
będziecie przewyższać
będziecie przewyższały
będziecie przewyższać
3 os. będzie przewyższał
będzie przewyższać
będzie przewyższała
będzie przewyższać
będzie przewyższało
będzie przewyższać
będą przewyższali
będą przewyższać
będą przewyższały
będą przewyższać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przewyższajmy
2 os. przewyższaj
przewyższajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przewyższałbym
bym przewyższał
przewyższałabym
bym przewyższała
przewyższałobym
bym przewyższało
przewyższalibyśmy
byśmy przewyższali
przewyższałybyśmy
byśmy przewyższały
2 os. przewyższałbyś
byś przewyższał
przewyższałabyś
byś przewyższała
przewyższałobyś
byś przewyższało
przewyższalibyście
byście przewyższali
przewyższałybyście
byście przewyższały
3 os. przewyższałby
by przewyższał
przewyższałaby
by przewyższała
przewyższałoby
by przewyższało
przewyższaliby
by przewyższali
przewyższałyby
by przewyższały

bezosobnik: przewyższano by

bezokolicznik: przewyższać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przewyższając

gerundium: przewyższanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przewyższanie
przewyższania
D. przewyższania
przewyższań
C. przewyższaniu
przewyższaniom
B. przewyższanie
przewyższania
N. przewyższaniem
przewyższaniami
Ms. przewyższaniu
przewyższaniach
W. przewyższanie
przewyższania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przewyższający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przewyższający
przewyższający
przewyższający
przewyższające
przewyższająca
D. przewyższającego
przewyższającego
przewyższającego
przewyższającego
przewyższającej
C. przewyższającemu
przewyższającemu
przewyższającemu
przewyższającemu
przewyższającej
B. przewyższającego
przewyższającego
przewyższający
przewyższające
przewyższającą
N. przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającą
Ms. przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przewyższający
przewyższający
przewyższające
przewyższające
D. przewyższających
przewyższających
przewyższających
przewyższających
C. przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
przewyższającym
B. przewyższających
przewyższających
przewyższających
przewyższające
N. przewyższającymi
przewyższającymi
przewyższającymi
przewyższającymi
Ms. przewyższających
przewyższających
przewyższających
przewyższających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przewyższany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przewyższany
przewyższany
przewyższany
przewyższane
przewyższana
D. przewyższanego
przewyższanego
przewyższanego
przewyższanego
przewyższanej
C. przewyższanemu
przewyższanemu
przewyższanemu
przewyższanemu
przewyższanej
B. przewyższanego
przewyższanego
przewyższany
przewyższane
przewyższaną
N. przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższaną
Ms. przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przewyższani
przewyższani
przewyższane
przewyższane
D. przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
C. przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
przewyższanym
B. przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
przewyższane
N. przewyższanymi
przewyższanymi
przewyższanymi
przewyższanymi
Ms. przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych
przewyższanych

odpowiednik aspektowy: przewyższyć

Składnia

bez ograniczeń + przewyższać +
KOGO/CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj