UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spychać

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Czasownik przedrostkowy od psł. *pichati 'pchać, popychać, posuwać'; w języku polskim oczekiwalibyśmy formy *-pichać, jednak od najdawniejszych czasów są poświadczone postaci -pychać z niejasnym -y-, być może analogicznym do dychać (Bor); zob. pchać

1. samochód

Definicja

pchając, przesuwać coś na inne miejsce lub zsuwać w dół

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przemieszczać

Połączenia

  • wiatr, woda spycha coś
  • spychać gruz, śnieg
  • spychać do rowu, do rzeki
  • spychać na bok, na jezdnię, na pobocze, na wodę
  • spychać w dół, w przepaść
  • spychać z łóżka, ze schodów, z urwiska
  • spychać brutalnie, powoli

Cytaty

Ludzie spychali porzucone wcześniej pojazdy do rowu, aby nie tarasowały drogi.

źródło: NKJP: Uwaga nadchodzi, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 44

Przy pomoście kręcili się ludzie. Spychali na wodę kajaki, wciągali na maszty żagle.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1961

Sądził, że latem woda z roztopów wsiąka w lodowcowe szczeliny i zamarzając tam, zwiększa swą objętość. Rozszerzając się woda napiera na lód i stopniowo spycha go w dół doliny.

źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1996

Na gnieździe siedzi wytrwale on i ona, i to tak gorliwie, że często samiec spycha z gniazda samicę.

źródło: NKJP: Stefan Maciejewski: Skrzydlate macierzyństwo, Przekrój, 1995, nr 27/2610

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spycham
spychamy
2 os. spychasz
spychacie
3 os. spycha
spychają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałem
+(e)m spychał
spychałam
+(e)m spychała
spychałom
+(e)m spychało
spychaliśmy
+(e)śmy spychali
spychałyśmy
+(e)śmy spychały
2 os. spychałeś
+(e)ś spychał
spychałaś
+(e)ś spychała
spychałoś
+(e)ś spychało
spychaliście
+(e)ście spychali
spychałyście
+(e)ście spychały
3 os. spychał
spychała
spychało
spychali
spychały

bezosobnik: spychano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę spychał
będę spychać
będę spychała
będę spychać
będę spychało
będę spychać
będziemy spychali
będziemy spychać
będziemy spychały
będziemy spychać
2 os. będziesz spychał
będziesz spychać
będziesz spychała
będziesz spychać
będziesz spychało
będziesz spychać
będziecie spychali
będziecie spychać
będziecie spychały
będziecie spychać
3 os. będzie spychał
będzie spychać
będzie spychała
będzie spychać
będzie spychało
będzie spychać
będą spychali
będą spychać
będą spychały
będą spychać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spychajmy
2 os. spychaj
spychajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałbym
bym spychał
spychałabym
bym spychała
spychałobym
bym spychało
spychalibyśmy
byśmy spychali
spychałybyśmy
byśmy spychały
2 os. spychałbyś
byś spychał
spychałabyś
byś spychała
spychałobyś
byś spychało
spychalibyście
byście spychali
spychałybyście
byście spychały
3 os. spychałby
by spychał
spychałaby
by spychała
spychałoby
by spychało
spychaliby
by spychali
spychałyby
by spychały

bezosobnik: spychano by

bezokolicznik: spychać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spychając

gerundium: spychanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spychanie
spychania
D. spychania
spychań
C. spychaniu
spychaniom
B. spychanie
spychania
N. spychaniem
spychaniami
Ms. spychaniu
spychaniach
W. spychanie
spychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spychający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychający
spychający
spychający
spychające
spychająca
D. spychającego
spychającego
spychającego
spychającego
spychającej
C. spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającej
B. spychającego
spychającego
spychający
spychające
spychającą
N. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającą
Ms. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychający
spychający
spychające
spychające
D. spychających
spychających
spychających
spychających
C. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
B. spychających
spychających
spychających
spychające
N. spychającymi
spychającymi
spychającymi
spychającymi
Ms. spychających
spychających
spychających
spychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: spychany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychany
spychany
spychany
spychane
spychana
D. spychanego
spychanego
spychanego
spychanego
spychanej
C. spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanej
B. spychanego
spychanego
spychany
spychane
spychaną
N. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychaną
Ms. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychani
spychani
spychane
spychane
D. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych
C. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
B. spychanych
spychanych
spychanych
spychane
N. spychanymi
spychanymi
spychanymi
spychanymi
Ms. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych

odpowiednik aspektowy: zepchnąć

Składnia

Rzżywotny + spychać +
KOGO/CO + (GDZIE)

2. do defensywy

Definicja

w walce zbrojnej lub sportowej: zmuszać przeciwnika do wycofania się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  atakować

Połączenia

  • spychać rywali, wojska
  • spychać do obrony

Cytaty

Poczynając od granicy, Niemcy spychali wojska polskie w głąb kraju i nie było widoków na powstrzymanie przeciwnika na czas dłuższy na jakiejś upatrzonej linii obronnej.

źródło: NKJP: Kazimierz Osmecki Iranek: Powołanie i przeznaczenie: wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, 2004

Białe armie parły naprzód, spychając wyczerpanych bolszewików do Wołgi.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Po zdobyciu prowadzenia gospodarze nie ustawali w atakach, spychając „stalowców” do chaotycznej obrony.

źródło: NKJP: LT: Czarni - Stal Grudziądz 7:1 (2:0), Nakielski Czas, 2004-09-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spycham
spychamy
2 os. spychasz
spychacie
3 os. spycha
spychają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałem
+(e)m spychał
spychałam
+(e)m spychała
spychałom
+(e)m spychało
spychaliśmy
+(e)śmy spychali
spychałyśmy
+(e)śmy spychały
2 os. spychałeś
+(e)ś spychał
spychałaś
+(e)ś spychała
spychałoś
+(e)ś spychało
spychaliście
+(e)ście spychali
spychałyście
+(e)ście spychały
3 os. spychał
spychała
spychało
spychali
spychały

bezosobnik: spychano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę spychał
będę spychać
będę spychała
będę spychać
będę spychało
będę spychać
będziemy spychali
będziemy spychać
będziemy spychały
będziemy spychać
2 os. będziesz spychał
będziesz spychać
będziesz spychała
będziesz spychać
będziesz spychało
będziesz spychać
będziecie spychali
będziecie spychać
będziecie spychały
będziecie spychać
3 os. będzie spychał
będzie spychać
będzie spychała
będzie spychać
będzie spychało
będzie spychać
będą spychali
będą spychać
będą spychały
będą spychać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spychajmy
2 os. spychaj
spychajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałbym
bym spychał
spychałabym
bym spychała
spychałobym
bym spychało
spychalibyśmy
byśmy spychali
spychałybyśmy
byśmy spychały
2 os. spychałbyś
byś spychał
spychałabyś
byś spychała
spychałobyś
byś spychało
spychalibyście
byście spychali
spychałybyście
byście spychały
3 os. spychałby
by spychał
spychałaby
by spychała
spychałoby
by spychało
spychaliby
by spychali
spychałyby
by spychały

bezosobnik: spychano by

bezokolicznik: spychać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spychając

gerundium: spychanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spychanie
spychania
D. spychania
spychań
C. spychaniu
spychaniom
B. spychanie
spychania
N. spychaniem
spychaniami
Ms. spychaniu
spychaniach
W. spychanie
spychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spychający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychający
spychający
spychający
spychające
spychająca
D. spychającego
spychającego
spychającego
spychającego
spychającej
C. spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającej
B. spychającego
spychającego
spychający
spychające
spychającą
N. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającą
Ms. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychający
spychający
spychające
spychające
D. spychających
spychających
spychających
spychających
C. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
B. spychających
spychających
spychających
spychające
N. spychającymi
spychającymi
spychającymi
spychającymi
Ms. spychających
spychających
spychających
spychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: spychany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychany
spychany
spychany
spychane
spychana
D. spychanego
spychanego
spychanego
spychanego
spychanej
C. spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanej
B. spychanego
spychanego
spychany
spychane
spychaną
N. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychaną
Ms. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychani
spychani
spychane
spychane
D. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych
C. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
B. spychanych
spychanych
spychanych
spychane
N. spychanymi
spychanymi
spychanymi
spychanymi
Ms. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych

odpowiednik aspektowy: zepchnąć

Składnia

Rzosobowy + spychać +
KOGO

3. odpowiedzialność

Definicja

czynić kogoś odpowiedzialnym za coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przerzucać, zrzucać, zwalać

Połączenia

  • spychać odpowiedzialność, problemy, winę
  • spychać na czyjeś barki, na innych

Cytaty

Obecny przypadek nie jest niestety jedynym, gdy obecny rząd spycha na samorządy trudne sprawy w nadziei, że załatwione zostaną one ich rękoma.

źródło: KWSJP: Zbigniew Budych: Samorząd nie ma pieniędzy na niepełnosprawne dzieci?, Gazeta Wrocławska, 1999, nr 17/07

Nie możemy całej odpowiedzialności za nasze zdrowie spychać na medycynę.

źródło: NKJP: Ilona Dzijak-Muniak: Czas na zdrowie: „Dbajmy o serce”, Nakielski Czas, 2005-09-28

Za wszystko spycha pan na nas winę. Ostatecznie dostajecie jakieś pieniądze i macie pewne zadania do wykonania.

źródło: NKJP: (e.Ż): Kto szuka dziury w całym?, Nowiny Raciborskie, 2007-11-13

- Nie mówiono ci o przeznaczeniu? - zapytała. - Wygodnie spychać wszystko na los.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spycham
spychamy
2 os. spychasz
spychacie
3 os. spycha
spychają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałem
+(e)m spychał
spychałam
+(e)m spychała
spychałom
+(e)m spychało
spychaliśmy
+(e)śmy spychali
spychałyśmy
+(e)śmy spychały
2 os. spychałeś
+(e)ś spychał
spychałaś
+(e)ś spychała
spychałoś
+(e)ś spychało
spychaliście
+(e)ście spychali
spychałyście
+(e)ście spychały
3 os. spychał
spychała
spychało
spychali
spychały

bezosobnik: spychano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę spychał
będę spychać
będę spychała
będę spychać
będę spychało
będę spychać
będziemy spychali
będziemy spychać
będziemy spychały
będziemy spychać
2 os. będziesz spychał
będziesz spychać
będziesz spychała
będziesz spychać
będziesz spychało
będziesz spychać
będziecie spychali
będziecie spychać
będziecie spychały
będziecie spychać
3 os. będzie spychał
będzie spychać
będzie spychała
będzie spychać
będzie spychało
będzie spychać
będą spychali
będą spychać
będą spychały
będą spychać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spychajmy
2 os. spychaj
spychajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałbym
bym spychał
spychałabym
bym spychała
spychałobym
bym spychało
spychalibyśmy
byśmy spychali
spychałybyśmy
byśmy spychały
2 os. spychałbyś
byś spychał
spychałabyś
byś spychała
spychałobyś
byś spychało
spychalibyście
byście spychali
spychałybyście
byście spychały
3 os. spychałby
by spychał
spychałaby
by spychała
spychałoby
by spychało
spychaliby
by spychali
spychałyby
by spychały

bezosobnik: spychano by

bezokolicznik: spychać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spychając

gerundium: spychanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spychanie
spychania
D. spychania
spychań
C. spychaniu
spychaniom
B. spychanie
spychania
N. spychaniem
spychaniami
Ms. spychaniu
spychaniach
W. spychanie
spychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spychający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychający
spychający
spychający
spychające
spychająca
D. spychającego
spychającego
spychającego
spychającego
spychającej
C. spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającej
B. spychającego
spychającego
spychający
spychające
spychającą
N. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającą
Ms. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychający
spychający
spychające
spychające
D. spychających
spychających
spychających
spychających
C. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
B. spychających
spychających
spychających
spychające
N. spychającymi
spychającymi
spychającymi
spychającymi
Ms. spychających
spychających
spychających
spychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: spychany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychany
spychany
spychany
spychane
spychana
D. spychanego
spychanego
spychanego
spychanego
spychanej
C. spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanej
B. spychanego
spychanego
spychany
spychane
spychaną
N. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychaną
Ms. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychani
spychani
spychane
spychane
D. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych
C. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
B. spychanych
spychanych
spychanych
spychane
N. spychanymi
spychanymi
spychanymi
spychanymi
Ms. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych

odpowiednik aspektowy: zepchnąć

Składnia

Rzosobowy + spychać +
CO + (na KOGO)

4. na margines

Definicja

pozbawiać kogoś lub coś należytego znaczenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • spychać do jakiejś roli, do jakiegoś poziomu, statusu, do rzędu czegoś
  • spychać na boczny tor, na bok, na dalszy plan, na koniec, na margines, na obrzeża, na rubieże czegoś
  • spychać poza krąg czegoś, poza nawias, poza margines
  • spychać w cień, w zapomnienie
  • spychać stopniowo, systematycznie

Cytaty

Według Mencjusza zło jest niezgodne z ludzką naturą, z rozumem; poniża ono człowieka i spycha go do poziomu zwierząt.

źródło: KWSJP: Stanisław Jedynak: Bogowie, władcy i zwykli ludzie, 1986

W dzisiejszych czasach ojcowie spychani są gdzieś na dalszy plan.

źródło: KWSJP: Paula: Rekolekcje w średniej szkole, Na oścież, 1999, nr 4 (60)

Ci, którzy wybierają postawy nonkonformistyczne, tworzą rzeczywistą elitę, ale są osamotnieni w społeczeństwie, spychani na margines, określani mianem dziwaków, „nieudaczników”.

źródło: NKJP: Maria Szyszkowska: W poszukiwaniu sensu życia: po co nam filozofia, Twój Styl, 1997

W ostatnich dekadach sztuka pędzla systematycznie spychana była na obrzeża sztuki.

źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Tryumf pędzla, Polityka, 2005, nr 2507

Trzeba było mówić dalej, spychając temat do roli dygresji.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spycham
spychamy
2 os. spychasz
spychacie
3 os. spycha
spychają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałem
+(e)m spychał
spychałam
+(e)m spychała
spychałom
+(e)m spychało
spychaliśmy
+(e)śmy spychali
spychałyśmy
+(e)śmy spychały
2 os. spychałeś
+(e)ś spychał
spychałaś
+(e)ś spychała
spychałoś
+(e)ś spychało
spychaliście
+(e)ście spychali
spychałyście
+(e)ście spychały
3 os. spychał
spychała
spychało
spychali
spychały

bezosobnik: spychano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę spychał
będę spychać
będę spychała
będę spychać
będę spychało
będę spychać
będziemy spychali
będziemy spychać
będziemy spychały
będziemy spychać
2 os. będziesz spychał
będziesz spychać
będziesz spychała
będziesz spychać
będziesz spychało
będziesz spychać
będziecie spychali
będziecie spychać
będziecie spychały
będziecie spychać
3 os. będzie spychał
będzie spychać
będzie spychała
będzie spychać
będzie spychało
będzie spychać
będą spychali
będą spychać
będą spychały
będą spychać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spychajmy
2 os. spychaj
spychajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałbym
bym spychał
spychałabym
bym spychała
spychałobym
bym spychało
spychalibyśmy
byśmy spychali
spychałybyśmy
byśmy spychały
2 os. spychałbyś
byś spychał
spychałabyś
byś spychała
spychałobyś
byś spychało
spychalibyście
byście spychali
spychałybyście
byście spychały
3 os. spychałby
by spychał
spychałaby
by spychała
spychałoby
by spychało
spychaliby
by spychali
spychałyby
by spychały

bezosobnik: spychano by

bezokolicznik: spychać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spychając

gerundium: spychanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spychanie
spychania
D. spychania
spychań
C. spychaniu
spychaniom
B. spychanie
spychania
N. spychaniem
spychaniami
Ms. spychaniu
spychaniach
W. spychanie
spychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spychający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychający
spychający
spychający
spychające
spychająca
D. spychającego
spychającego
spychającego
spychającego
spychającej
C. spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającej
B. spychającego
spychającego
spychający
spychające
spychającą
N. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającą
Ms. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychający
spychający
spychające
spychające
D. spychających
spychających
spychających
spychających
C. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
B. spychających
spychających
spychających
spychające
N. spychającymi
spychającymi
spychającymi
spychającymi
Ms. spychających
spychających
spychających
spychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: spychany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychany
spychany
spychany
spychane
spychana
D. spychanego
spychanego
spychanego
spychanego
spychanej
C. spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanej
B. spychanego
spychanego
spychany
spychane
spychaną
N. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychaną
Ms. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychani
spychani
spychane
spychane
D. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych
C. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
B. spychanych
spychanych
spychanych
spychane
N. spychanymi
spychanymi
spychanymi
spychanymi
Ms. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych

odpowiednik aspektowy: zepchnąć

Składnia

bez ograniczeń + spychać +
KOGO/CO + GDZIE

5. do podświadomości

Definicja

nie dopuszczać do świadomości jakichś myśli lub uczuć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • spychać myśli, jakiś problem, jakieś sprawy
  • spychać latami
  • spychać do podświadomości
  • spychać w niepamięć, w podświadomość
  • spychać często
  • starać się spychać

Cytaty

Twierdzi, że niczego nie pamięta. Lekarze uważają, że może podświadomie spychać wszystko w niepamięć.

źródło: NKJP: Irena Szaczkus: Wsiedli w sześcioro do malucha i... pojechali po śmierć, Naj 2003, nr 34/35

Stara się myśleć o podróży jak o wakacjach i spycha wszystkie inne myśli, zanim jeszcze zdążą się pojawić.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

Przemoc z dzieciństwa jest zazwyczaj negowana i spychana do podświadomości.

źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: O zbrodniach i karach, 2003

W te ciemne zakamarki zagłębiam się czasem w czasie bezsennych nocy, ale staram się to spychać w jakąś podświadomość...

źródło: KWSJP: Ewa Berberyusz: „Alfabet Giedroycia”, Tygodnik Powszechny, 1994, nr 46

Istnieją sprawy, które spychamy na dno świadomości i grzebiemy jak umarłych.

źródło: KWSJP: Władysław Ogrodziński: Ulica zwana Bystrą, 1985

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spycham
spychamy
2 os. spychasz
spychacie
3 os. spycha
spychają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałem
+(e)m spychał
spychałam
+(e)m spychała
spychałom
+(e)m spychało
spychaliśmy
+(e)śmy spychali
spychałyśmy
+(e)śmy spychały
2 os. spychałeś
+(e)ś spychał
spychałaś
+(e)ś spychała
spychałoś
+(e)ś spychało
spychaliście
+(e)ście spychali
spychałyście
+(e)ście spychały
3 os. spychał
spychała
spychało
spychali
spychały

bezosobnik: spychano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę spychał
będę spychać
będę spychała
będę spychać
będę spychało
będę spychać
będziemy spychali
będziemy spychać
będziemy spychały
będziemy spychać
2 os. będziesz spychał
będziesz spychać
będziesz spychała
będziesz spychać
będziesz spychało
będziesz spychać
będziecie spychali
będziecie spychać
będziecie spychały
będziecie spychać
3 os. będzie spychał
będzie spychać
będzie spychała
będzie spychać
będzie spychało
będzie spychać
będą spychali
będą spychać
będą spychały
będą spychać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spychajmy
2 os. spychaj
spychajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spychałbym
bym spychał
spychałabym
bym spychała
spychałobym
bym spychało
spychalibyśmy
byśmy spychali
spychałybyśmy
byśmy spychały
2 os. spychałbyś
byś spychał
spychałabyś
byś spychała
spychałobyś
byś spychało
spychalibyście
byście spychali
spychałybyście
byście spychały
3 os. spychałby
by spychał
spychałaby
by spychała
spychałoby
by spychało
spychaliby
by spychali
spychałyby
by spychały

bezosobnik: spychano by

bezokolicznik: spychać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spychając

gerundium: spychanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spychanie
spychania
D. spychania
spychań
C. spychaniu
spychaniom
B. spychanie
spychania
N. spychaniem
spychaniami
Ms. spychaniu
spychaniach
W. spychanie
spychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spychający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychający
spychający
spychający
spychające
spychająca
D. spychającego
spychającego
spychającego
spychającego
spychającej
C. spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającemu
spychającej
B. spychającego
spychającego
spychający
spychające
spychającą
N. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającą
Ms. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
spychającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychający
spychający
spychające
spychające
D. spychających
spychających
spychających
spychających
C. spychającym
spychającym
spychającym
spychającym
B. spychających
spychających
spychających
spychające
N. spychającymi
spychającymi
spychającymi
spychającymi
Ms. spychających
spychających
spychających
spychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: spychany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spychany
spychany
spychany
spychane
spychana
D. spychanego
spychanego
spychanego
spychanego
spychanej
C. spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanemu
spychanej
B. spychanego
spychanego
spychany
spychane
spychaną
N. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychaną
Ms. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
spychanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spychani
spychani
spychane
spychane
D. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych
C. spychanym
spychanym
spychanym
spychanym
B. spychanych
spychanych
spychanych
spychane
N. spychanymi
spychanymi
spychanymi
spychanymi
Ms. spychanych
spychanych
spychanych
spychanych

odpowiednik aspektowy: zepchnąć

Składnia

Rzosobowy + spychać +
CO + GDZIE
Data ostatniej modyfikacji: 11.05.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj