UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nastroić

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. stroić

1. człowieka

Definicja

spowodować, że ktoś ma określony nastrój lub stosunek do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  usposobić
hiperonimy:  nastawić

Połączenia

  • nastroić optymistycznie, pesymistycznie, pozytywnie, sentymentalnie
  • antysemicko, nacjonalistycznie, patriotycznie, wrogo nastrojony

Cytaty

Wieczór z Danką, rozmowa i pocałunki tak radośnie go nastroiły.

źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Ich trzech i dziewczyna, 1978

To ranne wycie w parku i ta piekarnia z Sosnowca wyraźnie mnie podniosły na duchu i przyjaźniej nastroiły do świata.

źródło: KWSJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Z napisu wynika, że Mesza z początku istotnie ponosił porażki i zamknięty w warowni Kir Haserot ofiarował swego synka bogu Kemoszowi, by nastroić go do siebie przychylnie.

źródło: KWSJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Presja części nacjonalistycznie nastrojonych mieszkańców miasta jest tu nadal znaczna.

źródło: KWSJP: Waldemar Wasilewski: Szerszym traktem, prasa, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nastroję
nastroimy
2 os. nastroisz
nastroicie
3 os. nastroi
nastroją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nastroiłem
+(e)m nastroił
nastroiłam
+(e)m nastroiła
nastroiłom
+(e)m nastroiło
nastroiliśmy
+(e)śmy nastroili
nastroiłyśmy
+(e)śmy nastroiły
2 os. nastroiłeś
+(e)ś nastroił
nastroiłaś
+(e)ś nastroiła
nastroiłoś
+(e)ś nastroiło
nastroiliście
+(e)ście nastroili
nastroiłyście
+(e)ście nastroiły
3 os. nastroił
nastroiła
nastroiło
nastroili
nastroiły

bezosobnik: nastrojono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nastrójmy
2 os. nastrój
nastrójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nastroiłbym
bym nastroił
nastroiłabym
bym nastroiła
nastroiłobym
bym nastroiło
nastroilibyśmy
byśmy nastroili
nastroiłybyśmy
byśmy nastroiły
2 os. nastroiłbyś
byś nastroił
nastroiłabyś
byś nastroiła
nastroiłobyś
byś nastroiło
nastroilibyście
byście nastroili
nastroiłybyście
byście nastroiły
3 os. nastroiłby
by nastroił
nastroiłaby
by nastroiła
nastroiłoby
by nastroiło
nastroiliby
by nastroili
nastroiłyby
by nastroiły

bezosobnik: nastrojono by

bezokolicznik: nastroić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nastroiwszy

gerundium: nastrojenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nastrojenie
nastrojenia
D. nastrojenia
nastrojeń
C. nastrojeniu
nastrojeniom
B. nastrojenie
nastrojenia
N. nastrojeniem
nastrojeniami
Ms. nastrojeniu
nastrojeniach
W. nastrojenie
nastrojenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: nastrojony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nastrojony
nastrojony
nastrojony
nastrojone
nastrojona
D. nastrojonego
nastrojonego
nastrojonego
nastrojonego
nastrojonej
C. nastrojonemu
nastrojonemu
nastrojonemu
nastrojonemu
nastrojonej
B. nastrojonego
nastrojonego
nastrojony
nastrojone
nastrojoną
N. nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojoną
Ms. nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nastrojeni
nastrojeni
nastrojone
nastrojone
D. nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
C. nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
B. nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
nastrojone
N. nastrojonymi
nastrojonymi
nastrojonymi
nastrojonymi
Ms. nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych

odpowiednik aspektowy: nastrajać

Składnia

bez ograniczeń + nastroić +
KOGO + JAK + (do KOGO/CZEGO)

2. instrument

Definicja

nadać instrumentowi muzycznemu odpowiednią wysokość dźwięku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

antonimy:  rozstroić

Połączenia

  • nastroić fortepian, gitarę, instrument, lutnię

Cytaty

Musieliśmy na nowo wyzłocić rogi foteli z jedwabnymi pokryciami i amorkami oraz ramę lustra, nastroić fortepian, kupić srebro i świeczniki.

źródło: KWSJP: Margit Kaffka: Barwy i lata, 1960

Najpierw nastroję gitarę.

źródło: KWSJP: Jerzy Krasicki: Po prostu młodzi, 1970

Muzykanci nastroili instrumenty i zaraz przystąpili do grania.

źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nastroję
nastroimy
2 os. nastroisz
nastroicie
3 os. nastroi
nastroją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nastroiłem
+(e)m nastroił
nastroiłam
+(e)m nastroiła
nastroiłom
+(e)m nastroiło
nastroiliśmy
+(e)śmy nastroili
nastroiłyśmy
+(e)śmy nastroiły
2 os. nastroiłeś
+(e)ś nastroił
nastroiłaś
+(e)ś nastroiła
nastroiłoś
+(e)ś nastroiło
nastroiliście
+(e)ście nastroili
nastroiłyście
+(e)ście nastroiły
3 os. nastroił
nastroiła
nastroiło
nastroili
nastroiły

bezosobnik: nastrojono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nastrójmy
2 os. nastrój
nastrójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nastroiłbym
bym nastroił
nastroiłabym
bym nastroiła
nastroiłobym
bym nastroiło
nastroilibyśmy
byśmy nastroili
nastroiłybyśmy
byśmy nastroiły
2 os. nastroiłbyś
byś nastroił
nastroiłabyś
byś nastroiła
nastroiłobyś
byś nastroiło
nastroilibyście
byście nastroili
nastroiłybyście
byście nastroiły
3 os. nastroiłby
by nastroił
nastroiłaby
by nastroiła
nastroiłoby
by nastroiło
nastroiliby
by nastroili
nastroiłyby
by nastroiły

bezosobnik: nastrojono by

bezokolicznik: nastroić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nastroiwszy

gerundium: nastrojenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nastrojenie
nastrojenia
D. nastrojenia
nastrojeń
C. nastrojeniu
nastrojeniom
B. nastrojenie
nastrojenia
N. nastrojeniem
nastrojeniami
Ms. nastrojeniu
nastrojeniach
W. nastrojenie
nastrojenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: nastrojony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nastrojony
nastrojony
nastrojony
nastrojone
nastrojona
D. nastrojonego
nastrojonego
nastrojonego
nastrojonego
nastrojonej
C. nastrojonemu
nastrojonemu
nastrojonemu
nastrojonemu
nastrojonej
B. nastrojonego
nastrojonego
nastrojony
nastrojone
nastrojoną
N. nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojoną
Ms. nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nastrojeni
nastrojeni
nastrojone
nastrojone
D. nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
C. nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
B. nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
nastrojone
N. nastrojonymi
nastrojonymi
nastrojonymi
nastrojonymi
Ms. nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych

odpowiednik aspektowy: stroić

Składnia

Rzosobowy + nastroić +
CO

3. radio

Definicja

naregulować urządzenie tak, żeby był możliwy odbiór określonej stacji lub odbiór i nadawanie na określonej częstotliwości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu radio

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

Cytaty

Taki słuchacz wie, jak nastroić radio, aby grało to, co trzeba [...].

źródło: NKJP: Internet

Aby uzyskać czysty obraz i żywe kolory, musisz włączyć i nastroić telewizor.

źródło: Internet

Powiedzcie mi, jak nastroić radyjko...

źródło: Internet

Naucz dzieci jak i kiedy wezwać policję, straż pożarną oraz jak nastroić radio na odbiór informacji o sposobie postępowania.

źródło: Internet

Nasze radio zostało więc znów nastrojone na Wolną Europę, z której - poprzez nieustanne trzaski i szumy - można było wyłowić przynajmniej wyimki prawdy.

źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Panienka w PRL-u, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nastroję
nastroimy
2 os. nastroisz
nastroicie
3 os. nastroi
nastroją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nastroiłem
+(e)m nastroił
nastroiłam
+(e)m nastroiła
nastroiłom
+(e)m nastroiło
nastroiliśmy
+(e)śmy nastroili
nastroiłyśmy
+(e)śmy nastroiły
2 os. nastroiłeś
+(e)ś nastroił
nastroiłaś
+(e)ś nastroiła
nastroiłoś
+(e)ś nastroiło
nastroiliście
+(e)ście nastroili
nastroiłyście
+(e)ście nastroiły
3 os. nastroił
nastroiła
nastroiło
nastroili
nastroiły

bezosobnik: nastrojono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nastrójmy
2 os. nastrój
nastrójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nastroiłbym
bym nastroił
nastroiłabym
bym nastroiła
nastroiłobym
bym nastroiło
nastroilibyśmy
byśmy nastroili
nastroiłybyśmy
byśmy nastroiły
2 os. nastroiłbyś
byś nastroił
nastroiłabyś
byś nastroiła
nastroiłobyś
byś nastroiło
nastroilibyście
byście nastroili
nastroiłybyście
byście nastroiły
3 os. nastroiłby
by nastroił
nastroiłaby
by nastroiła
nastroiłoby
by nastroiło
nastroiliby
by nastroili
nastroiłyby
by nastroiły

bezosobnik: nastrojono by

bezokolicznik: nastroić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nastroiwszy

gerundium: nastrojenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nastrojenie
nastrojenia
D. nastrojenia
nastrojeń
C. nastrojeniu
nastrojeniom
B. nastrojenie
nastrojenia
N. nastrojeniem
nastrojeniami
Ms. nastrojeniu
nastrojeniach
W. nastrojenie
nastrojenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: nastrojony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nastrojony
nastrojony
nastrojony
nastrojone
nastrojona
D. nastrojonego
nastrojonego
nastrojonego
nastrojonego
nastrojonej
C. nastrojonemu
nastrojonemu
nastrojonemu
nastrojonemu
nastrojonej
B. nastrojonego
nastrojonego
nastrojony
nastrojone
nastrojoną
N. nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojoną
Ms. nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nastrojeni
nastrojeni
nastrojone
nastrojone
D. nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
C. nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
nastrojonym
B. nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
nastrojone
N. nastrojonymi
nastrojonymi
nastrojonymi
nastrojonymi
Ms. nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych
nastrojonych

odpowiedniki aspektowe: stroić , nastrajać

Składnia

Rzosobowy + nastroić +
CO + (na CO)
Data ostatniej modyfikacji: 30.04.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj