UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

cichnąć

Chronologizacja

XVI w., Bańk

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	cichnę	cichniemy
2 os.	cichniesz	cichniecie
3 os.	cichnie	cichną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	cichłem +(e)m cichł	cichłam +(e)m cichła	cichłom +(e)m cichło	cichliśmy +(e)śmy cichli	cichłyśmy +(e)śmy cichły
2 os.	cichłeś +(e)ś cichł	cichłaś +(e)ś cichła	cichłoś +(e)ś cichło	cichliście +(e)ście cichli	cichłyście +(e)ście cichły
3 os.	cichł	cichła	cichło	cichli	cichły

bezosobnik: cichnięto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę cichł będę cichnąć	będę cichła będę cichnąć	będę cichło będę cichnąć	będziemy cichli będziemy cichnąć	będziemy cichły będziemy cichnąć
2 os.	będziesz cichł będziesz cichnąć	będziesz cichła będziesz cichnąć	będziesz cichło będziesz cichnąć	będziecie cichli będziecie cichnąć	będziecie cichły będziecie cichnąć
3 os.	będzie cichł będzie cichnąć	będzie cichła będzie cichnąć	będzie cichło będzie cichnąć	będą cichli będą cichnąć	będą cichły będą cichnąć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		cichnijmy
2 os.	cichnij	cichnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	cichłbym bym cichł	cichłabym bym cichła	cichłobym bym cichło	cichlibyśmy byśmy cichli	cichłybyśmy byśmy cichły
2 os.	cichłbyś byś cichł	cichłabyś byś cichła	cichłobyś byś cichło	cichlibyście byście cichli	cichłybyście byście cichły
3 os.	cichłby by cichł	cichłaby by cichła	cichłoby by cichło	cichliby by cichli	cichłyby by cichły

bezosobnik: cichnięto by

bezokolicznik: cichnąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: cichnąc

gerundium: cichnięcie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	cichnięcie	cichnięcia
D.	cichnięcia	cichnięć
C.	cichnięciu	cichnięciom
B.	cichnięcie	cichnięcia
N.	cichnięciem	cichnięciami
Ms.	cichnięciu	cichnięciach
W.	cichnięcie	cichnięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: cichnący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	cichnący	cichnący	cichnący	cichnące	cichnąca
D.	cichnącego	cichnącego	cichnącego	cichnącego	cichnącej
C.	cichnącemu	cichnącemu	cichnącemu	cichnącemu	cichnącej
B.	cichnącego	cichnącego	cichnący	cichnące	cichnącą
N.	cichnącym	cichnącym	cichnącym	cichnącym	cichnącą
Ms.	cichnącym	cichnącym	cichnącym	cichnącym	cichnącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	cichnący	cichnący	cichnące	cichnące
D.	cichnących	cichnących	cichnących	cichnących
C.	cichnącym	cichnącym	cichnącym	cichnącym
B.	cichnących	cichnących	cichnących	cichnące
N.	cichnącymi	cichnącymi	cichnącymi	cichnącymi
Ms.	cichnących	cichnących	cichnących	cichnących

odpowiednik aspektowy: ucichnąć

Pochodzenie

Zob. cichy

1. o muzyce

Definicja

stawać się cichym lub słabiej słyszalnym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

milknąć

Połączenia

gwar, krzyk, odgłos, śmiech; kroki; miasto; muzyka cichnie

Cytaty

	Jak fale morskie przycichają i nikną na piasku wybrzeża, tak cichł krzyk, aż wreszcie uspokoił się zupełnie. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1996
	Piekielna muzyka cichnie, zastępują ją łagodne i ciche tony szemrzącej wody i relaksujące nutki Vivaldiego. źródło: NKJP: Danuta Pawlicka: Rozmowy z brzuchem, Gazeta Poznańska, 2005-03-18
	- Zamykamy, zamykamy - pogania ich staruszek bileter, potrząsając pękiem kluczy. Gasną odrapane żarówki, cichną głosy ludzi. źródło: NKJP: Piotr Gillert: To miejsce ma służyć odpoczynkowi tańczących, ich rozwojowi i krzewieniu socjalistycznej kultury, Gazeta Wyborcza, 1997-11-18
	Łagodnie cichną dźwięki muzyki Chopina. źródło: NKJP: Krzysztof Warlikowski: Szekspir i uzurpator, 2007

2. o ludziach

Definicja

przestawać mówić lub zachowywać się głośno i hałaśliwie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

uciszać się

Cytaty

Ludzi zbiegało się coraz więcej, trącali mnie w plecy kolanami. Ci z bliska milczeli, inni z tyłu krzyczeli, żeby ich przepuścić. Ale jak tylko zobaczyli, od razu cichli, jak on i ja.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994

Goście z Poznania nie cichli nawet na chwilę, a entuzjazm sięgał zenitu, gdy Lech wyrównał i był o włos od strzelenia kolejnych goli.

źródło: NKJP: Maciej Lehnmann, Józef Diaczenko: Co dzieje się z o b roną Lecha?, Gazeta Poznańska, 2006-10-23

Wariaci, niepohamowani w swej agresji, przestawali krzyczeć, cichli. Nowe leki wypierały stopniowo tradycyjne formy postępowania: elektrowstrząsy, wstrzyknięcia insuliny [...].

źródło: NKJP: Andrzej Szczeklik: Kore: o chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, 2007

3. o sprawie

Definicja

przestawać być w kręgu zainteresowania wielu ludzi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

spór, sprawa, temat cichnie

Cytaty

Rozmowy na najciekawsze tematy cichną: Mistrzostwa Europy wygasiły spory o personalia, obsadę ministerstw [...].

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Honorowa porażka, Polityka, 2008-06-28

Ta ponura sprawa przygasa i cichnie, choć, moim zdaniem, nie powinna.

źródło: NKJP: Maciej Wilczek: Felieton codzienny, Gazeta Wrocławska, 2003-09-12

Nie cichnie spór o plac zabaw pomiędzy mieszkańcami Dąbrówki a radą osiedla.

źródło: NKJP: Andrzej Kieś: Awantura nad placem, Tygodnik Rybnicki, 2008-06-17

4. o wietrze

Definicja

stawać się słabszym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

słabnąć

Połączenia

burza, deszcz, wiatr cichnie

Cytaty

Ural północny przyjął nas znacznie „pogodniejszymi” warunkami niż Polarny - cały czas grzało słoneczko, a wiatr cichł, gdy tylko osiągnęło się granicę lasu.

źródło: NKJP: Agnieszka Pospiszyl: Przypowieść o ogródku, Czuwaj, 2008-05

I nagle burza cichnie. Sztorm ustaje, a nad gładką taflą morza wschodzi słońce.

źródło: NKJP: Piotr Mirski: Śmierć w mieście, Esensja, 2007-04

Gorący dym ranił gardło i budził wstręt - ale też ból w sercu jakby cichł od tego.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Krąg Pierwszy Tom 1, 1996

Data ostatniej modyfikacji: 04.04.2018