UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wojować

Chronologizacja

1430, SStp

Pochodzenie

psł. *vojevati 'walczyć, toczyć bój'

Od: psł. *vojь ‘bój; wojsko; wojownik’ (zob. woj)

1. mieczem

Definicja

książk. 
uczestniczyć w zorganizowanej walce zbrojnej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  walczyć

Połączenia

  • rycerze wojowali
  • wojować mieczem
  • wojować z Francuzami, z Niemcami, z Polską
  • wojować dalej
  • pójść, zacząć; chcieć wojować
  • wojujące państwa, strony
  • sposób, sztuka wojowania

Cytaty

Ojciec na froncie we Flandrii wojował z Francuzami.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Armenia wojuje z Azerbejdżanem o Górny Karabach i oskarża Turcję o wspieranie Baku.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wspólnota biednych i skłóconych, Gazeta Wyborcza, 1992-06-26

Ja nie wojuję mieczem. Używam go, choć przyznam, że całkiem sprawnie, tylko do zabijania.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Wobec umiejętności Koniecpolskiego turecki sposób wojowania stawał się anachroniczny.

źródło: NKJP: Salwy pod Kamieńcem, Dziennik Polski - 2002-01-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wojuję
wojujemy
2 os. wojujesz
wojujecie
3 os. wojuje
wojują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wojowałem
+(e)m wojował
wojowałam
+(e)m wojowała
wojowałom
+(e)m wojowało
wojowaliśmy
+(e)śmy wojowali
wojowałyśmy
+(e)śmy wojowały
2 os. wojowałeś
+(e)ś wojował
wojowałaś
+(e)ś wojowała
wojowałoś
+(e)ś wojowało
wojowaliście
+(e)ście wojowali
wojowałyście
+(e)ście wojowały
3 os. wojował
wojowała
wojowało
wojowali
wojowały

bezosobnik: wojowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wojował
będę wojować
będę wojowała
będę wojować
będę wojowało
będę wojować
będziemy wojowali
będziemy wojować
będziemy wojowały
będziemy wojować
2 os. będziesz wojował
będziesz wojować
będziesz wojowała
będziesz wojować
będziesz wojowało
będziesz wojować
będziecie wojowali
będziecie wojować
będziecie wojowały
będziecie wojować
3 os. będzie wojował
będzie wojować
będzie wojowała
będzie wojować
będzie wojowało
będzie wojować
będą wojowali
będą wojować
będą wojowały
będą wojować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wojujmy
2 os. wojuj
wojujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wojowałbym
bym wojował
wojowałabym
bym wojowała
wojowałobym
bym wojowało
wojowalibyśmy
byśmy wojowali
wojowałybyśmy
byśmy wojowały
2 os. wojowałbyś
byś wojował
wojowałabyś
byś wojowała
wojowałobyś
byś wojowało
wojowalibyście
byście wojowali
wojowałybyście
byście wojowały
3 os. wojowałby
by wojował
wojowałaby
by wojowała
wojowałoby
by wojowało
wojowaliby
by wojowali
wojowałyby
by wojowały

bezosobnik: wojowano by

bezokolicznik: wojować

imiesłów przysłówkowy współczesny: wojując

gerundium: wojowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wojowanie
wojowania
D. wojowania
wojowań
C. wojowaniu
wojowaniom
B. wojowanie
wojowania
N. wojowaniem
wojowaniami
Ms. wojowaniu
wojowaniach
W. wojowanie
wojowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wojujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wojujący
wojujący
wojujący
wojujące
wojująca
D. wojującego
wojującego
wojującego
wojującego
wojującej
C. wojującemu
wojującemu
wojującemu
wojującemu
wojującej
B. wojującego
wojującego
wojujący
wojujące
wojującą
N. wojującym
wojującym
wojującym
wojującym
wojującą
Ms. wojującym
wojującym
wojującym
wojującym
wojującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wojujący
wojujący
wojujące
wojujące
D. wojujących
wojujących
wojujących
wojujących
C. wojującym
wojującym
wojującym
wojującym
B. wojujących
wojujących
wojujących
wojujące
N. wojującymi
wojującymi
wojującymi
wojującymi
Ms. wojujących
wojujących
wojujących
wojujących

Składnia

bez ograniczeń + wojować +
z KIM + (o CO)

2. z konkurentami

Definicja

dążyć do pokonania przeciwnika w jakimś sporze bądź rywalizacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  walczyć

Połączenia

  • wojować z prezydentem
  • (nie) zamierzać wojować

Cytaty

Nie zamierzamy wojować z prezydentem, bo przecież nie o to chodzi. Trzeba będzie jednak porozmawiać, bo nie można dopuszczać do sytuacji, kiedy dokumenty budżetowe tworzy się w domu.

źródło: NKJP: Tomasz Gotkowski: Tylko Zaniedbanie, Sztafeta, 2004

Ministerstwo nie chce wojować z wysokim parlamentem.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 34. posiedzenia Senatu RP, część 2, wersja robocza, 4. kadencja

Od początku swego urzędowania wojował z generałami, zarzucając im skostnienie w rutynie tradycyjnych sił zbrojnych z epoki zimnej wojny [...].

źródło: NKJP: Tomasz Zalewski: Gabinet wojenny, Polityka, 2003-03-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wojuję
wojujemy
2 os. wojujesz
wojujecie
3 os. wojuje
wojują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wojowałem
+(e)m wojował
wojowałam
+(e)m wojowała
wojowałom
+(e)m wojowało
wojowaliśmy
+(e)śmy wojowali
wojowałyśmy
+(e)śmy wojowały
2 os. wojowałeś
+(e)ś wojował
wojowałaś
+(e)ś wojowała
wojowałoś
+(e)ś wojowało
wojowaliście
+(e)ście wojowali
wojowałyście
+(e)ście wojowały
3 os. wojował
wojowała
wojowało
wojowali
wojowały

bezosobnik: wojowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wojował
będę wojować
będę wojowała
będę wojować
będę wojowało
będę wojować
będziemy wojowali
będziemy wojować
będziemy wojowały
będziemy wojować
2 os. będziesz wojował
będziesz wojować
będziesz wojowała
będziesz wojować
będziesz wojowało
będziesz wojować
będziecie wojowali
będziecie wojować
będziecie wojowały
będziecie wojować
3 os. będzie wojował
będzie wojować
będzie wojowała
będzie wojować
będzie wojowało
będzie wojować
będą wojowali
będą wojować
będą wojowały
będą wojować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wojujmy
2 os. wojuj
wojujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wojowałbym
bym wojował
wojowałabym
bym wojowała
wojowałobym
bym wojowało
wojowalibyśmy
byśmy wojowali
wojowałybyśmy
byśmy wojowały
2 os. wojowałbyś
byś wojował
wojowałabyś
byś wojowała
wojowałobyś
byś wojowało
wojowalibyście
byście wojowali
wojowałybyście
byście wojowały
3 os. wojowałby
by wojował
wojowałaby
by wojowała
wojowałoby
by wojowało
wojowaliby
by wojowali
wojowałyby
by wojowały

bezosobnik: wojowano by

bezokolicznik: wojować

imiesłów przysłówkowy współczesny: wojując

gerundium: wojowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wojowanie
wojowania
D. wojowania
wojowań
C. wojowaniu
wojowaniom
B. wojowanie
wojowania
N. wojowaniem
wojowaniami
Ms. wojowaniu
wojowaniach
W. wojowanie
wojowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wojujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wojujący
wojujący
wojujący
wojujące
wojująca
D. wojującego
wojującego
wojującego
wojującego
wojującej
C. wojującemu
wojującemu
wojującemu
wojującemu
wojującej
B. wojującego
wojującego
wojujący
wojujące
wojującą
N. wojującym
wojującym
wojującym
wojującym
wojującą
Ms. wojującym
wojującym
wojującym
wojującym
wojującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wojujący
wojujący
wojujące
wojujące
D. wojujących
wojujących
wojujących
wojujących
C. wojującym
wojującym
wojującym
wojującym
B. wojujących
wojujących
wojujących
wojujące
N. wojującymi
wojującymi
wojującymi
wojującymi
Ms. wojujących
wojujących
wojujących
wojujących

Składnia

bez ograniczeń + wojować +
z KIM

3. z zaspami

Definicja

dążyć do usunięcia niepożądanych zjawisk lub trudności, zdobycia czegoś bądź pomocy komuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  walczyć

Połączenia

  • wojować o miejsce gdzieś
  • wojować z owadami; z religią, z terroryzmem

Cytaty

Zimą [...], kiedy w niedalekim Łańcucie dzieci dopiero wypatrują tęsknie śniegu, oni muszą już wojować z zaspami.

źródło: NKJP: (WALD): Dwie husowskie rewolucje, Dziennik Polski, 2000-09-15

Panowie Inżynierowie, mówicie, że Was nikt nie słucha... A ja Wam powiadam, ja, który przez lata wojowałem o Was, że sami jesteście sobie winni.

źródło: NKJP: Stefan Bratkowski: Inżynierowie i ryby, Gazeta Wyborcza, 1992-03-05

Ludzie próbujący wojować z ocieplaniem się klimatu, zostali zaliczeni w poczet tych, którzy walczą o pokój, godność, wolność.

źródło: NKJP: Internet

Nie musiałem wojować o miejsce na ławce czy pod ławką w sali wykładowej, żeby się przespać.

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wojuję
wojujemy
2 os. wojujesz
wojujecie
3 os. wojuje
wojują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wojowałem
+(e)m wojował
wojowałam
+(e)m wojowała
wojowałom
+(e)m wojowało
wojowaliśmy
+(e)śmy wojowali
wojowałyśmy
+(e)śmy wojowały
2 os. wojowałeś
+(e)ś wojował
wojowałaś
+(e)ś wojowała
wojowałoś
+(e)ś wojowało
wojowaliście
+(e)ście wojowali
wojowałyście
+(e)ście wojowały
3 os. wojował
wojowała
wojowało
wojowali
wojowały

bezosobnik: wojowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wojował
będę wojować
będę wojowała
będę wojować
będę wojowało
będę wojować
będziemy wojowali
będziemy wojować
będziemy wojowały
będziemy wojować
2 os. będziesz wojował
będziesz wojować
będziesz wojowała
będziesz wojować
będziesz wojowało
będziesz wojować
będziecie wojowali
będziecie wojować
będziecie wojowały
będziecie wojować
3 os. będzie wojował
będzie wojować
będzie wojowała
będzie wojować
będzie wojowało
będzie wojować
będą wojowali
będą wojować
będą wojowały
będą wojować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wojujmy
2 os. wojuj
wojujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wojowałbym
bym wojował
wojowałabym
bym wojowała
wojowałobym
bym wojowało
wojowalibyśmy
byśmy wojowali
wojowałybyśmy
byśmy wojowały
2 os. wojowałbyś
byś wojował
wojowałabyś
byś wojowała
wojowałobyś
byś wojowało
wojowalibyście
byście wojowali
wojowałybyście
byście wojowały
3 os. wojowałby
by wojował
wojowałaby
by wojowała
wojowałoby
by wojowało
wojowaliby
by wojowali
wojowałyby
by wojowały

bezosobnik: wojowano by

bezokolicznik: wojować

imiesłów przysłówkowy współczesny: wojując

gerundium: wojowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wojowanie
wojowania
D. wojowania
wojowań
C. wojowaniu
wojowaniom
B. wojowanie
wojowania
N. wojowaniem
wojowaniami
Ms. wojowaniu
wojowaniach
W. wojowanie
wojowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wojujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wojujący
wojujący
wojujący
wojujące
wojująca
D. wojującego
wojującego
wojującego
wojującego
wojującej
C. wojującemu
wojującemu
wojującemu
wojującemu
wojującej
B. wojującego
wojującego
wojujący
wojujące
wojującą
N. wojującym
wojującym
wojującym
wojującym
wojującą
Ms. wojującym
wojującym
wojującym
wojującym
wojującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wojujący
wojujący
wojujące
wojujące
D. wojujących
wojujących
wojujących
wojujących
C. wojującym
wojującym
wojującym
wojującym
B. wojujących
wojujących
wojujących
wojujące
N. wojującymi
wojującymi
wojującymi
wojującymi
Ms. wojujących
wojujących
wojujących
wojujących

Składnia

bez ograniczeń + wojować +
o KOGO/CO
bez ograniczeń + wojować +
z CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 16.01.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj