Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zwalę |
zwalimy |
|||
| 2 os. |
zwalisz |
zwalicie |
|||
| 3 os. |
zwali |
zwalą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zwaliłem +(e)m zwalił |
zwaliłam +(e)m zwaliła |
zwaliłom +(e)m zwaliło |
zwaliliśmy +(e)śmy zwalili |
zwaliłyśmy +(e)śmy zwaliły |
| 2 os. |
zwaliłeś +(e)ś zwalił |
zwaliłaś +(e)ś zwaliła |
zwaliłoś +(e)ś zwaliło |
zwaliliście +(e)ście zwalili |
zwaliłyście +(e)ście zwaliły |
| 3 os. |
zwalił |
zwaliła |
zwaliło |
zwalili |
zwaliły |
bezosobnik: zwalono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zwalmy |
|
| 2 os. |
zwal |
zwalcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zwaliłbym bym zwalił |
zwaliłabym bym zwaliła |
zwaliłobym bym zwaliło |
zwalilibyśmy byśmy zwalili |
zwaliłybyśmy byśmy zwaliły |
| 2 os. |
zwaliłbyś byś zwalił |
zwaliłabyś byś zwaliła |
zwaliłobyś byś zwaliło |
zwalilibyście byście zwalili |
zwaliłybyście byście zwaliły |
| 3 os. |
zwaliłby by zwalił |
zwaliłaby by zwaliła |
zwaliłoby by zwaliło |
zwaliliby by zwalili |
zwaliłyby by zwaliły |
bezosobnik: zwalono by
bezokolicznik: zwalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zwaliwszy
gerundium: zwalenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zwalenie |
zwalenia |
| D. | zwalenia |
zwaleń |
| C. | zwaleniu |
zwaleniom |
| B. | zwalenie |
zwalenia |
| N. | zwaleniem |
zwaleniami |
| Ms. | zwaleniu |
zwaleniach |
| W. | zwalenie |
zwalenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zwalony |
zwalony |
zwalony |
zwalone |
zwalona |
| D. | zwalonego |
zwalonego |
zwalonego |
zwalonego |
zwalonej |
| C. | zwalonemu |
zwalonemu |
zwalonemu |
zwalonemu |
zwalonej |
| B. | zwalonego |
zwalonego |
zwalony |
zwalone |
zwaloną |
| N. | zwalonym |
zwalonym |
zwalonym |
zwalonym |
zwaloną |
| Ms. | zwalonym |
zwalonym |
zwalonym |
zwalonym |
zwalonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zwaleni |
zwaleni |
zwalone |
zwalone |
| D. | zwalonych |
zwalonych |
zwalonych |
zwalonych |
| C. | zwalonym |
zwalonym |
zwalonym |
zwalonym |
| B. | zwalonych |
zwalonych |
zwalonych |
zwalone |
| N. | zwalonymi |
zwalonymi |
zwalonymi |
zwalonymi |
| Ms. | zwalonych |
zwalonych |
zwalonych |
zwalonych |
odpowiednik aspektowy: zwalać
Pochodzenie
1. węgiel
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zrzucić |
Połączenia
- zwalić bagaże, chrust, drewno, rupiecie, stertę czegoś, węgiel
- zwalić na podłogę, na ziemię
- zwalić w kącie, w rogu
Cytaty
|
Zwalona w rogu kupa chrustu i cierni nakryta była niby strzechą suchą zeszłoroczną trawą. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
|
Na podwórze wtoczyła się fura z węglem i Kropa kłócił się z woźnicą, że źle podjechał. Ale woźnica nie chciał cofnąć i zwalił węgiel tam, gdzie stanął. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954 |
|
|
Weszła do restauracji obciążona trzema radomskimi sztucerami i skrzynką. Zwaliła wszystko na najbliższy stół i posłała mi mroczne spojrzenie. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008 |
|
|
Powyciągał jakieś druty i przewody, które leżały nieruchome i zapomniane od lat, zwalił na podłogę stertę książek. źródło: NKJP: Ryszard KapuŚciński: Świat drży coraz mocniej, Gazeta Wyborcza, 1994-12-24 |
Składnia
| Rzosobowy | + | zwalić | + |
CO +
GDZIE
|
2. książkę z półki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- burza, wichura zwaliła
- zwalić drzewo, przeciwnika
- zwalone drzewa, konary, pnie
Cytaty
|
Geralt zaczął mocno obawiać się o przyjaciela, szczęściem do namiotu wpadł nagle adiutant, podnieconym głosem zawiadamiając o pilnych i ważnych wieściach przyniesionych przez podjazd. Vissegerd silnym pchnięciem zwalił Jaskra na zydel i wyszedł. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
|
|
Moja córka zwaliła talerz na podłogę! źródło: NKJP: Internet |
|
|
Wojownik w taki miecz uzbrojony mógł łatwo zwalić jeźdźca z konia i dobić go, ewentualnie skutecznie razić piechotę w szyku rozproszonym. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Zwaliła papiery z biurka, stłukła lampę stojącą, wylała farbę malarzowi z kubełka, odpaliła pudełko petard (naraz) rzuciła na stół listę żądań, usiadła i zapytała co wy na to... źródło: NKJP: Internet |
|
|
Kiedyś tak się naćpał, że przez okno chciał skakać, a ja sobie sukienkę uprałam i tam w oknie powiesiłam, to mu mówię: zwal mi ją, to ci łeb rozwalę. źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Ciemność jest mi towarzyszem, Gazeta Wyborcza, 1995-11-04 |
Składnia
| Rzżywotny | + | zwalić | + |
KOGO/CO +
(z CZEGO) +
(na CO)
|
3. drzewo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- zwalone drzewa, konary, pnie
Cytaty
|
Lenina można było zwalić z cokołu, figury świętych (Heleny, Stanisława Kostki i Kazimierza) można zrekonstruować. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Zjednoczone kolory Litwy, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1995-06-09 |
|
|
Szlak był trudny - zwłaszcza od jeziora Sarąg do jeziora Isąg, gdzie bobry zwaliły drzewa i musieliśmy co chwila wychodzić z kajaków i przenosić je nad pniakami. źródło: NKJP: Kinga Kryścińska: Przygoda mojego życia, Gazeta Braniewska, 2000-07-28 |
Składnia
|
+ | zwalić | + |
CO
|
4. budynek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową
Połączenia
- zwalić dom, komin, most, mur, słupy, wieżę
Cytaty
|
Chaldejczycy uprowadzili wielbłądy, a huragan idący z pustyni zwalił dom, grzebiąc w gruzach synów i córki. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963 |
|
|
Chyba przywykł do zapadniętych ścian, zwalonych stropów, wykoślawionych drzwi, rozwichrzonej strzechy. źródło: NKJP: Janusz Niczyporowicz: Allah akbar, Gazeta Wyborcza, 1992-08-18 |
5. obowiązki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | obarczyć, przerzucić, zepchnąć, zrzucić |
Połączenia
- zwalić odpowiedzialność, robotę, winę
Cytaty
|
Kiedy skacze się słabo, najlepiej zwalić winę na chorobę, kontuzje... źródło: NKJP: AS: Polacy rozczarowani, Dziennik Polski - Sport, 2001-02-12 |
|
|
Najłatwiej zwalić winę na innych. źródło: NKJP: Tomasz Świderek: Blaski i cienie sprzedaży spółek, Gazeta Wyborcza, 1993-01-07 |
|
|
Wilhelmi był świeżym członkiem partii i z satysfakcją zwaliliśmy na niego zadanie opracowania pierwszego szkicu owego raportu. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet : wybór z pamięci 90-latka, 2004 |
|
|
Spóźnienie zwalę na zatłoczone ulice, tych parę złotych pożyczę z nesesera, a ponieważ jest dzień wypłat, przed wejściem do szefa wstąpię do kasy i uzupełnię sumę tak, że on się nie połapie... źródło: NKJP: Seksoholik: Dziennik Polski - Magazyn, 1998-06-19 |
Składnia
| Rzosobowy | + | zwalić | + |
CO +
na KOGO/na CO
|
6. efekt
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- zwalić film, humor, robotę
Cytaty
|
Cała książka mi się podoba, tylko zwalił zakończenie, które jednak jest bardzo ważne w tworzeniu przyszłych tomów (tak sądzę). źródło: NKJP: Internet |
|
|
Dzisiejszy news na stronie BJ nieźle zwalił mi humor. źródło: Internet |
|
|
Collin Farrell kompletnie zwalił ten film. źródło: Internet |
Składnia
| Rzosobowy | + | zwalić | + |
CO
|