UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

daleko I

II

przysłówek

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy daleko
stopień wyższy dalej

Pochodzenie

Zob. daleki

Definicja

tak, że odległość między określonym punktem a tym, o którym mówimy, jest duża

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

Relacje znaczeniowe

synonimy:  w dali, w oddali
antonimy:  blisko I, niedaleko I, opodal I, w pobliżu I

Połączenia

  • daleko do domu, daleko do lasu, daleko do nocy, daleko od szosy, daleko do świtu, daleko do wieczora, daleko w pole, daleko za rzeką
  • daleko idzie, daleko mieszka, daleko odbiegł, daleko pielgrzymuje, daleko rzucił, daleko skacze, daleko wędruje
  • bardzo daleko, dość daleko, niezmiernie daleko, strasznie daleko, trochę daleko, za daleko, zbyt daleko

Cytaty

Bardzo daleko przed sobą widział ostry jak brzytwa, wyraźny o tej porze roku, horyzont.

źródło: NKJP: Jerzy Gotowała: Najkrócej żyją motyle: lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, 1996

Przylatujemy w pobliże Warszawy, lotnisko daleko od miasta, pustkowie.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997

Nie spieszę się, stąd nie mam daleko, zaraz będzie skrzyżowanie i po prawej - hotel.

źródło: NKJP: Anna Strońska: Dopóki milczy Ukraina, 1998

Udało się to także i dlatego, że faktycznie mieszkała teraz daleko od Roosevelta, w szeregowych domkach na Świerczewie.

źródło: NKJP: Małgorzta Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

- Do wieczora daleko.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: piołun, 1993

Frazeologizmy

coś zachodzi za daleko
coś zaszło za daleko
ktoś daleko nie zajedzie
ktoś posunął się za daleko
ktoś posunął się o krok za daleko
ktoś posuwa się za daleko
ktoś posuwa się o krok za daleko
ktoś sięga za wysoko
ktoś widzi tylko czubek własnego nosa
ktoś nie widzi dalej niż koniec własnego/swojego/swego nosa
ktoś nie widzi dalej niż czubek własnego/swojego/swego nosa
ktoś zachodzi daleko
ktoś zaszedł daleko
nie trzeba daleko szukać
nie trzeba sięgać daleko

Przysłowia

Głodno, chłodno i do domu daleko
Chłodno, głodno i do domu daleko
Im dalej w las, tym więcej drzew
Psy szczekają, karawana idzie dalej
Data ostatniej modyfikacji: 15.12.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj