UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

telewizor

Chronologizacja

1926, Polska Zbrojna, nr 267, polona.pl

Pochodzenie

ang. televisor

Gr. tḗle- + łac. vīsus 'widzenie, widok'

1.a urządzenie

Definicja

urządzenie służące do odbierania sygnałów ze stacji nadawczych i przetwarzania ich na obraz oraz dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Relacje znaczeniowe

synonimy:  TV
hiperonimy:  odbiornik

Połączenia

  • markowy, nowoczesny, porządny; nastawiony, włączony, zgaszony telewizor; telewizor czarno-biały, kolorowy; 14-calowy, 21-calowy, 29-calowy...; panoramiczny; analogowy, cyfrowy, lampowy, plazmowy, tranzystorowy; przenośny, turystyczny; trójwymiarowy
  • telewizor Samsung, Sony, Trinitron; LCD
  • telewizor marki jakiejś
  • telewizor i radio, telewizor i gazeta; telewizor i dekoder, telewizor i kamera, telewizor i magnetowid, telewizor i odtwarzacz (DVD), telewizor i wideo; telewizor i komputer, telewizor i monitor, telewizor i telefon, telewizor i wieża; telewizor i lodówka, telewizor i pralka, telewizor i samochód, telewizor i tapczan; telewizor i gotówka; radioodbiornik i telewizor; łazienka i telewizor, barek i telewizor; kino i telewizor
  • ekran, kineskop, obudowa, okienko; cena; posiadacz; kupno, naprawa, zakup; kradzież telewizora; fabryka, producent; sprzedaż telewizorów
  • antena, kabel, pilot do telewizora; głosy, sygnał z telewizora
  • stolik pod telewizor
  • Polacy, słuchacze, widownia, widzowie przed telewizorami; cela, pokój z telewizorem; sklep z telewizorami
  • widownia przy telewizorach; obraz w telewizorze
  • telewizor buczy, działa, gra, miga, zepsuł się, zgasł; stoi; kosztuje ileś
  • posiadanie, używanie telewizora
  • gasić, pogłaśniać, przestroić, przyciszyć, ściszyć, włączyć, wyłączyć, zgasić; kupić/kupować telewizor
  • przyciągać do telewizorów; odejść, odchodzić od telewizorów; dobiegać, dochodzić, migać z telewizora; podłączony do telewizora
  • ściągać, zapraszać kogoś przed telewizory
  • przesiedzieć/przesiadywać, siedzieć, ślęczeć, spędzać czas, tkwić, usiąść, zasiąść/zasiadać przed telewizorem; skupić/skupiać, zgromadzić kogoś przed telewizorami
  • siedzieć, tkwić przy telewizorze; odbierać coś w telewizorze

Cytaty

To tak, jakby klient chciał kupić telewizor dwudziestojednocalowy, nabył czternastocalowy, a pomyłkę zauważył dopiero w domu.

źródło: NKJP: (dota): Sprawdź dwa razy, zanim kupisz bilet, Echo Dnia, 2006-04-04

Wydała oszczędności całego życia na wielki kolorowy telewizor i oglądała programy, w których mówiono o wojnie atomowej i o arsenale broni, jaką dysponuje świat.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003

Cóż, wystarczy kupić gazetę lub włączyć telewizor, żeby dowiedzieć się o setkach podobnych scen i wydarzeń.

źródło: NKJP: Światy banalne, Dziennik Polski - Kultura, 2002-12-13

Nigdy jeszcze w historii tak wiele ludzi na całym świecie nie zasiadło naraz przed ekranami telewizorów.

źródło: NKJP: Marek Michałowski, Gazeta Wyborcza, 1992-07-27

Zapraszamy przed telewizory w sobotę o godz. 18.20 i 22.20, niedzielę o 18.20 i w poniedziałek o 22.20.

źródło: NKJP: Wojciech Molendowicz: Szanowni Czytelnicy!, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2001-02-03

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. telewizor
telewizory
D. telewizora
telewizorów
C. telewizorowi
telewizorom
B. telewizor
telewizory
N. telewizorem
telewizorami
Ms. telewizorze
telewizorach
W. telewizorze
telewizory

1.b program

Definicja

pot. 
program telewizyjny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

Relacje znaczeniowe

synonimy:  mały ekran, telewizja

Połączenia

  • telewizor i prasa, telewizor i radio
  • przykład z telewizora
  • kanał, program w telewizorze
  • telewizor nadaje coś
  • obejrzeć, oglądać, przełączyć/przełączać telewizor
  • lecieć w telewizorze
  • przemawiać z telewizora
  • gapić się, patrzeć w telewizor; wgapiony, wpatrzony, zapatrzony w telewizor
  • oglądać coś przy telewizorach; oglądać, śledzić, widzieć, zobaczyć coś; pokazać/pokazywać coś; wyglądać jakoś w telewizorze; pokazany w telewizorze

Cytaty

Zdarzają się kompletni samotnicy, całe trzy tygodnie stronią od wszelkiego towarzystwa, czytają prasę, oglądają telewizor, nic innego ich nie interesuje.

źródło: NKJP: Życie u wód, Dziennik Polski - Magazyn, 2001-07-27

Godzinami gapi się w telewizor, gdzie jakieś rysunkowe koty dręczą rysunkowe myszy.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998

Wpatrzona w telewizor wyczekuje momentu, kiedy na ekranie pojawi się ona sama.

źródło: NKJP: Błaga Dimitrowa, tłum. Teresa Dąbek-Wirgowa, Gazeta Wyborcza, 1993-04-17

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. telewizor
telewizory
D. telewizora
telewizorów
C. telewizorowi
telewizorom
B. telewizor
telewizory
N. telewizorem
telewizorami
Ms. telewizorze
telewizorach
W. telewizorze
telewizory

Inne uwagi

Zwykle lp

1.c usługa

Definicja

system przesyłu danych, w którym wykorzystuje się odbiorniki przekształcające nadawane sygnały na obraz i dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

Relacje znaczeniowe

synonimy:  telewizja, TV

Połączenia

  • podłączony telewizor
  • telewizor i Internet, telewizor i radio
  • dostęp do telewizora
  • abonament, opłata za telewizor
  • płacić za telewizor

Cytaty

Nie musimy płacić także za telewizor lub za radio, które mamy w domku na działce lub w altance. Ale jeśli mamy sublokatora, który ma swój telewizor i swoje radio, płacić trzeba za każdy odbiornik.

źródło: NKJP: Agnieszka Kublik, Katarzyna Kęsicka, Gazeta Wyborcza, 1993-09-02

O tym, że warto płacić abonament za telewizor i radio przekonał się niedawno dyrektor Babiogórskiego Parku Narodowego. [...] zdobył nagrodę specjalną dla abonentów - kamerę video.

źródło: NKJP: Bajcorka: Plotki-ploteczki, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. telewizor
telewizory
D. telewizora
telewizorów
C. telewizorowi
telewizorom
B. telewizor
telewizory
N. telewizorem
telewizorami
Ms. telewizorze
telewizorach
W. telewizorze
telewizory

Inne uwagi

Zwykle lp

2. człowiek

Definicja

pot.  żart. 
dziennikarz, reporter lub inny pracownik telewizji

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

Cytaty

Rano przyszły „telewizory” rozmawiać z uczestnikami. Wszyscy jeszcze spali. Długo trwała akcja mobilizacyjna. Wyglądało to raczej jak wyciąganie z nor partyzantów, aby się poddali.

źródło: Internet: survival.infocentrum.com

Lat temu niemało przyjechały telewizory z wielkiej stacji ogólnopolskiej robić materiał do programu interwencyjnego. [...] Telewizory [...] chyba nie bardzo miały na czym w sensie wizualnym ten materiał oprzeć i tak mi mówią przy kawie (oni zaprosili i oni płacili): Wiesz stary, a może byś powiedział parę słów jako kolega tego policjanta, twarz ci zamażemy, głos zmienimy [...]

źródło: Internet:.bolec.info

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. telewizor
telewizorzy
ndepr
telewizory
depr
D. telewizora
telewizorów
C. telewizorowi
telewizorom
B. telewizora
telewizorów
N. telewizorem
telewizorami
Ms. telewizorze
telewizorach
W. telewizorze
telewizorzy
ndepr
telewizory
depr

Inne uwagi

Zwykle lm

Data ostatniej modyfikacji: 20.01.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj