UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zbliżyć się

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. zbliżyć

1. do brzegu

Definicja

znaleźć się bliżej kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przybliżyć się
antonimy:  oddalić się

Połączenia

  • samochód, statek zbliżył się
  • zbliżyć się kłusem, szybkim krokiem
  • zbliżyć się do auta, do bramy, do brzegu, do budynku, do domu, do drzewa, do furtki, do granicy, do krawędzi, do łóżka, do miasta, do muru, do nadbrzeża, do ognia, do ogrodu, do okna, do ołtarza, do pieca, do pomnika, do samochodu, do schodów, do skrzyżowania, do stołu, do czyjejś twarzy, do ulicy, do zabudowań; do chłopca, do grupy ludzi, do kobiety, do mężczyzny, do ukochanej
  • zbliżyć się ku bramie, ku miastu
  • zbliżyć się na kilka kroków, na metr, na jakąś odległość, na pół metra
  • zbliżyć się w czyjąś stronę
  • zbliżyć się cicho, dyskretnie, odrobinę, ostrożnie, powoli

Cytaty

Wyszli z auta i możliwie dyskretnie zbliżyli się do parkanu posesji.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Julek zbliżył się do drzwi i gwizdnął cicho.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

Zbliżyła się do mnie przygarbiona staruszka, lękała się przejść po białych pasach.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Geralt, Zoltan i Milva zbliżyli się do skraju łąki, obserwując tonące w mgłach i zapadającym mroku cmentarzysko.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Rzeka była tam jeszcze dość głęboka, by statek zbliżył się do brzegu.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżę się
zbliżymy się
2 os. zbliżysz się
zbliżycie się
3 os. zbliży się
zbliżą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłem się
+(e)m się zbliżył
zbliżyłam się
+(e)m się zbliżyła
zbliżyłom się
+(e)m się zbliżyło
zbliżyliśmy się
+(e)śmy się zbliżyli
zbliżyłyśmy się
+(e)śmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłeś się
+(e)ś się zbliżył
zbliżyłaś się
+(e)ś się zbliżyła
zbliżyłoś się
+(e)ś się zbliżyło
zbliżyliście się
+(e)ście się zbliżyli
zbliżyłyście się
+(e)ście się zbliżyły
3 os. zbliżył się
zbliżyła się
zbliżyło się
zbliżyli się
zbliżyły się

bezosobnik: zbliżono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżmy się
2 os. zbliż się
zbliżcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłbym się
bym się zbliżył
zbliżyłabym się
bym się zbliżyła
zbliżyłobym się
bym się zbliżyło
zbliżylibyśmy się
byśmy się zbliżyli
zbliżyłybyśmy się
byśmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłbyś się
byś się zbliżył
zbliżyłabyś się
byś się zbliżyła
zbliżyłobyś się
byś się zbliżyło
zbliżylibyście się
byście się zbliżyli
zbliżyłybyście się
byście się zbliżyły
3 os. zbliżyłby się
by się zbliżył
zbliżyłaby się
by się zbliżyła
zbliżyłoby się
by się zbliżyło
zbliżyliby się
by się zbliżyli
zbliżyłyby się
by się zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by się

bezokolicznik: zbliżyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy się

gerundium: zbliżenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zbliżenie się
zbliżenia się
D. zbliżenia się
zbliżeń się
C. zbliżeniu się
zbliżeniom się
B. zbliżenie się
zbliżenia się
N. zbliżeniem się
zbliżeniami się
Ms. zbliżeniu się
zbliżeniach się
W. zbliżenie się
zbliżenia się

odpowiednik aspektowy: zbliżać się

Składnia

bez ograniczeń + zbliżyć się +
do KOGO/CZEGO | ku KOMU/CZEMU

2. do Boga

Definicja

zacieśnić związki z kimś lub czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przybliżyć się
antonimy:  oddalić się

Połączenia

  • zbliżyć się do Boga, do przyjaciela, do rodziny

Cytaty

Wiele radości przynosiły jej kontakty z Zuzanną. Zbliżyły się bardzo, odkąd Ewelina wróciła do Warszawy.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1993

To nie byłoby złe posunięcie. Natychmiast przecież wytworzyłby się między nimi rodzaj wspólnoty grzechu. Porozumienia. I może byłoby łatwiej zbliżyć się do Salomei?

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Wkrótce po przejęciu władzy Naser pozamykał komunistów w obozach pracy. Teraz, kiedy Egipt zbliżył się do Rosji, musiał ich wypuścić.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżę się
zbliżymy się
2 os. zbliżysz się
zbliżycie się
3 os. zbliży się
zbliżą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłem się
+(e)m się zbliżył
zbliżyłam się
+(e)m się zbliżyła
zbliżyłom się
+(e)m się zbliżyło
zbliżyliśmy się
+(e)śmy się zbliżyli
zbliżyłyśmy się
+(e)śmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłeś się
+(e)ś się zbliżył
zbliżyłaś się
+(e)ś się zbliżyła
zbliżyłoś się
+(e)ś się zbliżyło
zbliżyliście się
+(e)ście się zbliżyli
zbliżyłyście się
+(e)ście się zbliżyły
3 os. zbliżył się
zbliżyła się
zbliżyło się
zbliżyli się
zbliżyły się

bezosobnik: zbliżono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżmy się
2 os. zbliż się
zbliżcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłbym się
bym się zbliżył
zbliżyłabym się
bym się zbliżyła
zbliżyłobym się
bym się zbliżyło
zbliżylibyśmy się
byśmy się zbliżyli
zbliżyłybyśmy się
byśmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłbyś się
byś się zbliżył
zbliżyłabyś się
byś się zbliżyła
zbliżyłobyś się
byś się zbliżyło
zbliżylibyście się
byście się zbliżyli
zbliżyłybyście się
byście się zbliżyły
3 os. zbliżyłby się
by się zbliżył
zbliżyłaby się
by się zbliżyła
zbliżyłoby się
by się zbliżyło
zbliżyliby się
by się zbliżyli
zbliżyłyby się
by się zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by się

bezokolicznik: zbliżyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy się

gerundium: zbliżenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zbliżenie się
zbliżenia się
D. zbliżenia się
zbliżeń się
C. zbliżeniu się
zbliżeniom się
B. zbliżenie się
zbliżenia się
N. zbliżeniem się
zbliżeniami się
Ms. zbliżeniu się
zbliżeniach się
W. zbliżenie się
zbliżenia się

odpowiednik aspektowy: zbliżać się

Składnia

Rzosobowy + zbliżyć się +
do KOGO/CZEGO
Rzpl + zbliżyć się + bez ograniczeń

3. do celu

Definicja

znaleźć się bliżej osiągnięcia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przybliżyć się

Połączenia

  • zbliżyć się do celu, do finału, do prawdy, do rozwikłania zagadki, do zakończenia sprawy

Cytaty

Ambicją każdego uczonego jest, by to właśnie jego model jak najbardziej zbliżył się do prawdy.

źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002

Czas biegł nieubłaganie, a Udałow i jego towarzysze wciąż nie zbliżyli się do rozwikłania zagadki nieznajomych z pokoju sto dwanaście.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Wielki Guslar: Gdzie woda czysta i trawa zielona, Esensja, nr 06, 2007

Dzięki temu małżeństwu zbliżyła się do upragnionej idei zawładnięcia tronem.

źródło: NKJP: Bogusław Mucha: Sześciomiesięczny car (Piotr III), Akant, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżę się
zbliżymy się
2 os. zbliżysz się
zbliżycie się
3 os. zbliży się
zbliżą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłem się
+(e)m się zbliżył
zbliżyłam się
+(e)m się zbliżyła
zbliżyłom się
+(e)m się zbliżyło
zbliżyliśmy się
+(e)śmy się zbliżyli
zbliżyłyśmy się
+(e)śmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłeś się
+(e)ś się zbliżył
zbliżyłaś się
+(e)ś się zbliżyła
zbliżyłoś się
+(e)ś się zbliżyło
zbliżyliście się
+(e)ście się zbliżyli
zbliżyłyście się
+(e)ście się zbliżyły
3 os. zbliżył się
zbliżyła się
zbliżyło się
zbliżyli się
zbliżyły się

bezosobnik: zbliżono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżmy się
2 os. zbliż się
zbliżcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłbym się
bym się zbliżył
zbliżyłabym się
bym się zbliżyła
zbliżyłobym się
bym się zbliżyło
zbliżylibyśmy się
byśmy się zbliżyli
zbliżyłybyśmy się
byśmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłbyś się
byś się zbliżył
zbliżyłabyś się
byś się zbliżyła
zbliżyłobyś się
byś się zbliżyło
zbliżylibyście się
byście się zbliżyli
zbliżyłybyście się
byście się zbliżyły
3 os. zbliżyłby się
by się zbliżył
zbliżyłaby się
by się zbliżyła
zbliżyłoby się
by się zbliżyło
zbliżyliby się
by się zbliżyli
zbliżyłyby się
by się zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by się

bezokolicznik: zbliżyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy się

gerundium: zbliżenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zbliżenie się
zbliżenia się
D. zbliżenia się
zbliżeń się
C. zbliżeniu się
zbliżeniom się
B. zbliżenie się
zbliżenia się
N. zbliżeniem się
zbliżeniami się
Ms. zbliżeniu się
zbliżeniach się
W. zbliżenie się
zbliżenia się

odpowiednik aspektowy: zbliżać się

Składnia

Rzosobowy + zbliżyć się +
do CZEGO

4. o terminie

Definicja

stać się bliższym w czasie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przybliżyć się
antonimy:  oddalić się

Połączenia

  • czas, któryś rok życia, termin zbliżył się

Cytaty

Ani pomyślał o młodości, a tutaj tymczasem zbliżył się czterdziesty rok życia. Bardzo był przepracowany.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania, 2006

Czas należny na żałobę już minął, zbliżył się czas wybrania nowej Władczyni.

źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: Księga intryg, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżę się
zbliżymy się
2 os. zbliżysz się
zbliżycie się
3 os. zbliży się
zbliżą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłem się
+(e)m się zbliżył
zbliżyłam się
+(e)m się zbliżyła
zbliżyłom się
+(e)m się zbliżyło
zbliżyliśmy się
+(e)śmy się zbliżyli
zbliżyłyśmy się
+(e)śmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłeś się
+(e)ś się zbliżył
zbliżyłaś się
+(e)ś się zbliżyła
zbliżyłoś się
+(e)ś się zbliżyło
zbliżyliście się
+(e)ście się zbliżyli
zbliżyłyście się
+(e)ście się zbliżyły
3 os. zbliżył się
zbliżyła się
zbliżyło się
zbliżyli się
zbliżyły się

bezosobnik: zbliżono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżmy się
2 os. zbliż się
zbliżcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłbym się
bym się zbliżył
zbliżyłabym się
bym się zbliżyła
zbliżyłobym się
bym się zbliżyło
zbliżylibyśmy się
byśmy się zbliżyli
zbliżyłybyśmy się
byśmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłbyś się
byś się zbliżył
zbliżyłabyś się
byś się zbliżyła
zbliżyłobyś się
byś się zbliżyło
zbliżylibyście się
byście się zbliżyli
zbliżyłybyście się
byście się zbliżyły
3 os. zbliżyłby się
by się zbliżył
zbliżyłaby się
by się zbliżyła
zbliżyłoby się
by się zbliżyło
zbliżyliby się
by się zbliżyli
zbliżyłyby się
by się zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by się

bezokolicznik: zbliżyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy się

gerundium: zbliżenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zbliżenie się
zbliżenia się
D. zbliżenia się
zbliżeń się
C. zbliżeniu się
zbliżeniom się
B. zbliżenie się
zbliżenia się
N. zbliżeniem się
zbliżeniami się
Ms. zbliżeniu się
zbliżeniach się
W. zbliżenie się
zbliżenia się

odpowiednik aspektowy: zbliżać się

Składnia

Rznieżywotny + zbliżyć się + bez ograniczeń

5. o dźwięku

Definicja

stać się coraz lepiej słyszalnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przybliżyć się
antonimy:  oddalić się

Połączenia

  • dźwięk, głos, stukot, tupot zbliżył się

Cytaty

Zbliżyły się głosy niosących i gderanie profesora.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994

Kroki zbliżyły się ku klatce schodowej.

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżę się
zbliżymy się
2 os. zbliżysz się
zbliżycie się
3 os. zbliży się
zbliżą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłem się
+(e)m się zbliżył
zbliżyłam się
+(e)m się zbliżyła
zbliżyłom się
+(e)m się zbliżyło
zbliżyliśmy się
+(e)śmy się zbliżyli
zbliżyłyśmy się
+(e)śmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłeś się
+(e)ś się zbliżył
zbliżyłaś się
+(e)ś się zbliżyła
zbliżyłoś się
+(e)ś się zbliżyło
zbliżyliście się
+(e)ście się zbliżyli
zbliżyłyście się
+(e)ście się zbliżyły
3 os. zbliżył się
zbliżyła się
zbliżyło się
zbliżyli się
zbliżyły się

bezosobnik: zbliżono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżmy się
2 os. zbliż się
zbliżcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłbym się
bym się zbliżył
zbliżyłabym się
bym się zbliżyła
zbliżyłobym się
bym się zbliżyło
zbliżylibyśmy się
byśmy się zbliżyli
zbliżyłybyśmy się
byśmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłbyś się
byś się zbliżył
zbliżyłabyś się
byś się zbliżyła
zbliżyłobyś się
byś się zbliżyło
zbliżylibyście się
byście się zbliżyli
zbliżyłybyście się
byście się zbliżyły
3 os. zbliżyłby się
by się zbliżył
zbliżyłaby się
by się zbliżyła
zbliżyłoby się
by się zbliżyło
zbliżyliby się
by się zbliżyli
zbliżyłyby się
by się zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by się

bezokolicznik: zbliżyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy się

gerundium: zbliżenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zbliżenie się
zbliżenia się
D. zbliżenia się
zbliżeń się
C. zbliżeniu się
zbliżeniom się
B. zbliżenie się
zbliżenia się
N. zbliżeniem się
zbliżeniami się
Ms. zbliżeniu się
zbliżeniach się
W. zbliżenie się
zbliżenia się

odpowiednik aspektowy: zbliżać się

Składnia

Rznieżywotny + zbliżyć się + bez ograniczeń

6. do oryginału

Definicja

stać się podobnym do kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przybliżyć się

Połączenia

  • zbliżyć się do ideału, do jakiegoś modelu, do jakiejś normy, do oryginału, do jakichś standardów

Cytaty

Śpiewała piosenkę Very, po polsku, z francuskim akcentem. Śpiewała niższym niż dotychczas głosem, jakby chciała zbliżyć się do oryginału.

źródło: NKJP: Remigiusz Grzela: Bądź moim Bogiem, 2007

Mam nadzieję, że rząd ­[...] dołoży większych starań, by współpraca z opozycją w kształtowaniu i realizacji polskiej polityki zagranicznej zbliżyła się do modelu istniejącego w innych państwach.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.04.1999, 3 kadencja, 47 posiedzenie, 1 dzień

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżę się
zbliżymy się
2 os. zbliżysz się
zbliżycie się
3 os. zbliży się
zbliżą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłem się
+(e)m się zbliżył
zbliżyłam się
+(e)m się zbliżyła
zbliżyłom się
+(e)m się zbliżyło
zbliżyliśmy się
+(e)śmy się zbliżyli
zbliżyłyśmy się
+(e)śmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłeś się
+(e)ś się zbliżył
zbliżyłaś się
+(e)ś się zbliżyła
zbliżyłoś się
+(e)ś się zbliżyło
zbliżyliście się
+(e)ście się zbliżyli
zbliżyłyście się
+(e)ście się zbliżyły
3 os. zbliżył się
zbliżyła się
zbliżyło się
zbliżyli się
zbliżyły się

bezosobnik: zbliżono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbliżmy się
2 os. zbliż się
zbliżcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbliżyłbym się
bym się zbliżył
zbliżyłabym się
bym się zbliżyła
zbliżyłobym się
bym się zbliżyło
zbliżylibyśmy się
byśmy się zbliżyli
zbliżyłybyśmy się
byśmy się zbliżyły
2 os. zbliżyłbyś się
byś się zbliżył
zbliżyłabyś się
byś się zbliżyła
zbliżyłobyś się
byś się zbliżyło
zbliżylibyście się
byście się zbliżyli
zbliżyłybyście się
byście się zbliżyły
3 os. zbliżyłby się
by się zbliżył
zbliżyłaby się
by się zbliżyła
zbliżyłoby się
by się zbliżyło
zbliżyliby się
by się zbliżyli
zbliżyłyby się
by się zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by się

bezokolicznik: zbliżyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy się

gerundium: zbliżenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zbliżenie się
zbliżenia się
D. zbliżenia się
zbliżeń się
C. zbliżeniu się
zbliżeniom się
B. zbliżenie się
zbliżenia się
N. zbliżeniem się
zbliżeniami się
Ms. zbliżeniu się
zbliżeniach się
W. zbliżenie się
zbliżenia się

odpowiednik aspektowy: zbliżać się

Składnia

bez ograniczeń + zbliżyć się +
do CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 22.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj