UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nabywać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. nabyć, bywać

1. nieruchomość

Definicja

urzęd. 
uzyskiwać własność czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Połączenia

  • fundusz, inwestor, klient; firma, gmina nabywa coś
  • nabywać żywność; bilet; budynek, działkę, gospodarstwo, grunt, majątek, nieruchomość ziemię; auto, sprzęt; akcje, obligacje
  • nabywać drogą kupna, nielegalnie...
  • nabywać bez recepty
  • nabywać na licytacji; na receptę; na własność, na współwłasność
  • nabywać od agencji, od autora, od dostawcy
  • nabywać po cenie detalicznej, emisyjnej
  • nabywać przez zasiedzenie
  • nabywać w sklepie; w drodze kupna
  • nabywać z mocy prawa
  • nabywać za bony, za gotówkę, za pieniądze, za środki finansowe, pomocowe
  • chętnie, nieodpłatnie nabywać
  • nabywać i sprzedawać, nabywać i zbywać

Cytaty

Jeśli nabywamy budynek mieszkalny, opłata skarbowa wynosi 5 proc. od wartości rynkowej całej nieruchomości, wraz z działką.

źródło: NKJP: (D. ORL.): Koszty spadków, darowizn, transakcji, Dziennik Polski, 2000-08-16

Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku.

źródło: NKJP: Dz.U. z 1983r. Nr 45, poz. 207

Akcje można nabywać za gotówkę, wkłady niepieniężne (aporty) lub w jeden i drugi sposób łącznie.

źródło: NKJP: Bogusław Pietrzak, Zbigniew Polański: System finansowy w Polsce, 1997

W Polsce leki uznane za szkodliwe to m.in. nabywane bez recepty tabletki przeciwbólowe z krzyżykiem, które zawierają toksyczną fenacytynę.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.02.2004

Doszło do sytuacji, że indywidualni klienci nabywali niepełnowartościowy olej II gatunku (nie będący towarem akcyzowym), płacąc jak za olej napędowy pierwszej jakości.

źródło: NKJP: Bednarczyk przeciwko Polsce, Tygodnik Ciechanowski, 2006-02-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nabywam
nabywamy
2 os. nabywasz
nabywacie
3 os. nabywa
nabywają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nabywałem
+(e)m nabywał
nabywałam
+(e)m nabywała
nabywałom
+(e)m nabywało
nabywaliśmy
+(e)śmy nabywali
nabywałyśmy
+(e)śmy nabywały
2 os. nabywałeś
+(e)ś nabywał
nabywałaś
+(e)ś nabywała
nabywałoś
+(e)ś nabywało
nabywaliście
+(e)ście nabywali
nabywałyście
+(e)ście nabywały
3 os. nabywał
nabywała
nabywało
nabywali
nabywały

bezosobnik: nabywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę nabywał
będę nabywać
będę nabywała
będę nabywać
będę nabywało
będę nabywać
będziemy nabywali
będziemy nabywać
będziemy nabywały
będziemy nabywać
2 os. będziesz nabywał
będziesz nabywać
będziesz nabywała
będziesz nabywać
będziesz nabywało
będziesz nabywać
będziecie nabywali
będziecie nabywać
będziecie nabywały
będziecie nabywać
3 os. będzie nabywał
będzie nabywać
będzie nabywała
będzie nabywać
będzie nabywało
będzie nabywać
będą nabywali
będą nabywać
będą nabywały
będą nabywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nabywajmy
2 os. nabywaj
nabywajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nabywałbym
bym nabywał
nabywałabym
bym nabywała
nabywałobym
bym nabywało
nabywalibyśmy
byśmy nabywali
nabywałybyśmy
byśmy nabywały
2 os. nabywałbyś
byś nabywał
nabywałabyś
byś nabywała
nabywałobyś
byś nabywało
nabywalibyście
byście nabywali
nabywałybyście
byście nabywały
3 os. nabywałby
by nabywał
nabywałaby
by nabywała
nabywałoby
by nabywało
nabywaliby
by nabywali
nabywałyby
by nabywały

bezosobnik: nabywano by

bezokolicznik: nabywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: nabywając

gerundium: nabywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nabywanie
nabywania
D. nabywania
nabywań
C. nabywaniu
nabywaniom
B. nabywanie
nabywania
N. nabywaniem
nabywaniami
Ms. nabywaniu
nabywaniach
W. nabywanie
nabywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: nabywający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nabywający
nabywający
nabywający
nabywające
nabywająca
D. nabywającego
nabywającego
nabywającego
nabywającego
nabywającej
C. nabywającemu
nabywającemu
nabywającemu
nabywającemu
nabywającej
B. nabywającego
nabywającego
nabywający
nabywające
nabywającą
N. nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającą
Ms. nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nabywający
nabywający
nabywające
nabywające
D. nabywających
nabywających
nabywających
nabywających
C. nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającym
B. nabywających
nabywających
nabywających
nabywające
N. nabywającymi
nabywającymi
nabywającymi
nabywającymi
Ms. nabywających
nabywających
nabywających
nabywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: nabywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nabywany
nabywany
nabywany
nabywane
nabywana
D. nabywanego
nabywanego
nabywanego
nabywanego
nabywanej
C. nabywanemu
nabywanemu
nabywanemu
nabywanemu
nabywanej
B. nabywanego
nabywanego
nabywany
nabywane
nabywaną
N. nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywaną
Ms. nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nabywani
nabywani
nabywane
nabywane
D. nabywanych
nabywanych
nabywanych
nabywanych
C. nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanym
B. nabywanych
nabywanych
nabywanych
nabywane
N. nabywanymi
nabywanymi
nabywanymi
nabywanymi
Ms. nabywanych
nabywanych
nabywanych
nabywanych

odpowiednik aspektowy: nabyć

Składnia

Rzosobowy + nabywać +
CO

2. obywatelstwo

Definicja

urzęd. 
uzyskiwać coś na podstawie przepisów prawnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Połączenia

  • człowiek, dzierżawca, funkcjonariusz, pracownik, spadkobierca; spółdzielnia, spółka; nabywa czegoś
  • nabywać obywatelstwo; prawo do emerytury, renty, do zasiłku..., uprawnienia do świadczeń, do ulgi

Cytaty

Funkcjonariusz nabywa prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego z upływem 6 miesięcy służby, w wymiarze połowy urlopu przysługującego mu po roku służby.

źródło: NKJP: Ustawa o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, Dziennik Ustaw, 2002

Zgodnie z ustawą polscy medaliści olimpiad po zakończeniu czynnego uprawiania sportu i 35 roku życia nabywają uprawnienia do specjalnej renty olimpijskiej.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Druga strona medalu, Polityka, 2000-10-14

Cudzoziemiec posiadający tę wizę nabywa obywatelstwo polskie na mocy prawa w chwili przekroczenia granic i otrzymuje jego poświadczenie od wojewody właściwego dla miejsca osiedlenia.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.09.1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nabywam
nabywamy
2 os. nabywasz
nabywacie
3 os. nabywa
nabywają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nabywałem
+(e)m nabywał
nabywałam
+(e)m nabywała
nabywałom
+(e)m nabywało
nabywaliśmy
+(e)śmy nabywali
nabywałyśmy
+(e)śmy nabywały
2 os. nabywałeś
+(e)ś nabywał
nabywałaś
+(e)ś nabywała
nabywałoś
+(e)ś nabywało
nabywaliście
+(e)ście nabywali
nabywałyście
+(e)ście nabywały
3 os. nabywał
nabywała
nabywało
nabywali
nabywały

bezosobnik: nabywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę nabywał
będę nabywać
będę nabywała
będę nabywać
będę nabywało
będę nabywać
będziemy nabywali
będziemy nabywać
będziemy nabywały
będziemy nabywać
2 os. będziesz nabywał
będziesz nabywać
będziesz nabywała
będziesz nabywać
będziesz nabywało
będziesz nabywać
będziecie nabywali
będziecie nabywać
będziecie nabywały
będziecie nabywać
3 os. będzie nabywał
będzie nabywać
będzie nabywała
będzie nabywać
będzie nabywało
będzie nabywać
będą nabywali
będą nabywać
będą nabywały
będą nabywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nabywajmy
2 os. nabywaj
nabywajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nabywałbym
bym nabywał
nabywałabym
bym nabywała
nabywałobym
bym nabywało
nabywalibyśmy
byśmy nabywali
nabywałybyśmy
byśmy nabywały
2 os. nabywałbyś
byś nabywał
nabywałabyś
byś nabywała
nabywałobyś
byś nabywało
nabywalibyście
byście nabywali
nabywałybyście
byście nabywały
3 os. nabywałby
by nabywał
nabywałaby
by nabywała
nabywałoby
by nabywało
nabywaliby
by nabywali
nabywałyby
by nabywały

bezosobnik: nabywano by

bezokolicznik: nabywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: nabywając

gerundium: nabywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nabywanie
nabywania
D. nabywania
nabywań
C. nabywaniu
nabywaniom
B. nabywanie
nabywania
N. nabywaniem
nabywaniami
Ms. nabywaniu
nabywaniach
W. nabywanie
nabywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: nabywający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nabywający
nabywający
nabywający
nabywające
nabywająca
D. nabywającego
nabywającego
nabywającego
nabywającego
nabywającej
C. nabywającemu
nabywającemu
nabywającemu
nabywającemu
nabywającej
B. nabywającego
nabywającego
nabywający
nabywające
nabywającą
N. nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającą
Ms. nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nabywający
nabywający
nabywające
nabywające
D. nabywających
nabywających
nabywających
nabywających
C. nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającym
B. nabywających
nabywających
nabywających
nabywające
N. nabywającymi
nabywającymi
nabywającymi
nabywającymi
Ms. nabywających
nabywających
nabywających
nabywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: nabywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nabywany
nabywany
nabywany
nabywane
nabywana
D. nabywanego
nabywanego
nabywanego
nabywanego
nabywanej
C. nabywanemu
nabywanemu
nabywanemu
nabywanemu
nabywanej
B. nabywanego
nabywanego
nabywany
nabywane
nabywaną
N. nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywaną
Ms. nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nabywani
nabywani
nabywane
nabywane
D. nabywanych
nabywanych
nabywanych
nabywanych
C. nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanym
B. nabywanych
nabywanych
nabywanych
nabywane
N. nabywanymi
nabywanymi
nabywanymi
nabywanymi
Ms. nabywanych
nabywanych
nabywanych
nabywanych

odpowiednik aspektowy: nabyć

Składnia

Rz osobowy + nabywać +
CO

3. doświadczenia

Definicja

uzyskiwać cechę wyrażoną podrzędnym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • organizm nabywa czegoś; absolwenci, amatorzy, uczniowie nabywają czegoś
  • nabywać doświadczeń, praktyki pedagogicznej, umiejętności budowlanych, społecznych..., wiedzy; odporności

Cytaty

Pani Ania twierdzi, że gdy codziennie patrzy się na śmierć kogoś zupełnie przypadkowego lub gdy giną twoi najbliżsi, człowiek nabywa odporności i znieczulenia.

źródło: NKJP: K. Wieteska: Życie jako ciąg fotografii, Tygodnik Ciechanowski, 2005-02-13

Starsze dzieci dodatkowo nabywają umiejętności czytania i pisania.

źródło: NKJP: Pobawmy się po angielsku, Nowiny Raciborskie, 2003-09-10

Tyle się mówi o kulturze, a w miejscu, gdzie kształci się młodzież, nabywa doświadczenia zawodowego dochodzi do takich zdarzeń.

źródło: NKJP: Nakielski Czas, 2006-10-18

Przy okazji nabywania wiedzy o poruszaniu się na rynku pracy znalazł się też czas na dyskusję o problemach środowiska.

źródło: NKJP: (ASZ): Na razie raczkują, Dziennik Polski, 2001-07-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nabywam
nabywamy
2 os. nabywasz
nabywacie
3 os. nabywa
nabywają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nabywałem
+(e)m nabywał
nabywałam
+(e)m nabywała
nabywałom
+(e)m nabywało
nabywaliśmy
+(e)śmy nabywali
nabywałyśmy
+(e)śmy nabywały
2 os. nabywałeś
+(e)ś nabywał
nabywałaś
+(e)ś nabywała
nabywałoś
+(e)ś nabywało
nabywaliście
+(e)ście nabywali
nabywałyście
+(e)ście nabywały
3 os. nabywał
nabywała
nabywało
nabywali
nabywały

bezosobnik: nabywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę nabywał
będę nabywać
będę nabywała
będę nabywać
będę nabywało
będę nabywać
będziemy nabywali
będziemy nabywać
będziemy nabywały
będziemy nabywać
2 os. będziesz nabywał
będziesz nabywać
będziesz nabywała
będziesz nabywać
będziesz nabywało
będziesz nabywać
będziecie nabywali
będziecie nabywać
będziecie nabywały
będziecie nabywać
3 os. będzie nabywał
będzie nabywać
będzie nabywała
będzie nabywać
będzie nabywało
będzie nabywać
będą nabywali
będą nabywać
będą nabywały
będą nabywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nabywajmy
2 os. nabywaj
nabywajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nabywałbym
bym nabywał
nabywałabym
bym nabywała
nabywałobym
bym nabywało
nabywalibyśmy
byśmy nabywali
nabywałybyśmy
byśmy nabywały
2 os. nabywałbyś
byś nabywał
nabywałabyś
byś nabywała
nabywałobyś
byś nabywało
nabywalibyście
byście nabywali
nabywałybyście
byście nabywały
3 os. nabywałby
by nabywał
nabywałaby
by nabywała
nabywałoby
by nabywało
nabywaliby
by nabywali
nabywałyby
by nabywały

bezosobnik: nabywano by

bezokolicznik: nabywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: nabywając

gerundium: nabywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nabywanie
nabywania
D. nabywania
nabywań
C. nabywaniu
nabywaniom
B. nabywanie
nabywania
N. nabywaniem
nabywaniami
Ms. nabywaniu
nabywaniach
W. nabywanie
nabywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: nabywający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nabywający
nabywający
nabywający
nabywające
nabywająca
D. nabywającego
nabywającego
nabywającego
nabywającego
nabywającej
C. nabywającemu
nabywającemu
nabywającemu
nabywającemu
nabywającej
B. nabywającego
nabywającego
nabywający
nabywające
nabywającą
N. nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającą
Ms. nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nabywający
nabywający
nabywające
nabywające
D. nabywających
nabywających
nabywających
nabywających
C. nabywającym
nabywającym
nabywającym
nabywającym
B. nabywających
nabywających
nabywających
nabywające
N. nabywającymi
nabywającymi
nabywającymi
nabywającymi
Ms. nabywających
nabywających
nabywających
nabywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: nabywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nabywany
nabywany
nabywany
nabywane
nabywana
D. nabywanego
nabywanego
nabywanego
nabywanego
nabywanej
C. nabywanemu
nabywanemu
nabywanemu
nabywanemu
nabywanej
B. nabywanego
nabywanego
nabywany
nabywane
nabywaną
N. nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywaną
Ms. nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nabywani
nabywani
nabywane
nabywane
D. nabywanych
nabywanych
nabywanych
nabywanych
C. nabywanym
nabywanym
nabywanym
nabywanym
B. nabywanych
nabywanych
nabywanych
nabywane
N. nabywanymi
nabywanymi
nabywanymi
nabywanymi
Ms. nabywanych
nabywanych
nabywanych
nabywanych

odpowiednik aspektowy: nabyć

Składnia

Rz osobowy + nabywać +
CZEGO

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: nabywać + co

Data ostatniej modyfikacji: 03.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj