UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przecie

częściej przecież

Chronologizacja

STR: przecię, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

st.pol. przedsie, przedsię 'w dalszym ciągu, mimo to'

Wyjściowa postać przedsie, przedsię z wyrażenia przyimkowego złożonego z przyimka przed i zaimka się; pierwotne znaczenie 'przed siebie', stąd 'do przodu, dalej', aż do 'w dalszym ciągu, nadal, wciąż, mimo to, jednak'; zob. przed, się

Definicja

daw. 
o tym, o czym mowa, nadawca mówi coś, co uważa za oczywiste i dzięki czemu odbiorca ma wiedzieć, czy to, co wcześniej zostało o tym, o czym mowa, powiedziane, jest prawdą

Noty o użyciu

komentarz przyrematyczny

Warianty

  • częściej przecież

Kategoria znaczeniowa

wykładnik wnioskowania

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  bowiem, toż, wszak, wszakże

Cytaty

Końca świata, jak się rzekło, nie było. Choć wiele wskazywało, że nastąpi. Nastały przecie - rychtyk jak chciały proroctwa - wielkie wojny i wielkie klęski dla ludu chrześcijańskiego i wielu mężów zginęło.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

[...] może to wszystko przez zmęczenie, ciągły stres, cóż by innego?, przecież tak ją kochał, nosił na rękach, taka była piękna, zwierciadełko, zwierciadełko, powiedz przecie, kto najpiękniejszy jest na świecie? - śmiało zadawała to pytanie [...].

źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000

Przecie to oczywiste! No ślepy by zobaczył! A tu ciągle jakieś zdziwienia, zniesmaczone miny...

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001

- Nie mówię przecie... Myślisz, że z tą karą boską to może być prawda? Dokąd my idziemy, Debren? Do stajni?

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Odmiana

część mowy: partykuła

podklasa: uzasadniająca

Składnia

przecie _
ograniczenia zakresu użycia:
nie: Cz. t. rozk.
szyk: zmienny: neutralna antepozycja
obligatoryjny poprzedzający kontekst
Data ostatniej modyfikacji: 13.10.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj