UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

panoszyć się

Chronologizacja

1597, SPXVI
Inne znaczenie: 'wzbogacać się'

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. panoszę się
panoszymy się
2 os. panoszysz się
panoszycie się
3 os. panoszy się
panoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. panoszyłem się
+(e)m się panoszył
panoszyłam się
+(e)m się panoszyła
panoszyłom się
+(e)m się panoszyło
panoszyliśmy się
+(e)śmy się panoszyli
panoszyłyśmy się
+(e)śmy się panoszyły
2 os. panoszyłeś się
+(e)ś się panoszył
panoszyłaś się
+(e)ś się panoszyła
panoszyłoś się
+(e)ś się panoszyło
panoszyliście się
+(e)ście się panoszyli
panoszyłyście się
+(e)ście się panoszyły
3 os. panoszył się
panoszyła się
panoszyło się
panoszyli się
panoszyły się

bezosobnik: panoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się panoszył
będę się panoszyć
będę się panoszyła
będę się panoszyć
będę się panoszyło
będę się panoszyć
będziemy się panoszyli
będziemy się panoszyć
będziemy się panoszyły
będziemy się panoszyć
2 os. będziesz się panoszył
będziesz się panoszyć
będziesz się panoszyła
będziesz się panoszyć
będziesz się panoszyło
będziesz się panoszyć
będziecie się panoszyli
będziecie się panoszyć
będziecie się panoszyły
będziecie się panoszyć
3 os. będzie się panoszył
będzie się panoszyć
będzie się panoszyła
będzie się panoszyć
będzie się panoszyło
będzie się panoszyć
będą się panoszyli
będą się panoszyć
będą się panoszyły
będą się panoszyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. panoszmy się
2 os. panosz się
panoszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. panoszyłbym się
bym się panoszył
panoszyłabym się
bym się panoszyła
panoszyłobym się
bym się panoszyło
panoszylibyśmy się
byśmy się panoszyli
panoszyłybyśmy się
byśmy się panoszyły
2 os. panoszyłbyś się
byś się panoszył
panoszyłabyś się
byś się panoszyła
panoszyłobyś się
byś się panoszyło
panoszylibyście się
byście się panoszyli
panoszyłybyście się
byście się panoszyły
3 os. panoszyłby się
by się panoszył
panoszyłaby się
by się panoszyła
panoszyłoby się
by się panoszyło
panoszyliby się
by się panoszyli
panoszyłyby się
by się panoszyły

bezosobnik: panoszono by się

bezokolicznik: panoszyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: panosząc się

gerundium: panoszenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panoszenie się
panoszenia się
D. panoszenia się
panoszeń się
C. panoszeniu się
panoszeniom się
B. panoszenie się
panoszenia się
N. panoszeniem się
panoszeniami się
Ms. panoszeniu się
panoszeniach się
W. panoszenie się
panoszenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: panoszący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. panoszący się
panoszący się
panoszący się
panoszące się
panosząca się
D. panoszącego się
panoszącego się
panoszącego się
panoszącego się
panoszącej się
C. panoszącemu się
panoszącemu się
panoszącemu się
panoszącemu się
panoszącej się
B. panoszącego się
panoszącego się
panoszący się
panoszące się
panoszącą się
N. panoszącym się
panoszącym się
panoszącym się
panoszącym się
panoszącą się
Ms. panoszącym się
panoszącym się
panoszącym się
panoszącym się
panoszącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. panoszący się
panoszący się
panoszące się
panoszące się
D. panoszących się
panoszących się
panoszących się
panoszących się
C. panoszącym się
panoszącym się
panoszącym się
panoszącym się
B. panoszących się
panoszących się
panoszących się
panoszące się
N. panoszącymi się
panoszącymi się
panoszącymi się
panoszącymi się
Ms. panoszących się
panoszących się
panoszących się
panoszących się

Pochodzenie

st.pol. panosza 'niższy szlachcic, zależny od możniejszej szlachty, sługa, pachołek; później też człowiek wysokiego stanu'

Od: pan. St.pol. rzeczownik podstawowy panosza pochodzi od pan.

1. rządzić się

Definicja

pejorat. 
postępować, jak się chce, nie licząc się z innymi i narzucając im swoją wolę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  szarogęsić się

Połączenia

  • okupant panoszył się; grabieżcy, komuniści, narkomani, złoczyńcy panoszyli się

Cytaty

[...] w jej własnym domu było dla niej coraz mniej miejsca. Piotr i Joanna przejmowali kontrolę nad jej życiem. Miała poczucie, że się panoszą. Kiedy wracała i potrzebowała odpoczynku, oni zapraszali do domu gości, puszczali głośno muzykę.

źródło: NKJP: Remigiusz Grzela: Bądź moim Bogiem (?), 2007

Nadzieje na przepędzenie Niemców zawiodły, okupant panoszył się w całym kraju. W Zakopanem hitlerowcy przeprowadzali aresztowania.

źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995

Obecna sytuacja jak nigdy dotąd sprzyja panoszeniu się zbirów wszelkiego rodzaju, którzy pewni bezkarności, kpią w żywe oczy ze sprawiedliwości.

źródło: NKJP: Adam Lipczyński: Zero tolerancji, Detektyw, 4 (152), 1999

Przed laty Jastrząb ukrócił panoszących się grabieżców, ale od czasu do czasu pojawiali się nowi, spragnieni szybkich łupów, mordujący bez litości.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Przed trzema laty ówczesny wojewoda śląski Marek K. rozpoczął wojnę z narkomanami panoszącymi się po centrum Katowic.

źródło: NKJP: Izabela Jarosz, AGA: Narkoman brzydko pachnie, Trybuna Śląska, 2002-03-14

Składnia

bez ograniczeń + panoszyć się +
GDZIEŚ

2. panować

Definicja

pejorat. 
występować w dużej ilości i rozprzestrzeniać się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • brud panoszył się; choroba, komuna panoszyła się; seks i erotyka panoszyły się

Cytaty

Oblicza się, że co czwarty robotnik na plantacjach kauczuku był stale odrywany od pracy na skutek malarii, czyli że choroba panoszyła się straszliwie.

źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970

[...] mój dom miał być piękny, miał istnieć w niezmąconej niczym harmonii z krajobrazem. Tę harmonię doszczętnie zniszczyła panosząca się pół wieku komuna, pozwalając, aby wyrastały jeden po drugim betonowe klocki o płaskich dachach.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Księżyc nad Zakopanem, 2006

Prorocy [...] nieustraszenie i niewzruszenie obarczali odpowiedzialnością warstwy rządzące za panoszące się bezprawie i nieszczęścia, czym zmuszali ich przedstawicieli do refleksji i zastanowienia się, a przez to powoli i do zmiany postępowania.

źródło: NKJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu: szkice z krytyki biblijnej, 1981

Żyjemy w cywilizowanym kraju, gdzie za niewierność raczej się nie kamienuje [...] Rozumiem cię, wokół panoszą się seks i erotyka, w telewizji, reklamach, książkach.

źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia głupców, 2009

Składnia

bez ograniczeń + panoszyć się +
GDZIEŚ
Data ostatniej modyfikacji: 29.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj