UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wydobywać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. dobyć

1. na wierzch

Definicja

wydostawać coś na wierzch

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dostawać

Połączenia

wydobywać coś spod krzesła, spod łóżka, spod stołu

Cytaty

Alex wydobywa spod sofy jeszcze szklaneczkę dla mnie.

źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Biało-czerwony, 2007

Kiedy Kopeć jest już z nami, wydobywam z worka konserwę: wieprzowina mielona, 400 gramów.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wydobywam	wydobywamy
2 os.	wydobywasz	wydobywacie
3 os.	wydobywa	wydobywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałem +(e)m wydobywał	wydobywałam +(e)m wydobywała	wydobywałom +(e)m wydobywało	wydobywaliśmy +(e)śmy wydobywali	wydobywałyśmy +(e)śmy wydobywały
2 os.	wydobywałeś +(e)ś wydobywał	wydobywałaś +(e)ś wydobywała	wydobywałoś +(e)ś wydobywało	wydobywaliście +(e)ście wydobywali	wydobywałyście +(e)ście wydobywały
3 os.	wydobywał	wydobywała	wydobywało	wydobywali	wydobywały

bezosobnik: wydobywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wydobywał będę wydobywać	będę wydobywała będę wydobywać	będę wydobywało będę wydobywać	będziemy wydobywali będziemy wydobywać	będziemy wydobywały będziemy wydobywać
2 os.	będziesz wydobywał będziesz wydobywać	będziesz wydobywała będziesz wydobywać	będziesz wydobywało będziesz wydobywać	będziecie wydobywali będziecie wydobywać	będziecie wydobywały będziecie wydobywać
3 os.	będzie wydobywał będzie wydobywać	będzie wydobywała będzie wydobywać	będzie wydobywało będzie wydobywać	będą wydobywali będą wydobywać	będą wydobywały będą wydobywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wydobywajmy
2 os.	wydobywaj	wydobywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałbym bym wydobywał	wydobywałabym bym wydobywała	wydobywałobym bym wydobywało	wydobywalibyśmy byśmy wydobywali	wydobywałybyśmy byśmy wydobywały
2 os.	wydobywałbyś byś wydobywał	wydobywałabyś byś wydobywała	wydobywałobyś byś wydobywało	wydobywalibyście byście wydobywali	wydobywałybyście byście wydobywały
3 os.	wydobywałby by wydobywał	wydobywałaby by wydobywała	wydobywałoby by wydobywało	wydobywaliby by wydobywali	wydobywałyby by wydobywały

bezosobnik: wydobywano by

bezokolicznik: wydobywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wydobywając

gerundium: wydobywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wydobywanie	wydobywania
D.	wydobywania	wydobywań
C.	wydobywaniu	wydobywaniom
B.	wydobywanie	wydobywania
N.	wydobywaniem	wydobywaniami
Ms.	wydobywaniu	wydobywaniach
W.	wydobywanie	wydobywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wydobywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywająca
D.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającej
C.	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającej
B.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywający	wydobywające	wydobywającą
N.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającą
Ms.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywające
D.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających
C.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym
B.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywające
N.	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi
Ms.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wydobywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywany	wydobywany	wydobywany	wydobywane	wydobywana
D.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanej
C.	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanej
B.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywany	wydobywane	wydobywaną
N.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywaną
Ms.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywani	wydobywani	wydobywane	wydobywane
D.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych
C.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym
B.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywane
N.	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi
Ms.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych

odpowiednik aspektowy: wydobyć

Składnia

Rz żywotny

wydobywać

KOGO/CO + SKĄD

2. głos

Definicja

powodować powstanie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

wydobywać dźwięk, głos

Cytaty

Scratching to charakterystyczny efekt w muzyce rap polegający na wydobywaniu dźwięków z obracających się płyt gramofonowych za pomocą ręcznych manipulacji.

źródło: NKJP: (MCZ): Czarne kółka, Polityka, 2003-05-31

Umiejętnie wydobywając głos, mamy wpływ na jego barwę i natężenie.

źródło: NKJP: Natalia Adamska: Mówić świadomie, Dziennik Polski, 2006-12-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wydobywam	wydobywamy
2 os.	wydobywasz	wydobywacie
3 os.	wydobywa	wydobywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałem +(e)m wydobywał	wydobywałam +(e)m wydobywała	wydobywałom +(e)m wydobywało	wydobywaliśmy +(e)śmy wydobywali	wydobywałyśmy +(e)śmy wydobywały
2 os.	wydobywałeś +(e)ś wydobywał	wydobywałaś +(e)ś wydobywała	wydobywałoś +(e)ś wydobywało	wydobywaliście +(e)ście wydobywali	wydobywałyście +(e)ście wydobywały
3 os.	wydobywał	wydobywała	wydobywało	wydobywali	wydobywały

bezosobnik: wydobywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wydobywał będę wydobywać	będę wydobywała będę wydobywać	będę wydobywało będę wydobywać	będziemy wydobywali będziemy wydobywać	będziemy wydobywały będziemy wydobywać
2 os.	będziesz wydobywał będziesz wydobywać	będziesz wydobywała będziesz wydobywać	będziesz wydobywało będziesz wydobywać	będziecie wydobywali będziecie wydobywać	będziecie wydobywały będziecie wydobywać
3 os.	będzie wydobywał będzie wydobywać	będzie wydobywała będzie wydobywać	będzie wydobywało będzie wydobywać	będą wydobywali będą wydobywać	będą wydobywały będą wydobywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wydobywajmy
2 os.	wydobywaj	wydobywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałbym bym wydobywał	wydobywałabym bym wydobywała	wydobywałobym bym wydobywało	wydobywalibyśmy byśmy wydobywali	wydobywałybyśmy byśmy wydobywały
2 os.	wydobywałbyś byś wydobywał	wydobywałabyś byś wydobywała	wydobywałobyś byś wydobywało	wydobywalibyście byście wydobywali	wydobywałybyście byście wydobywały
3 os.	wydobywałby by wydobywał	wydobywałaby by wydobywała	wydobywałoby by wydobywało	wydobywaliby by wydobywali	wydobywałyby by wydobywały

bezosobnik: wydobywano by

bezokolicznik: wydobywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wydobywając

gerundium: wydobywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wydobywanie	wydobywania
D.	wydobywania	wydobywań
C.	wydobywaniu	wydobywaniom
B.	wydobywanie	wydobywania
N.	wydobywaniem	wydobywaniami
Ms.	wydobywaniu	wydobywaniach
W.	wydobywanie	wydobywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wydobywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywająca
D.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającej
C.	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającej
B.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywający	wydobywające	wydobywającą
N.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającą
Ms.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywające
D.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających
C.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym
B.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywające
N.	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi
Ms.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wydobywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywany	wydobywany	wydobywany	wydobywane	wydobywana
D.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanej
C.	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanej
B.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywany	wydobywane	wydobywaną
N.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywaną
Ms.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywani	wydobywani	wydobywane	wydobywane
D.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych
C.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym
B.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywane
N.	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi
Ms.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych

odpowiednik aspektowy: wydobyć

Składnia

Rz żywotny

wydobywać

3. informacje

Definicja

uzyskiwać coś od kogoś z trudem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

wydobywać dane, informacje, szczegóły
wydobywać z trudem

Cytaty

Stworzone przez Berię laboratorium opracowywało również metody wydobywania zeznań przy pomocy narkotyków.

źródło: NKJP: Prześladowca Beria, Dziennik Polski, 2000-05-30

Nawet nam, mieszkańcom tego regionu, nie pozwalają się przemieszczać [...]. Musimy wydobywać informacje od żołnierzy i nielicznych tubylców, którym udało się ominąć posterunki.

źródło: NKJP: Jacek Hinz, San Cristobal De Las Casas: Korespondencja Jacka HINZA z San Cristobal de Las Casas, Gazeta Wyborcza, 1995-02-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wydobywam	wydobywamy
2 os.	wydobywasz	wydobywacie
3 os.	wydobywa	wydobywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałem +(e)m wydobywał	wydobywałam +(e)m wydobywała	wydobywałom +(e)m wydobywało	wydobywaliśmy +(e)śmy wydobywali	wydobywałyśmy +(e)śmy wydobywały
2 os.	wydobywałeś +(e)ś wydobywał	wydobywałaś +(e)ś wydobywała	wydobywałoś +(e)ś wydobywało	wydobywaliście +(e)ście wydobywali	wydobywałyście +(e)ście wydobywały
3 os.	wydobywał	wydobywała	wydobywało	wydobywali	wydobywały

bezosobnik: wydobywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wydobywał będę wydobywać	będę wydobywała będę wydobywać	będę wydobywało będę wydobywać	będziemy wydobywali będziemy wydobywać	będziemy wydobywały będziemy wydobywać
2 os.	będziesz wydobywał będziesz wydobywać	będziesz wydobywała będziesz wydobywać	będziesz wydobywało będziesz wydobywać	będziecie wydobywali będziecie wydobywać	będziecie wydobywały będziecie wydobywać
3 os.	będzie wydobywał będzie wydobywać	będzie wydobywała będzie wydobywać	będzie wydobywało będzie wydobywać	będą wydobywali będą wydobywać	będą wydobywały będą wydobywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wydobywajmy
2 os.	wydobywaj	wydobywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałbym bym wydobywał	wydobywałabym bym wydobywała	wydobywałobym bym wydobywało	wydobywalibyśmy byśmy wydobywali	wydobywałybyśmy byśmy wydobywały
2 os.	wydobywałbyś byś wydobywał	wydobywałabyś byś wydobywała	wydobywałobyś byś wydobywało	wydobywalibyście byście wydobywali	wydobywałybyście byście wydobywały
3 os.	wydobywałby by wydobywał	wydobywałaby by wydobywała	wydobywałoby by wydobywało	wydobywaliby by wydobywali	wydobywałyby by wydobywały

bezosobnik: wydobywano by

bezokolicznik: wydobywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wydobywając

gerundium: wydobywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wydobywanie	wydobywania
D.	wydobywania	wydobywań
C.	wydobywaniu	wydobywaniom
B.	wydobywanie	wydobywania
N.	wydobywaniem	wydobywaniami
Ms.	wydobywaniu	wydobywaniach
W.	wydobywanie	wydobywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wydobywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywająca
D.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającej
C.	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającej
B.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywający	wydobywające	wydobywającą
N.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającą
Ms.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywające
D.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających
C.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym
B.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywające
N.	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi
Ms.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wydobywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywany	wydobywany	wydobywany	wydobywane	wydobywana
D.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanej
C.	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanej
B.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywany	wydobywane	wydobywaną
N.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywaną
Ms.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywani	wydobywani	wydobywane	wydobywane
D.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych
C.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym
B.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywane
N.	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi
Ms.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych

odpowiednik aspektowy: wydobyć

Składnia

Rz osobowy

wydobywać

CO + od KOGO

4. z tarapatów

Definicja

pomagając, sprawiać, że ktoś znajduje się w korzystniejszej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

wydobywać kogoś z opresji, z problemów, z tarapatów

Cytaty

Bohaterami są bowiem nie tylko ci, którzy za tysiączłotową pensję wykazują się wysoką skutecznością w zawodowym wydobywaniu turystów z opresji. Bohaterami są również ludzie, którzy - jak Tomasz - potrafią zaryzykować dwudziestojednoletnie życie [...], widząc cień szansy na ocalenie drugiego człowieka.

źródło: NKJP: „Piąty stopień zagrożenia”, Polityka, 2000-03-11

W 1969 r. koncern FIATa przejął kontrolę nad 50 proc. akcji firmy wydobywając ją z kłopotów.

źródło: NKJP: '88 ogień, Panorama, 1988

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wydobywam	wydobywamy
2 os.	wydobywasz	wydobywacie
3 os.	wydobywa	wydobywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałem +(e)m wydobywał	wydobywałam +(e)m wydobywała	wydobywałom +(e)m wydobywało	wydobywaliśmy +(e)śmy wydobywali	wydobywałyśmy +(e)śmy wydobywały
2 os.	wydobywałeś +(e)ś wydobywał	wydobywałaś +(e)ś wydobywała	wydobywałoś +(e)ś wydobywało	wydobywaliście +(e)ście wydobywali	wydobywałyście +(e)ście wydobywały
3 os.	wydobywał	wydobywała	wydobywało	wydobywali	wydobywały

bezosobnik: wydobywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wydobywał będę wydobywać	będę wydobywała będę wydobywać	będę wydobywało będę wydobywać	będziemy wydobywali będziemy wydobywać	będziemy wydobywały będziemy wydobywać
2 os.	będziesz wydobywał będziesz wydobywać	będziesz wydobywała będziesz wydobywać	będziesz wydobywało będziesz wydobywać	będziecie wydobywali będziecie wydobywać	będziecie wydobywały będziecie wydobywać
3 os.	będzie wydobywał będzie wydobywać	będzie wydobywała będzie wydobywać	będzie wydobywało będzie wydobywać	będą wydobywali będą wydobywać	będą wydobywały będą wydobywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wydobywajmy
2 os.	wydobywaj	wydobywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałbym bym wydobywał	wydobywałabym bym wydobywała	wydobywałobym bym wydobywało	wydobywalibyśmy byśmy wydobywali	wydobywałybyśmy byśmy wydobywały
2 os.	wydobywałbyś byś wydobywał	wydobywałabyś byś wydobywała	wydobywałobyś byś wydobywało	wydobywalibyście byście wydobywali	wydobywałybyście byście wydobywały
3 os.	wydobywałby by wydobywał	wydobywałaby by wydobywała	wydobywałoby by wydobywało	wydobywaliby by wydobywali	wydobywałyby by wydobywały

bezosobnik: wydobywano by

bezokolicznik: wydobywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wydobywając

gerundium: wydobywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wydobywanie	wydobywania
D.	wydobywania	wydobywań
C.	wydobywaniu	wydobywaniom
B.	wydobywanie	wydobywania
N.	wydobywaniem	wydobywaniami
Ms.	wydobywaniu	wydobywaniach
W.	wydobywanie	wydobywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wydobywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywająca
D.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającej
C.	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającej
B.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywający	wydobywające	wydobywającą
N.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającą
Ms.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywające
D.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających
C.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym
B.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywające
N.	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi
Ms.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wydobywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywany	wydobywany	wydobywany	wydobywane	wydobywana
D.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanej
C.	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanej
B.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywany	wydobywane	wydobywaną
N.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywaną
Ms.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywani	wydobywani	wydobywane	wydobywane
D.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych
C.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym
B.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywane
N.	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi
Ms.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych

odpowiednik aspektowy: wydobyć

Składnia

Rz osobowy

wydobywać

KOGO + z CZEGO

5. uwydatniać

Definicja

czynić coś wyrazistym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

słońce wydobywa coś

Cytaty

Czasami powiększa jakiś fragment starego obrazu, czasami zwiększa liczbę klatek, co zwalnia ruch. W ten sposób wydobywa detale, które w tym godzinnym filmie uderzają potęgą swej tragiczności.

źródło: NKJP: Krzysztof Burnetko; Witold Bereś: Marek Edelman. Życie. Po prostu, 2008

Ostre słońce wydobywa całą szarość, bylejakość, zaniedbanie pomieszczeń.

źródło: NKJP: Stanisław Podemski: Dlaczego płaczesz, żołnierzu?, Polityka, 2008-10-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wydobywam	wydobywamy
2 os.	wydobywasz	wydobywacie
3 os.	wydobywa	wydobywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałem +(e)m wydobywał	wydobywałam +(e)m wydobywała	wydobywałom +(e)m wydobywało	wydobywaliśmy +(e)śmy wydobywali	wydobywałyśmy +(e)śmy wydobywały
2 os.	wydobywałeś +(e)ś wydobywał	wydobywałaś +(e)ś wydobywała	wydobywałoś +(e)ś wydobywało	wydobywaliście +(e)ście wydobywali	wydobywałyście +(e)ście wydobywały
3 os.	wydobywał	wydobywała	wydobywało	wydobywali	wydobywały

bezosobnik: wydobywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wydobywał będę wydobywać	będę wydobywała będę wydobywać	będę wydobywało będę wydobywać	będziemy wydobywali będziemy wydobywać	będziemy wydobywały będziemy wydobywać
2 os.	będziesz wydobywał będziesz wydobywać	będziesz wydobywała będziesz wydobywać	będziesz wydobywało będziesz wydobywać	będziecie wydobywali będziecie wydobywać	będziecie wydobywały będziecie wydobywać
3 os.	będzie wydobywał będzie wydobywać	będzie wydobywała będzie wydobywać	będzie wydobywało będzie wydobywać	będą wydobywali będą wydobywać	będą wydobywały będą wydobywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wydobywajmy
2 os.	wydobywaj	wydobywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałbym bym wydobywał	wydobywałabym bym wydobywała	wydobywałobym bym wydobywało	wydobywalibyśmy byśmy wydobywali	wydobywałybyśmy byśmy wydobywały
2 os.	wydobywałbyś byś wydobywał	wydobywałabyś byś wydobywała	wydobywałobyś byś wydobywało	wydobywalibyście byście wydobywali	wydobywałybyście byście wydobywały
3 os.	wydobywałby by wydobywał	wydobywałaby by wydobywała	wydobywałoby by wydobywało	wydobywaliby by wydobywali	wydobywałyby by wydobywały

bezosobnik: wydobywano by

bezokolicznik: wydobywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wydobywając

gerundium: wydobywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wydobywanie	wydobywania
D.	wydobywania	wydobywań
C.	wydobywaniu	wydobywaniom
B.	wydobywanie	wydobywania
N.	wydobywaniem	wydobywaniami
Ms.	wydobywaniu	wydobywaniach
W.	wydobywanie	wydobywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wydobywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywająca
D.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającej
C.	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającej
B.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywający	wydobywające	wydobywającą
N.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającą
Ms.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywające
D.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających
C.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym
B.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywające
N.	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi
Ms.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wydobywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywany	wydobywany	wydobywany	wydobywane	wydobywana
D.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanej
C.	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanej
B.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywany	wydobywane	wydobywaną
N.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywaną
Ms.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywani	wydobywani	wydobywane	wydobywane
D.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych
C.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym
B.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywane
N.	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi
Ms.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych

odpowiednik aspektowy: wydobyć

Składnia

wydobywać

6. ropę naftową

Definicja

kopiąc lub wiercąc w ziemi, wydostawać surowce naturalne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

Połączenia

wydobywać gaz, ropę naftową, węgiel

Cytaty

Obecnie wydobywane diamenty powstawały wiele lat temu w głębokich (na ok. 100 km) warstwach skorupy ziemskiej, gdzie panują warunki sprzyjające krystalizacji węgla: ciśnienie tysięcy atmosfer i temperatura tysięcy stopni.

źródło: NKJP: Ryszard Sobkowski: Czas diamentowego procesora, Enter, 2004

Problem górników wydobywających węgiel z tzw. biedaszybów istnieje w Wałbrzychu od kilku lat.

źródło: NKJP: Magdalena Sośnicka-Dzwonek: Dajcie nam żyć!, Gazeta Wrocławska, 2002-09-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wydobywam	wydobywamy
2 os.	wydobywasz	wydobywacie
3 os.	wydobywa	wydobywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałem +(e)m wydobywał	wydobywałam +(e)m wydobywała	wydobywałom +(e)m wydobywało	wydobywaliśmy +(e)śmy wydobywali	wydobywałyśmy +(e)śmy wydobywały
2 os.	wydobywałeś +(e)ś wydobywał	wydobywałaś +(e)ś wydobywała	wydobywałoś +(e)ś wydobywało	wydobywaliście +(e)ście wydobywali	wydobywałyście +(e)ście wydobywały
3 os.	wydobywał	wydobywała	wydobywało	wydobywali	wydobywały

bezosobnik: wydobywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wydobywał będę wydobywać	będę wydobywała będę wydobywać	będę wydobywało będę wydobywać	będziemy wydobywali będziemy wydobywać	będziemy wydobywały będziemy wydobywać
2 os.	będziesz wydobywał będziesz wydobywać	będziesz wydobywała będziesz wydobywać	będziesz wydobywało będziesz wydobywać	będziecie wydobywali będziecie wydobywać	będziecie wydobywały będziecie wydobywać
3 os.	będzie wydobywał będzie wydobywać	będzie wydobywała będzie wydobywać	będzie wydobywało będzie wydobywać	będą wydobywali będą wydobywać	będą wydobywały będą wydobywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wydobywajmy
2 os.	wydobywaj	wydobywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wydobywałbym bym wydobywał	wydobywałabym bym wydobywała	wydobywałobym bym wydobywało	wydobywalibyśmy byśmy wydobywali	wydobywałybyśmy byśmy wydobywały
2 os.	wydobywałbyś byś wydobywał	wydobywałabyś byś wydobywała	wydobywałobyś byś wydobywało	wydobywalibyście byście wydobywali	wydobywałybyście byście wydobywały
3 os.	wydobywałby by wydobywał	wydobywałaby by wydobywała	wydobywałoby by wydobywało	wydobywaliby by wydobywali	wydobywałyby by wydobywały

bezosobnik: wydobywano by

bezokolicznik: wydobywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wydobywając

gerundium: wydobywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wydobywanie	wydobywania
D.	wydobywania	wydobywań
C.	wydobywaniu	wydobywaniom
B.	wydobywanie	wydobywania
N.	wydobywaniem	wydobywaniami
Ms.	wydobywaniu	wydobywaniach
W.	wydobywanie	wydobywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wydobywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywająca
D.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającego	wydobywającej
C.	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającemu	wydobywającej
B.	wydobywającego	wydobywającego	wydobywający	wydobywające	wydobywającą
N.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającą
Ms.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywający	wydobywający	wydobywające	wydobywające
D.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających
C.	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym	wydobywającym
B.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywające
N.	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi	wydobywającymi
Ms.	wydobywających	wydobywających	wydobywających	wydobywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wydobywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wydobywany	wydobywany	wydobywany	wydobywane	wydobywana
D.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanego	wydobywanej
C.	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanemu	wydobywanej
B.	wydobywanego	wydobywanego	wydobywany	wydobywane	wydobywaną
N.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywaną
Ms.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wydobywani	wydobywani	wydobywane	wydobywane
D.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych
C.	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym	wydobywanym
B.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywane
N.	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi	wydobywanymi
Ms.	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych	wydobywanych

odpowiednik aspektowy: wydobyć

Składnia

wydobywać

Frazeologizmy

ktoś wyciąga z lamusa coś
ktoś wydobywa z lamusa coś
ktoś/coś wyciąga na światło dzienne coś
ktoś/coś wydobywa na światło dzienne coś
ktoś wydobywa na jaw coś

Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2014