UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spożywać

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Z przedrostkiem s- od dawnego pożywać, pozostającego w etymologicznym związku z żyć (zob.)

Definicja

książk. 
jeść lub pić

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  karmić się

Połączenia

  • spożywać alkohol, piwo, wino, wódkę, trunki; chleb, grzyby, jajka, owoce, pieczywo, mięso, miód, nabiał, napoje, płyny, ryby, ser, słodycze, warzywa; kolację, obiad, śniadanie, wieczerzę; dania, jadło, jedzenie, pokarm, posiłek, potrawę, pożywienie, strawę, żywność; jakieś artykuły, produkty, wyroby; białka, cukier, tłuszcze, węglowodany
  • spożywać na miejscu, na mieście, na ulicy
  • spożywać przy stole
  • spożywać w jakimś gronie, w czyimś towarzystwie; w pracy
  • spożywać codziennie, regularnie, sporadycznie, wspólnie; na surowo; w nadmiarze
  • móc spożywać; należy spożywać coś, nie wolno spożywać czegoś
  • gotować i spożywać, podawać i spożywać

Cytaty

Były poborca spożywał właśnie śniadanie, kiedy mu doniesiono o przybyciu zięcia.

źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce, 1958

Marysia pamiętała, że sprawdzał niesłychanie skrupulatnie rachunki w restauracji, gdzie spożywali posiłki.

źródło: KWSJP: Wilhelmina Skulska: Bez skrupułów, 1979

Prawie połowa spożywanego tłuszczu znajduje się w postaci ukrytej w produktach białkowych.

źródło: KWSJP: Helena Ciborowska: Diety w chorobach dzieci, 1996

Badania zależności częstości występowania schizofrenii od sposobu odżywiania [...] wskazywały, że w społeczeństwach spożywających więcej ryżu lub kukurydzy [...] schizofrenia występuje rzadziej niż w społeczeństwach odżywiających się przede wszystkim mąką pszenną.

źródło: KWSJP: Danuta Myłek: Alergie, 2001

Mimo iż już od bardzo dawna [...] istnieją surowe zakazy spożywania mięsa ludzkiego, kanibalizm pojawia się regularnie wszędzie tam, gdzie społeczność znajduje się w sytuacji krańcowej.

źródło: KWSJP: Kazimierz Żygulski: Wartości i wzory kultury. Rozważania socjologa, 1975

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spożywam
spożywamy
2 os. spożywasz
spożywacie
3 os. spożywa
spożywają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spożywałem
+(e)m spożywał
spożywałam
+(e)m spożywała
spożywałom
+(e)m spożywało
spożywaliśmy
+(e)śmy spożywali
spożywałyśmy
+(e)śmy spożywały
2 os. spożywałeś
+(e)ś spożywał
spożywałaś
+(e)ś spożywała
spożywałoś
+(e)ś spożywało
spożywaliście
+(e)ście spożywali
spożywałyście
+(e)ście spożywały
3 os. spożywał
spożywała
spożywało
spożywali
spożywały

bezosobnik: spożywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę spożywał
będę spożywać
będę spożywała
będę spożywać
będę spożywało
będę spożywać
będziemy spożywali
będziemy spożywać
będziemy spożywały
będziemy spożywać
2 os. będziesz spożywał
będziesz spożywać
będziesz spożywała
będziesz spożywać
będziesz spożywało
będziesz spożywać
będziecie spożywali
będziecie spożywać
będziecie spożywały
będziecie spożywać
3 os. będzie spożywał
będzie spożywać
będzie spożywała
będzie spożywać
będzie spożywało
będzie spożywać
będą spożywali
będą spożywać
będą spożywały
będą spożywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spożywajmy
2 os. spożywaj
spożywajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spożywałbym
bym spożywał
spożywałabym
bym spożywała
spożywałobym
bym spożywało
spożywalibyśmy
byśmy spożywali
spożywałybyśmy
byśmy spożywały
2 os. spożywałbyś
byś spożywał
spożywałabyś
byś spożywała
spożywałobyś
byś spożywało
spożywalibyście
byście spożywali
spożywałybyście
byście spożywały
3 os. spożywałby
by spożywał
spożywałaby
by spożywała
spożywałoby
by spożywało
spożywaliby
by spożywali
spożywałyby
by spożywały

bezosobnik: spożywano by

bezokolicznik: spożywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spożywając

gerundium: spożywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spożywanie
spożywania
D. spożywania
spożywań
C. spożywaniu
spożywaniom
B. spożywanie
spożywania
N. spożywaniem
spożywaniami
Ms. spożywaniu
spożywaniach
W. spożywanie
spożywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spożywający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spożywający
spożywający
spożywający
spożywające
spożywająca
D. spożywającego
spożywającego
spożywającego
spożywającego
spożywającej
C. spożywającemu
spożywającemu
spożywającemu
spożywającemu
spożywającej
B. spożywającego
spożywającego
spożywający
spożywające
spożywającą
N. spożywającym
spożywającym
spożywającym
spożywającym
spożywającą
Ms. spożywającym
spożywającym
spożywającym
spożywającym
spożywającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spożywający
spożywający
spożywające
spożywające
D. spożywających
spożywających
spożywających
spożywających
C. spożywającym
spożywającym
spożywającym
spożywającym
B. spożywających
spożywających
spożywających
spożywające
N. spożywającymi
spożywającymi
spożywającymi
spożywającymi
Ms. spożywających
spożywających
spożywających
spożywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: spożywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spożywany
spożywany
spożywany
spożywane
spożywana
D. spożywanego
spożywanego
spożywanego
spożywanego
spożywanej
C. spożywanemu
spożywanemu
spożywanemu
spożywanemu
spożywanej
B. spożywanego
spożywanego
spożywany
spożywane
spożywaną
N. spożywanym
spożywanym
spożywanym
spożywanym
spożywaną
Ms. spożywanym
spożywanym
spożywanym
spożywanym
spożywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spożywani
spożywani
spożywane
spożywane
D. spożywanych
spożywanych
spożywanych
spożywanych
C. spożywanym
spożywanym
spożywanym
spożywanym
B. spożywanych
spożywanych
spożywanych
spożywane
N. spożywanymi
spożywanymi
spożywanymi
spożywanymi
Ms. spożywanych
spożywanych
spożywanych
spożywanych

odpowiednik aspektowy: spożyć

Składnia

Rzosobowy + spożywać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 07.08.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj