UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

aresztować

Chronologizacja

1559, SPXVI
W postaci: arestować

Pochodzenie

łac. śred. arrestare

Zob. areszt

1. przestępcę

Definicja

pozbawić wolności osobę podejrzewaną o popełnienie przestępstwa zamykając ją pod strażą

Noty o użyciu

Imb używany również samodzielnie w funkcji rzeczownika, np. przesłuchać aresztowanych.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przymknąć, przyskrzynić, ująć, zgarnąć
hiperonimy:  zamknąć

Połączenia

  • prokurator, sąd aresztował; policja aresztowała; gestapo; FBI, NKWD aresztowało; funkcjonariusze, żandarmi aresztowali
  • aresztować podejrzanego, winnych, zatrzymanych; dealerów, napastnika, nożownika, porywaczy, przestępcę, sprawców (rozboju), włamywacza, zbirów, złoczyńców; młodych ludzi; żołnierzy; partyzantów; przywódców; dysydentów, przeciwników; spiskowców; włóczęgów, zbiegów; pijanego (rowerzystę); współpracowników; księży; niewinne osoby
  • aresztować na ileś miesięcy; na wniosek prokuratury
  • aresztować pod jakimś zarzutem; pod byle pretekstem
  • aresztować w nocy
  • aresztować profilaktycznie; podstępnie
  • kazać, pozwalać aresztować
  • zostać (tymczasowo) aresztowanym; aresztowany za działalność konspiracyjną, za napaść na policjantów, za (paliwowe) oszustwa, za szpiegostwo, za zgwałcenie (studentki); aresztowany w sprawie „obozów pracy”, w związku z prowadzonym śledztwem/ z tą sprawą/ z morderstwem; nakaz aresztowania; wniosek o aresztowanie; aresztowanie Gomułki, kardynała Wyszyńskiego, Piłsudskiego, Romana G.; aresztowanie z udziałem grupy specjalnej

Cytaty

Policja aresztowała 51 osób, u których znaleziono w sumie 650 gramów haszyszu i marihuany - z czego dwie trzecie należało do jednej osoby - oraz 30 fajek.

źródło: NKJP: Weronika Kostyrko: NIEMCY, Gazeta Wyborcza, 1994-05-24

W wielu sytuacjach, precyzyjnie wykonany portret przestępcy pomógł w krótkim czasie aresztować podejrzanych.

źródło: NKJP: (mab): Odsłonić twarz przestępcy, Dziennik Polski, 2001-07-05

Sąd aresztował 20-letniego sprawcę rozbojów dokonywanych na uczniach szkół ponadpodstawowych.

źródło: NKJP: (w): Gangster z komórką, Nowiny Raciborskie, 2002-03-27

Mężczyzna był poszukiwany europejskim nakazem aresztowania.

źródło: NKJP: R. Nadaj: Zatrzymano podejrzanego o zabójstwo w Belgii, Tygodnik Ciechanowski, 2008-06-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. aresztuję
aresztujemy
2 os. aresztujesz
aresztujecie
3 os. aresztuje
aresztują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. aresztowałem
+(e)m aresztował
aresztowałam
+(e)m aresztowała
aresztowałom
+(e)m aresztowało
aresztowaliśmy
+(e)śmy aresztowali
aresztowałyśmy
+(e)śmy aresztowały
2 os. aresztowałeś
+(e)ś aresztował
aresztowałaś
+(e)ś aresztowała
aresztowałoś
+(e)ś aresztowało
aresztowaliście
+(e)ście aresztowali
aresztowałyście
+(e)ście aresztowały
3 os. aresztował
aresztowała
aresztowało
aresztowali
aresztowały

bezosobnik: aresztowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę aresztował
będę aresztować
będę aresztowała
będę aresztować
będę aresztowało
będę aresztować
będziemy aresztowali
będziemy aresztować
będziemy aresztowały
będziemy aresztować
2 os. będziesz aresztował
będziesz aresztować
będziesz aresztowała
będziesz aresztować
będziesz aresztowało
będziesz aresztować
będziecie aresztowali
będziecie aresztować
będziecie aresztowały
będziecie aresztować
3 os. będzie aresztował
będzie aresztować
będzie aresztowała
będzie aresztować
będzie aresztowało
będzie aresztować
będą aresztowali
będą aresztować
będą aresztowały
będą aresztować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. aresztujmy
2 os. aresztuj
aresztujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. aresztowałbym
bym aresztował
aresztowałabym
bym aresztowała
aresztowałobym
bym aresztowało
aresztowalibyśmy
byśmy aresztowali
aresztowałybyśmy
byśmy aresztowały
2 os. aresztowałbyś
byś aresztował
aresztowałabyś
byś aresztowała
aresztowałobyś
byś aresztowało
aresztowalibyście
byście aresztowali
aresztowałybyście
byście aresztowały
3 os. aresztowałby
by aresztował
aresztowałaby
by aresztowała
aresztowałoby
by aresztowało
aresztowaliby
by aresztowali
aresztowałyby
by aresztowały

bezosobnik: aresztowano by

bezokolicznik: aresztować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

aresztując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

aresztowawszy

gerundium: aresztowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. aresztowanie
aresztowania
D. aresztowania
aresztowań
C. aresztowaniu
aresztowaniom
B. aresztowanie
aresztowania
N. aresztowaniem
aresztowaniami
Ms. aresztowaniu
aresztowaniach
W. aresztowanie
aresztowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: aresztujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. aresztujący
aresztujący
aresztujący
aresztujące
aresztująca
D. aresztującego
aresztującego
aresztującego
aresztującego
aresztującej
C. aresztującemu
aresztującemu
aresztującemu
aresztującemu
aresztującej
B. aresztującego
aresztującego
aresztujący
aresztujące
aresztującą
N. aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującą
Ms. aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. aresztujący
aresztujący
aresztujące
aresztujące
D. aresztujących
aresztujących
aresztujących
aresztujących
C. aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującym
B. aresztujących
aresztujących
aresztujących
aresztujące
N. aresztującymi
aresztującymi
aresztującymi
aresztującymi
Ms. aresztujących
aresztujących
aresztujących
aresztujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: aresztowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. aresztowany
aresztowany
aresztowany
aresztowane
aresztowana
D. aresztowanego
aresztowanego
aresztowanego
aresztowanego
aresztowanej
C. aresztowanemu
aresztowanemu
aresztowanemu
aresztowanemu
aresztowanej
B. aresztowanego
aresztowanego
aresztowany
aresztowane
aresztowaną
N. aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowaną
Ms. aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. aresztowani
aresztowani
aresztowane
aresztowane
D. aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych
C. aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
B. aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych
aresztowane
N. aresztowanymi
aresztowanymi
aresztowanymi
aresztowanymi
Ms. aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych

Składnia

Rzosobowy + aresztować +
KOGO + za CO

2. majątek spółki

Definicja

zająć na polecenie władz sądowych lub administracyjnych ruchomy lub nieruchomy majątek dłużnika w celu zabezpieczenia czyichś roszczeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sekwestrować, tradować, zajmować

Połączenia

  • aresztować fundusze, majątek (firm, spółek)
  • aresztowanie statku

Cytaty

[...] oczekujemy [...], że rząd rzeczywiście skorzysta z tych instrumentów, jakie daje mu obecne prawo, ustawa karno-skarbowa, dla rzeczywistego zabezpieczenia interesów skarbu państwa przede wszystkim przez dostatecznie wczesne aresztowanie funduszów spółek podejrzanych o czynienie nadużyć na szkodę skarbu państwa.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.01.1992

W środę litewski Sąd aresztował majątek rafinerii w Możejkach, zarządzanej przez PKN Orlen. Majątek jest wart równowartość 8 mln złotych. Spółka kolei państwowych zaskarżyła do sądu rafinerię, chcąc odzyskać dług za przewóz jej produktów.

źródło: Internet

O aresztowaniu statku decyduje sąd. Następuje wówczas, gdy armator zalega z opłatami np. za przeładunek w porcie, remont w stoczni [...].

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. aresztuję
aresztujemy
2 os. aresztujesz
aresztujecie
3 os. aresztuje
aresztują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. aresztowałem
+(e)m aresztował
aresztowałam
+(e)m aresztowała
aresztowałom
+(e)m aresztowało
aresztowaliśmy
+(e)śmy aresztowali
aresztowałyśmy
+(e)śmy aresztowały
2 os. aresztowałeś
+(e)ś aresztował
aresztowałaś
+(e)ś aresztowała
aresztowałoś
+(e)ś aresztowało
aresztowaliście
+(e)ście aresztowali
aresztowałyście
+(e)ście aresztowały
3 os. aresztował
aresztowała
aresztowało
aresztowali
aresztowały

bezosobnik: aresztowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę aresztował
będę aresztować
będę aresztowała
będę aresztować
będę aresztowało
będę aresztować
będziemy aresztowali
będziemy aresztować
będziemy aresztowały
będziemy aresztować
2 os. będziesz aresztował
będziesz aresztować
będziesz aresztowała
będziesz aresztować
będziesz aresztowało
będziesz aresztować
będziecie aresztowali
będziecie aresztować
będziecie aresztowały
będziecie aresztować
3 os. będzie aresztował
będzie aresztować
będzie aresztowała
będzie aresztować
będzie aresztowało
będzie aresztować
będą aresztowali
będą aresztować
będą aresztowały
będą aresztować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. aresztujmy
2 os. aresztuj
aresztujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. aresztowałbym
bym aresztował
aresztowałabym
bym aresztowała
aresztowałobym
bym aresztowało
aresztowalibyśmy
byśmy aresztowali
aresztowałybyśmy
byśmy aresztowały
2 os. aresztowałbyś
byś aresztował
aresztowałabyś
byś aresztowała
aresztowałobyś
byś aresztowało
aresztowalibyście
byście aresztowali
aresztowałybyście
byście aresztowały
3 os. aresztowałby
by aresztował
aresztowałaby
by aresztowała
aresztowałoby
by aresztowało
aresztowaliby
by aresztowali
aresztowałyby
by aresztowały

bezosobnik: aresztowano by

bezokolicznik: aresztować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

aresztując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

aresztowawszy

gerundium: aresztowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. aresztowanie
aresztowania
D. aresztowania
aresztowań
C. aresztowaniu
aresztowaniom
B. aresztowanie
aresztowania
N. aresztowaniem
aresztowaniami
Ms. aresztowaniu
aresztowaniach
W. aresztowanie
aresztowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: aresztujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. aresztujący
aresztujący
aresztujący
aresztujące
aresztująca
D. aresztującego
aresztującego
aresztującego
aresztującego
aresztującej
C. aresztującemu
aresztującemu
aresztującemu
aresztującemu
aresztującej
B. aresztującego
aresztującego
aresztujący
aresztujące
aresztującą
N. aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującą
Ms. aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. aresztujący
aresztujący
aresztujące
aresztujące
D. aresztujących
aresztujących
aresztujących
aresztujących
C. aresztującym
aresztującym
aresztującym
aresztującym
B. aresztujących
aresztujących
aresztujących
aresztujące
N. aresztującymi
aresztującymi
aresztującymi
aresztującymi
Ms. aresztujących
aresztujących
aresztujących
aresztujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: aresztowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. aresztowany
aresztowany
aresztowany
aresztowane
aresztowana
D. aresztowanego
aresztowanego
aresztowanego
aresztowanego
aresztowanej
C. aresztowanemu
aresztowanemu
aresztowanemu
aresztowanemu
aresztowanej
B. aresztowanego
aresztowanego
aresztowany
aresztowane
aresztowaną
N. aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowaną
Ms. aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. aresztowani
aresztowani
aresztowane
aresztowane
D. aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych
C. aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
aresztowanym
B. aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych
aresztowane
N. aresztowanymi
aresztowanymi
aresztowanymi
aresztowanymi
Ms. aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych
aresztowanych

Składnia

Rzosobowy + aresztować +
CO

Frazeologizmy

ktoś tymczasowo aresztował kogoś
Data ostatniej modyfikacji: 23.02.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj