Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *orz-pinati sę
Zob. piąć się
1. o suwaku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | zapinać się | |
| hiperonimy: | odpinać się, otwierać się, rozłączać się |
Cytaty
|
Młoda para siedzi na ławeczce w parku. On pyta: „A czy nie będziesz krzyczeć, jeżeli zacznę ci rozpinać guziczki na bluzce?” Ona: „A dlaczego miałabym krzyczeć? One rozpinają się bardzo łatwo...” źródło: NKJP: Z czego śmieją się na świecie, Pani, 1993 |
|
|
Bezradny, w pięknie odprasowanym przez służącą smokingu, manipulował wokół szyi, usiłując przypiąć do koszuli jak największy kołnierzyk, który rozsadzany przez gorset, rozpinał się i sterczał. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpinam się |
rozpinamy się |
|||
| 2 os. |
rozpinasz się |
rozpinacie się |
|||
| 3 os. |
rozpina się |
rozpinają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpinałem się +(e)m się rozpinał |
rozpinałam się +(e)m się rozpinała |
rozpinałom się +(e)m się rozpinało |
rozpinaliśmy się +(e)śmy się rozpinali |
rozpinałyśmy się +(e)śmy się rozpinały |
| 2 os. |
rozpinałeś się +(e)ś się rozpinał |
rozpinałaś się +(e)ś się rozpinała |
rozpinałoś się +(e)ś się rozpinało |
rozpinaliście się +(e)ście się rozpinali |
rozpinałyście się +(e)ście się rozpinały |
| 3 os. |
rozpinał się |
rozpinała się |
rozpinało się |
rozpinali się |
rozpinały się |
bezosobnik: rozpinano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się rozpinał będę się rozpinać |
będę się rozpinała będę się rozpinać |
będę się rozpinało będę się rozpinać |
będziemy się rozpinali będziemy się rozpinać |
będziemy się rozpinały będziemy się rozpinać |
| 2 os. |
będziesz się rozpinał będziesz się rozpinać |
będziesz się rozpinała będziesz się rozpinać |
będziesz się rozpinało będziesz się rozpinać |
będziecie się rozpinali będziecie się rozpinać |
będziecie się rozpinały będziecie się rozpinać |
| 3 os. |
będzie się rozpinał będzie się rozpinać |
będzie się rozpinała będzie się rozpinać |
będzie się rozpinało będzie się rozpinać |
będą się rozpinali będą się rozpinać |
będą się rozpinały będą się rozpinać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpinajmy się |
|
| 2 os. |
rozpinaj się |
rozpinajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpinałbym się bym się rozpinał |
rozpinałabym się bym się rozpinała |
rozpinałobym się bym się rozpinało |
rozpinalibyśmy się byśmy się rozpinali |
rozpinałybyśmy się byśmy się rozpinały |
| 2 os. |
rozpinałbyś się byś się rozpinał |
rozpinałabyś się byś się rozpinała |
rozpinałobyś się byś się rozpinało |
rozpinalibyście się byście się rozpinali |
rozpinałybyście się byście się rozpinały |
| 3 os. |
rozpinałby się by się rozpinał |
rozpinałaby się by się rozpinała |
rozpinałoby się by się rozpinało |
rozpinaliby się by się rozpinali |
rozpinałyby się by się rozpinały |
bezosobnik: rozpinano by się
bezokolicznik: rozpinać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozpinając się
gerundium: rozpinanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpinanie się |
rozpinania się |
| D. | rozpinania się |
rozpinań się |
| C. | rozpinaniu się |
rozpinaniom się |
| B. | rozpinanie się |
rozpinania się |
| N. | rozpinaniem się |
rozpinaniami się |
| Ms. | rozpinaniu się |
rozpinaniach się |
| W. | rozpinanie się |
rozpinania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozpinający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpinający się |
rozpinający się |
rozpinający się |
rozpinające się |
rozpinająca się |
| D. | rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinającej się |
| C. | rozpinającemu się |
rozpinającemu się |
rozpinającemu się |
rozpinającemu się |
rozpinającej się |
| B. | rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinający się |
rozpinające się |
rozpinającą się |
| N. | rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającą się |
| Ms. | rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpinający się |
rozpinający się |
rozpinające się |
rozpinające się |
| D. | rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
| C. | rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
| B. | rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinające się |
| N. | rozpinającymi się |
rozpinającymi się |
rozpinającymi się |
rozpinającymi się |
| Ms. | rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
odpowiednik aspektowy: rozpiąć się
Składnia
| Rznieżywotny | + | rozpinać się | + |
|
2. pod szyją
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | zapinać się | |
| hiperonimy: | rozbierać się |
Cytaty
|
Marcin ma wpojone - silnik jest uruchamiany, jak wszyscy są zapięci. Rozpinają się - po dojechaniu do celu i zgaszeniu silnika. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Obok w poczekalni starsza pani żegna starszego pana: „Pamiętaj o szaliku; nie rozpinaj się; tu masz pigułki”. źródło: NKJP: Zygmunt Kałużyński: O pożytkach z ascezy, Polityka, 2000-12-23 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpinam się |
rozpinamy się |
|||
| 2 os. |
rozpinasz się |
rozpinacie się |
|||
| 3 os. |
rozpina się |
rozpinają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpinałem się +(e)m się rozpinał |
rozpinałam się +(e)m się rozpinała |
rozpinałom się +(e)m się rozpinało |
rozpinaliśmy się +(e)śmy się rozpinali |
rozpinałyśmy się +(e)śmy się rozpinały |
| 2 os. |
rozpinałeś się +(e)ś się rozpinał |
rozpinałaś się +(e)ś się rozpinała |
rozpinałoś się +(e)ś się rozpinało |
rozpinaliście się +(e)ście się rozpinali |
rozpinałyście się +(e)ście się rozpinały |
| 3 os. |
rozpinał się |
rozpinała się |
rozpinało się |
rozpinali się |
rozpinały się |
bezosobnik: rozpinano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się rozpinał będę się rozpinać |
będę się rozpinała będę się rozpinać |
będę się rozpinało będę się rozpinać |
będziemy się rozpinali będziemy się rozpinać |
będziemy się rozpinały będziemy się rozpinać |
| 2 os. |
będziesz się rozpinał będziesz się rozpinać |
będziesz się rozpinała będziesz się rozpinać |
będziesz się rozpinało będziesz się rozpinać |
będziecie się rozpinali będziecie się rozpinać |
będziecie się rozpinały będziecie się rozpinać |
| 3 os. |
będzie się rozpinał będzie się rozpinać |
będzie się rozpinała będzie się rozpinać |
będzie się rozpinało będzie się rozpinać |
będą się rozpinali będą się rozpinać |
będą się rozpinały będą się rozpinać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpinajmy się |
|
| 2 os. |
rozpinaj się |
rozpinajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpinałbym się bym się rozpinał |
rozpinałabym się bym się rozpinała |
rozpinałobym się bym się rozpinało |
rozpinalibyśmy się byśmy się rozpinali |
rozpinałybyśmy się byśmy się rozpinały |
| 2 os. |
rozpinałbyś się byś się rozpinał |
rozpinałabyś się byś się rozpinała |
rozpinałobyś się byś się rozpinało |
rozpinalibyście się byście się rozpinali |
rozpinałybyście się byście się rozpinały |
| 3 os. |
rozpinałby się by się rozpinał |
rozpinałaby się by się rozpinała |
rozpinałoby się by się rozpinało |
rozpinaliby się by się rozpinali |
rozpinałyby się by się rozpinały |
bezosobnik: rozpinano by się
bezokolicznik: rozpinać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozpinając się
gerundium: rozpinanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpinanie się |
rozpinania się |
| D. | rozpinania się |
rozpinań się |
| C. | rozpinaniu się |
rozpinaniom się |
| B. | rozpinanie się |
rozpinania się |
| N. | rozpinaniem się |
rozpinaniami się |
| Ms. | rozpinaniu się |
rozpinaniach się |
| W. | rozpinanie się |
rozpinania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozpinający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpinający się |
rozpinający się |
rozpinający się |
rozpinające się |
rozpinająca się |
| D. | rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinającej się |
| C. | rozpinającemu się |
rozpinającemu się |
rozpinającemu się |
rozpinającemu się |
rozpinającej się |
| B. | rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinający się |
rozpinające się |
rozpinającą się |
| N. | rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającą się |
| Ms. | rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpinający się |
rozpinający się |
rozpinające się |
rozpinające się |
| D. | rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
| C. | rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
| B. | rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinające się |
| N. | rozpinającymi się |
rozpinającymi się |
rozpinającymi się |
rozpinającymi się |
| Ms. | rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
odpowiednik aspektowy: rozpiąć się
Składnia
| Rzosobowy | + | rozpinać się | + |
|
3. o sieci
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozsnuwać się | |
| hiperonimy: | rozciągać się, rozpościerać się |
Cytaty
|
W kątach rozpinały się ogromne pajęczyny, zza których spoglądały złowrogo rubinowoczarne wypukłe oczy. źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1996 |
|
|
„Pięćdziesiątka dwójka” jest gigantyczna: mierzy 48 metrów długości, 12,4 metra wysokości, a skrzydła rozpinają się na 56 metrów (stąd przydomki - „Bawół” lub „Big Ugly Fat”, czyli Wielki, Zły, Gruby). Napęd stanowi aż 8 silników odrzutowych. źródło: NKJP: Wielka wojna dwóch światów, Dziennik Polski, 2001-10-19 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpinam się |
rozpinamy się |
|||
| 2 os. |
rozpinasz się |
rozpinacie się |
|||
| 3 os. |
rozpina się |
rozpinają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpinałem się +(e)m się rozpinał |
rozpinałam się +(e)m się rozpinała |
rozpinałom się +(e)m się rozpinało |
rozpinaliśmy się +(e)śmy się rozpinali |
rozpinałyśmy się +(e)śmy się rozpinały |
| 2 os. |
rozpinałeś się +(e)ś się rozpinał |
rozpinałaś się +(e)ś się rozpinała |
rozpinałoś się +(e)ś się rozpinało |
rozpinaliście się +(e)ście się rozpinali |
rozpinałyście się +(e)ście się rozpinały |
| 3 os. |
rozpinał się |
rozpinała się |
rozpinało się |
rozpinali się |
rozpinały się |
bezosobnik: rozpinano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się rozpinał będę się rozpinać |
będę się rozpinała będę się rozpinać |
będę się rozpinało będę się rozpinać |
będziemy się rozpinali będziemy się rozpinać |
będziemy się rozpinały będziemy się rozpinać |
| 2 os. |
będziesz się rozpinał będziesz się rozpinać |
będziesz się rozpinała będziesz się rozpinać |
będziesz się rozpinało będziesz się rozpinać |
będziecie się rozpinali będziecie się rozpinać |
będziecie się rozpinały będziecie się rozpinać |
| 3 os. |
będzie się rozpinał będzie się rozpinać |
będzie się rozpinała będzie się rozpinać |
będzie się rozpinało będzie się rozpinać |
będą się rozpinali będą się rozpinać |
będą się rozpinały będą się rozpinać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpinajmy się |
|
| 2 os. |
rozpinaj się |
rozpinajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpinałbym się bym się rozpinał |
rozpinałabym się bym się rozpinała |
rozpinałobym się bym się rozpinało |
rozpinalibyśmy się byśmy się rozpinali |
rozpinałybyśmy się byśmy się rozpinały |
| 2 os. |
rozpinałbyś się byś się rozpinał |
rozpinałabyś się byś się rozpinała |
rozpinałobyś się byś się rozpinało |
rozpinalibyście się byście się rozpinali |
rozpinałybyście się byście się rozpinały |
| 3 os. |
rozpinałby się by się rozpinał |
rozpinałaby się by się rozpinała |
rozpinałoby się by się rozpinało |
rozpinaliby się by się rozpinali |
rozpinałyby się by się rozpinały |
bezosobnik: rozpinano by się
bezokolicznik: rozpinać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozpinając się
gerundium: rozpinanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpinanie się |
rozpinania się |
| D. | rozpinania się |
rozpinań się |
| C. | rozpinaniu się |
rozpinaniom się |
| B. | rozpinanie się |
rozpinania się |
| N. | rozpinaniem się |
rozpinaniami się |
| Ms. | rozpinaniu się |
rozpinaniach się |
| W. | rozpinanie się |
rozpinania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozpinający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozpinający się |
rozpinający się |
rozpinający się |
rozpinające się |
rozpinająca się |
| D. | rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinającej się |
| C. | rozpinającemu się |
rozpinającemu się |
rozpinającemu się |
rozpinającemu się |
rozpinającej się |
| B. | rozpinającego się |
rozpinającego się |
rozpinający się |
rozpinające się |
rozpinającą się |
| N. | rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającą się |
| Ms. | rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozpinający się |
rozpinający się |
rozpinające się |
rozpinające się |
| D. | rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
| C. | rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
rozpinającym się |
| B. | rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinające się |
| N. | rozpinającymi się |
rozpinającymi się |
rozpinającymi się |
rozpinającymi się |
| Ms. | rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
rozpinających się |
odpowiednik aspektowy: rozpiąć się
Składnia
|
|
+ | rozpinać się | + |
(GDZIE)
|