UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pożerać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pożeram	pożeramy
2 os.	pożerasz	pożeracie
3 os.	pożera	pożerają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pożerałem +(e)m pożerał	pożerałam +(e)m pożerała	pożerałom +(e)m pożerało	pożeraliśmy +(e)śmy pożerali	pożerałyśmy +(e)śmy pożerały
2 os.	pożerałeś +(e)ś pożerał	pożerałaś +(e)ś pożerała	pożerałoś +(e)ś pożerało	pożeraliście +(e)ście pożerali	pożerałyście +(e)ście pożerały
3 os.	pożerał	pożerała	pożerało	pożerali	pożerały

bezosobnik: pożerano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pożerał będę pożerać	będę pożerała będę pożerać	będę pożerało będę pożerać	będziemy pożerali będziemy pożerać	będziemy pożerały będziemy pożerać
2 os.	będziesz pożerał będziesz pożerać	będziesz pożerała będziesz pożerać	będziesz pożerało będziesz pożerać	będziecie pożerali będziecie pożerać	będziecie pożerały będziecie pożerać
3 os.	będzie pożerał będzie pożerać	będzie pożerała będzie pożerać	będzie pożerało będzie pożerać	będą pożerali będą pożerać	będą pożerały będą pożerać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pożerajmy
2 os.	pożeraj	pożerajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pożerałbym bym pożerał	pożerałabym bym pożerała	pożerałobym bym pożerało	pożeralibyśmy byśmy pożerali	pożerałybyśmy byśmy pożerały
2 os.	pożerałbyś byś pożerał	pożerałabyś byś pożerała	pożerałobyś byś pożerało	pożeralibyście byście pożerali	pożerałybyście byście pożerały
3 os.	pożerałby by pożerał	pożerałaby by pożerała	pożerałoby by pożerało	pożeraliby by pożerali	pożerałyby by pożerały

bezosobnik: pożerano by

bezokolicznik: pożerać

imiesłów przysłówkowy współczesny: pożerając

gerundium: pożeranie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pożeranie	pożerania
D.	pożerania	pożerań
C.	pożeraniu	pożeraniom
B.	pożeranie	pożerania
N.	pożeraniem	pożeraniami
Ms.	pożeraniu	pożeraniach
W.	pożeranie	pożerania

imiesłów przymiotnikowy czynny: pożerający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pożerający	pożerający	pożerający	pożerające	pożerająca
D.	pożerającego	pożerającego	pożerającego	pożerającego	pożerającej
C.	pożerającemu	pożerającemu	pożerającemu	pożerającemu	pożerającej
B.	pożerającego	pożerającego	pożerający	pożerające	pożerającą
N.	pożerającym	pożerającym	pożerającym	pożerającym	pożerającą
Ms.	pożerającym	pożerającym	pożerającym	pożerającym	pożerającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pożerający	pożerający	pożerające	pożerające
D.	pożerających	pożerających	pożerających	pożerających
C.	pożerającym	pożerającym	pożerającym	pożerającym
B.	pożerających	pożerających	pożerających	pożerające
N.	pożerającymi	pożerającymi	pożerającymi	pożerającymi
Ms.	pożerających	pożerających	pożerających	pożerających

imiesłów przymiotnikowy bierny: pożerany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pożerany	pożerany	pożerany	pożerane	pożerana
D.	pożeranego	pożeranego	pożeranego	pożeranego	pożeranej
C.	pożeranemu	pożeranemu	pożeranemu	pożeranemu	pożeranej
B.	pożeranego	pożeranego	pożerany	pożerane	pożeraną
N.	pożeranym	pożeranym	pożeranym	pożeranym	pożeraną
Ms.	pożeranym	pożeranym	pożeranym	pożeranym	pożeranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pożerani	pożerani	pożerane	pożerane
D.	pożeranych	pożeranych	pożeranych	pożeranych
C.	pożeranym	pożeranym	pożeranym	pożeranym
B.	pożeranych	pożeranych	pożeranych	pożerane
N.	pożeranymi	pożeranymi	pożeranymi	pożeranymi
Ms.	pożeranych	pożeranych	pożeranych	pożeranych

Pochodzenie

Zob. żreć

1. ciastka

Definicja

pot.

zjadać dużo i niechlujnie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	pochłaniać, wchłaniać, wrąbywać
	hiperonimy:	jeść I, zjadać

Połączenia

pożerać ciastka, czekoladki, kanapki, kiełbasę, kolację, mięso, słodycze, stek
pożerać w błyskawicznym tempie
pożerać z apetytem, ze smakiem
pożerać chciwie, łakomie, łapczywie, nerwowo, pospiesznie, szybko
zacząć pożerać
pożerać i wchłaniać; zagryzać i pożerać

Cytaty

Współczuli mi również z powodu głodu, widząc jak pożeram absolutnie wszystko, co mi przyniesiono.

źródło: KWSJP: Maria Ginter: Wspomnienia, 1984,, Literatura, 1984, nr 2

W tym momencie Kiler zauważa Uszata, który sięga paluchami do talerza Iksa, wyciąga z niego niewielką kiełbasę i momentalnie pożera.

źródło: KWSJP: Juliusz Machulski, Piotr Wereśniak, Ryszard Zatorski: Kiler, 1998

Składnia

pożerać

2. o zwierzętach

Definicja

pot.

o zwierzętach: zjadać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zjadać

Połączenia

drapieżnik pożera; hieny, lwy, szczury, wilki pożerają kogoś/coś
pożerać cielaka, mysz, ofiarę

Cytaty

Programy przyrodnicze należą też do żelaznego repertuaru wszystkich stacji telewizyjnych i cieszą się niezmienną popularnością. [...] Większość ludzi znajduje przyjemność w oglądaniu po raz setny, jak lew pożera antylopę.

źródło: KWSJP: O powstawaniu schizofrenii, Dziennik Polski, 1999-03-26

Pigmeje są przez nich tropieni, w brutalny sposób mordowani, niekiedy nawet pożerani.

źródło: KWSJP: Oskar Maya: Urządzają krwawe łowy na Pigmejów, Super Express, 2006

Składnia

pożerać

KOGO/CO

3. o ogniu

Definicja

pot.

spalać wszystko

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Połączenia

ogień, płomień pożera coś

Cytaty

Tutaj las już się dopalał, tam płomienie wciąż pożerały drzewa.

źródło: KWSJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

[...] palił kartę po kartce, patrząc jak ogień pożera litery [...], rzucał kartki zanim się dopaliły, zanim płomień dosięgnął jego palców.

źródło: KWSJP: Marta Tomaszewska: Miraż miłości, miraż śmierci, 2001

Biją w niebo dymy [...]. Ogień pożera meble i worki z ryżem.

źródło: KWSJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970

Składnia

Rz_nieżywotny

pożerać

4. o silniku

Definicja

pot.

zużywać nadmiernie jakieś zasoby

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zżerać

Połączenia

pożerać benzynę, czas, energię, paliwo, prąd; pieniądze, zapasy, zyski

Cytaty

Podatki, zyski z handlu miedzią i żelazem, cła w portach bałtyckich, kontrybucje i subsydia francuskie pożerały armia i flota.

źródło: KWSJP: Michał Kopczyński: W cieniu wojny. Państwo i społeczeństwo Szwecji XVII wieku, Mówią Wieki, 1995, nr 3

Mam elektryczne piece, ale ta cała aparatura pożera mnóstwo energii.

źródło: KWSJP: Janusz Nazajder: Telechronopator, Młody Technik, 1966, nr 2

Jeśli czasem trudno o pomocną dłoń, to dzieje się tak ze względu na słabość różnego typu organizacji pomocowych, materialny niedostatek trapiący sporą część społeczeństwa, a także ekspansję rynku i pożerających czas mediów.

źródło: KWSJP: Magdalena Rubaj, Sławomir Sieradzki: Koncert ludzkiej życzliwości, Życie, 2000, nr 10

Składnia

Rz_nieżywotny

pożerać

5. przeciwnika

Definicja

pot.

niszczyć lub starać się zdominować kogoś lub coś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

rewolucja, wojna pożera kogoś
pożerać własne dzieci, swoje ofiary

Cytaty

	Czuł się ludowym trybunem, a wszakże rewolucja, każda rewolucja, pożera swoich trybunów. źródło: KWSJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	[...] na masywie góry Grappa [...] front włosko-austriacki tkwił niemal przez całą wojnę, pożerając dziesiątki tysięcy ofiar po obu stronach idiotycznego muru nienawiści. źródło: KWSJP: Eugeniusz Kabatc: Vinum sacrum et profanum: wino w kulturze, wino w naturze, wino na naszym stole, 2003
	Wszechobecna konsumpcja - pożerająca dzisiaj kulturę - obecna była na naszych stołach jedynie w postaci rosyjskiej wódki kupowanej za drobne na bazarku i steranych dżinsów [...] , noszonych latami. źródło: KWSJP: Tomasz Szlendak: Koniec kontynentu mężczyzn, Ozon, 2005, nr 10
	Teraz dopiero zaczyna widzieć jasno, w jakim świecie żyje. I Chris wybucha gniewną inwektywą: „Oto Ameryka, Ameryka kraj rozwścieczonych psów. Tutaj ludzi się nienawidzi, tutaj się ich pożera. Takie jest tutaj prawo. [...]”. źródło: KWSJP: (BD): Sztuka A. Millera „Synowie” w krytyce recenzenta radzieckiego, Trybuna Ludu, 1948, nr 2

Składnia

pożerać

KOGO/CO

6. książki

Definicja

pot.

czytać coś szybko i z zaangażowaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pochłaniać

Połączenia

pożerać książki, prasę, tekst
zacząć pożerać

Cytaty

Rzucił się na książki, pożerając je w nieprzyzwoitych ilościach.

źródło: KWSJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Zacząłem pożerać tekst z wypiekami na policzkach.

źródło: KWSJP: Jerzy Stefan Stawiński: Smutnych losów, 1986

[...] zaczytywałem się dramatami, pożerałem wszelkie dostępne czasopisma teatralne i studiowałem biografie słynnych aktorów i reżyserów.

źródło: KWSJP: Antoni Libera: Madame, 1998

Składnia

Rz_osobowy

pożerać

7. o uczuciu

Definicja

pot.

opanowywać kogoś całkowicie, utrudniając mu działanie lub w ogóle normalne życie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zżerać

Połączenia

ambicja, ciekawość, lęk, namiętność, niepokój, nuda, pustka, stres, tęsknota, zawiść, żądza pożera kogoś

Cytaty

	Widziałam ludzi, którzy szli do jakiejś morderczej pracy, a potem pożerał ich stres i brak snu. źródło: KWSJP: Joanna Keszka: Tyrania gigantów, czyli pułapki wielkich firm, Cosmopolitan, 2000, nr 12
	On się śmiał, a mnie pożerał niepokój. źródło: KWSJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993
	Kraj nasz robi postępy widoczne nawet dla tych, których pożera tęsknota do czasów dawnych, choć nieodległych. źródło: KWSJP: Fusy, plusy i minusy, Polityka, 2004
	Była bardzo piękna w tym pożerającym ją, strasznym niepokoju. źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Zwątpienia i nadzieje, 1966
	Każdy gest tych ludzi pożeranych przez śmieszne ambicje był mu wstrętny. źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce, 1958

Składnia

Rz_nieżywotny

pożerać

KOGO

Frazeologizmy

ktoś chłonie wzrokiem kogoś/coś
ktoś pożera wzrokiem kogoś/coś
ktoś pożera oczami kogoś/coś

Data ostatniej modyfikacji: 28.06.2024