UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wsadzić

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. sadzić

1. do kieszeni

Definicja

umieścić coś we wnętrzu czegoś, pod czymś lub ciasno na czymś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

włożyć

Połączenia

wsadzić czapkę, kartkę, list, okulary, papierosa, ręce
wsadzić do futerału, do kieszeni, do koperty, do kosza, do piekarnika, do pudełka, do teczki, do wody
wsadzić [czapkę] na głowę, [okulary] na nos
wsadzić pod dywan, pod kran, pod pachę, pod poduszkę
wsadzić w kieszeń, w kopertę, w ogień, w reklamówkę, w szparę, w środek czegoś, w usta, w uszy

Cytaty

	Ojciec wsadził do teczki wypraną piżamę i wyjechał. źródło: KWSJP: Jerzy Krasicki: Po prostu młodzi, 1970
	Ksawery wsadził do ust papierosa, obracał w palcach zapalniczkę. źródło: KWSJP: Aleksander Minkowski: Czterdziestu na górze, 1961
	Zdjął energicznie komżę, zwinął ją w kłębek i wsadził pod pachę. źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987
	Kiedy przechodzili obok żelaznego ogrodzenia, mokry czarny dzik przyskoczył z głębi ogrodu i z sapaniem próbował wsadzić ryj między pręty. źródło: KWSJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000
	Powoli wszyscy się rozchodzili. Tylko Wacek stał z bezczelną miną tuż przed wartownikiem i wsadziwszy ręce w kieszenie, uśmiechał się drwiąco. źródło: KWSJP:Tadeusz Kwiatkowski: Bohater do wynajęcia, 1956

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wsadzę	wsadzimy
2 os.	wsadzisz	wsadzicie
3 os.	wsadzi	wsadzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wsadziłem +(e)m wsadził	wsadziłam +(e)m wsadziła	wsadziłom +(e)m wsadziło	wsadziliśmy +(e)śmy wsadzili	wsadziłyśmy +(e)śmy wsadziły
2 os.	wsadziłeś +(e)ś wsadził	wsadziłaś +(e)ś wsadziła	wsadziłoś +(e)ś wsadziło	wsadziliście +(e)ście wsadzili	wsadziłyście +(e)ście wsadziły
3 os.	wsadził	wsadziła	wsadziło	wsadzili	wsadziły

bezosobnik: wsadzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wsadźmy
2 os.	wsadź	wsadźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wsadziłbym bym wsadził	wsadziłabym bym wsadziła	wsadziłobym bym wsadziło	wsadzilibyśmy byśmy wsadzili	wsadziłybyśmy byśmy wsadziły
2 os.	wsadziłbyś byś wsadził	wsadziłabyś byś wsadziła	wsadziłobyś byś wsadziło	wsadzilibyście byście wsadzili	wsadziłybyście byście wsadziły
3 os.	wsadziłby by wsadził	wsadziłaby by wsadziła	wsadziłoby by wsadziło	wsadziliby by wsadzili	wsadziłyby by wsadziły

bezosobnik: wsadzono by

bezokolicznik: wsadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wsadziwszy

gerundium: wsadzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wsadzenie	wsadzenia
D.	wsadzenia	wsadzeń
C.	wsadzeniu	wsadzeniom
B.	wsadzenie	wsadzenia
N.	wsadzeniem	wsadzeniami
Ms.	wsadzeniu	wsadzeniach
W.	wsadzenie	wsadzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wsadzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsadzony	wsadzony	wsadzony	wsadzone	wsadzona
D.	wsadzonego	wsadzonego	wsadzonego	wsadzonego	wsadzonej
C.	wsadzonemu	wsadzonemu	wsadzonemu	wsadzonemu	wsadzonej
B.	wsadzonego	wsadzonego	wsadzony	wsadzone	wsadzoną
N.	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzoną
Ms.	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsadzeni	wsadzeni	wsadzone	wsadzone
D.	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych
C.	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym
B.	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych	wsadzone
N.	wsadzonymi	wsadzonymi	wsadzonymi	wsadzonymi
Ms.	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych

odpowiednik aspektowy: wsadzać

Składnia

Rz_żywotny

wsadzić

CO + GDZIE

2. do autobusu

Definicja

pomóc komuś dostać się gdzieś lub zmusić go, by tam się znalazł

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

wsadzić do auta, do autobusu, do karetki, do pociągu, do radiowozu, do samochodu, do taksówki
wsadzić na konia, na osła, na pokład, na sanie, na tratwę, na wielbłąda, na wóz

Cytaty

	Odbitych więźniów Ab-Ram postanawia wsadzić na osły i wielbłądy. źródło: KWSJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952
	Ponieważ zrobiło się piekielnie późno, wsadziłem obu do taksówki, umówiwszy się w szczegółach na następny dzień. źródło: KWSJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985
	Wsadziłem córkę do auta i z piskiem opon ruszyłem do szpitala. źródło: KWSJP: Tomasz Kapica: Rudzielce gryzą ludzi!, Nowa Trybuna Opolska, 2006
	Ten sam dr Kołodziejski, wzięty do szpitala w Brześciu przez bolszewików w 1939 r., został wsadzony do wagonów towarowych z kilkuset innymi lekarzami i oficerami polskimi. źródło: KWSJP: Józef Czapski: Na nieludzkiej ziemi, 1947

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wsadzę	wsadzimy
2 os.	wsadzisz	wsadzicie
3 os.	wsadzi	wsadzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wsadziłem +(e)m wsadził	wsadziłam +(e)m wsadziła	wsadziłom +(e)m wsadziło	wsadziliśmy +(e)śmy wsadzili	wsadziłyśmy +(e)śmy wsadziły
2 os.	wsadziłeś +(e)ś wsadził	wsadziłaś +(e)ś wsadziła	wsadziłoś +(e)ś wsadziło	wsadziliście +(e)ście wsadzili	wsadziłyście +(e)ście wsadziły
3 os.	wsadził	wsadziła	wsadziło	wsadzili	wsadziły

bezosobnik: wsadzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wsadźmy
2 os.	wsadź	wsadźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wsadziłbym bym wsadził	wsadziłabym bym wsadziła	wsadziłobym bym wsadziło	wsadzilibyśmy byśmy wsadzili	wsadziłybyśmy byśmy wsadziły
2 os.	wsadziłbyś byś wsadził	wsadziłabyś byś wsadziła	wsadziłobyś byś wsadziło	wsadzilibyście byście wsadzili	wsadziłybyście byście wsadziły
3 os.	wsadziłby by wsadził	wsadziłaby by wsadziła	wsadziłoby by wsadziło	wsadziliby by wsadzili	wsadziłyby by wsadziły

bezosobnik: wsadzono by

bezokolicznik: wsadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wsadziwszy

gerundium: wsadzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wsadzenie	wsadzenia
D.	wsadzenia	wsadzeń
C.	wsadzeniu	wsadzeniom
B.	wsadzenie	wsadzenia
N.	wsadzeniem	wsadzeniami
Ms.	wsadzeniu	wsadzeniach
W.	wsadzenie	wsadzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wsadzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsadzony	wsadzony	wsadzony	wsadzone	wsadzona
D.	wsadzonego	wsadzonego	wsadzonego	wsadzonego	wsadzonej
C.	wsadzonemu	wsadzonemu	wsadzonemu	wsadzonemu	wsadzonej
B.	wsadzonego	wsadzonego	wsadzony	wsadzone	wsadzoną
N.	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzoną
Ms.	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsadzeni	wsadzeni	wsadzone	wsadzone
D.	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych
C.	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym
B.	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych	wsadzone
N.	wsadzonymi	wsadzonymi	wsadzonymi	wsadzonymi
Ms.	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych

odpowiednik aspektowy: wsadzać

Składnia

Rz_osobowy

wsadzić

KOGO + GDZIE

3. do więzienia

Definicja

umieścić kogoś w jakimś miejscu pod przymusem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zadrutować, zamknąć

Połączenia

wsadzić do aresztu, do czubków, do kryminału, do obozu, do więzienia
wsadzić na dwa lata, na rok
wsadzić za korupcję, za kradzież, za napad, za oszustwo, za paserstwo
wsadzić za kratki
wsadzić w kamasze

Cytaty

	Nie było dla mnie ważne, czy mnie za tamten incydent z mostem wsadzą za kratki. Musiałem ostrzec ludzi i to było teraz dla mnie najważniejsze. źródło: KWSJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2000
	Mogę dla ciebie uczynić tylko jedno - rzekł - nie wsadzę cię do lochu od razu. źródło: KWSJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963
	Tu, w Kanadzie, z damskimi bokserami się nie bawią. Najpierw wsadzą, a potem sprawdzą, czy prawda. źródło: KWSJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002
	Pochodził z rodziny chłopskiej, średniackiej. Jego także wsadzono do więzienia i przepytywano przez 14 miesięcy. źródło: KWSJP: Andrzej Walicki: Polityka, 1995, nr 21
	Byłem z wizytą u zaprzyjaźnionego psychiatry... - I co? - Ocenił, że jestem nienormalny, nieodpowiedzialny za swoje czyny, najwyżej wsadzą mnie do zakładu zamkniętego... źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Enklawa. Neomatriarchat. Świnka, 1982

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wsadzę	wsadzimy
2 os.	wsadzisz	wsadzicie
3 os.	wsadzi	wsadzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wsadziłem +(e)m wsadził	wsadziłam +(e)m wsadziła	wsadziłom +(e)m wsadziło	wsadziliśmy +(e)śmy wsadzili	wsadziłyśmy +(e)śmy wsadziły
2 os.	wsadziłeś +(e)ś wsadził	wsadziłaś +(e)ś wsadziła	wsadziłoś +(e)ś wsadziło	wsadziliście +(e)ście wsadzili	wsadziłyście +(e)ście wsadziły
3 os.	wsadził	wsadziła	wsadziło	wsadzili	wsadziły

bezosobnik: wsadzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wsadźmy
2 os.	wsadź	wsadźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wsadziłbym bym wsadził	wsadziłabym bym wsadziła	wsadziłobym bym wsadziło	wsadzilibyśmy byśmy wsadzili	wsadziłybyśmy byśmy wsadziły
2 os.	wsadziłbyś byś wsadził	wsadziłabyś byś wsadziła	wsadziłobyś byś wsadziło	wsadzilibyście byście wsadzili	wsadziłybyście byście wsadziły
3 os.	wsadziłby by wsadził	wsadziłaby by wsadziła	wsadziłoby by wsadziło	wsadziliby by wsadzili	wsadziłyby by wsadziły

bezosobnik: wsadzono by

bezokolicznik: wsadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wsadziwszy

gerundium: wsadzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wsadzenie	wsadzenia
D.	wsadzenia	wsadzeń
C.	wsadzeniu	wsadzeniom
B.	wsadzenie	wsadzenia
N.	wsadzeniem	wsadzeniami
Ms.	wsadzeniu	wsadzeniach
W.	wsadzenie	wsadzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wsadzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsadzony	wsadzony	wsadzony	wsadzone	wsadzona
D.	wsadzonego	wsadzonego	wsadzonego	wsadzonego	wsadzonej
C.	wsadzonemu	wsadzonemu	wsadzonemu	wsadzonemu	wsadzonej
B.	wsadzonego	wsadzonego	wsadzony	wsadzone	wsadzoną
N.	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzoną
Ms.	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsadzeni	wsadzeni	wsadzone	wsadzone
D.	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych
C.	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym	wsadzonym
B.	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych	wsadzone
N.	wsadzonymi	wsadzonymi	wsadzonymi	wsadzonymi
Ms.	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych	wsadzonych

odpowiednik aspektowy: wsadzać

Składnia

Rz_osobowy

wsadzić

KOGO + GDZIE + (za CO)

Frazeologizmy

jakby ktoś kogoś na sto koni wsadził
ktoś wbił nóż w plecy komuś
ktoś wsadził nóż w plecy komuś
ktoś wbił szpilkę komuś
ktoś wsadził szpilkę komuś
ktoś wsadził szpilę komuś
ktoś włożył kij w szprychy
ktoś wsadził kij w szprychy
ktoś wrzucił kogoś/coś do jednego worka
ktoś wsadził kogoś/coś do jednego worka
ktoś wsadził kij w mrowisko
ktoś wsadził nos w coś
ktoś wsadził nos w nie swoje sprawy
wsadź sobie w dupę
wsadź sobie w buty
wsadź sobie w tyłek

Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2025