UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spalić

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. palić

1. śmieci

Definicja

zniszczyć coś ogniem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sfajczyć, skopcić, zjarać

Połączenia

  • inkwizytor spalił; ogień spali coś; banderowcy, hitlerowcy, Niemcy... spalili coś
  • spalić ciało, człowieka, zwłoki, Żydów; miasto, most, wieś, wioskę; bibliotekę, budynek, chałupę, dach, dom, fabrykę, klub, mieszkanie, sklep, stodołę, szkołę; klasztor, kościół, pałac, synagogę, świątynię, zamek; adres, dokumenty, list; flagę, ikony, jacht, portret, śmieci, ubranie
  • spalić napalmem, ogniem
  • spalić na popiół
  • spalić nad płomieniem, nad popielniczką; nad rzeką
  • spalić żywcem; publicznie, rytualnie; całkowicie, doszczętnie
  • spalić i pochować, spalić i zakopać; spalić i ograbić, spalić i wymordować, spalić i zabić, spalić i zagrabić, spalić i złupić, spalić i zniszczyć; spalić oraz sprofanować
  • spalony od wybuchu
  • spalony przez Austriaków, przez Czechów, przez Tatarów...

Cytaty

W 1656 Szwedzi spalili miasto i splądrowali klasztor.

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1997

[...] Kurt jeszcze śpi, spalił nad popielniczką parę bibułek z notatkami, których treści nauczył się przedtem na pamięć, i poszedł do biura.

źródło: NKJP: Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan: Stawka większa niż życie, 2000

Ikony spalono publicznie na placach.

źródło: NKJP: Tomasz Radko, Usenet, 2000-06-13

Ulice zasłane potłuczonym szkłem, splądrowane sklepy, zniszczone samochody, spalone śmiecie na skrzyżowaniach ulic - tak wygląda nadreńskie miasto Solingen [...].

źródło: NKJP: Weronika Kostyrko: Zdemolowane miasto Solingen, Gazeta Wyborcza, 1993-06-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalę
spalimy
2 os. spalisz
spalicie
3 os. spali
spalą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłem
+(e)m spalił
spaliłam
+(e)m spaliła
spaliłom
+(e)m spaliło
spaliliśmy
+(e)śmy spalili
spaliłyśmy
+(e)śmy spaliły
2 os. spaliłeś
+(e)ś spalił
spaliłaś
+(e)ś spaliła
spaliłoś
+(e)ś spaliło
spaliliście
+(e)ście spalili
spaliłyście
+(e)ście spaliły
3 os. spalił
spaliła
spaliło
spalili
spaliły

bezosobnik: spalono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalmy
2 os. spal
spalcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłbym
bym spalił
spaliłabym
bym spaliła
spaliłobym
bym spaliło
spalilibyśmy
byśmy spalili
spaliłybyśmy
byśmy spaliły
2 os. spaliłbyś
byś spalił
spaliłabyś
byś spaliła
spaliłobyś
byś spaliło
spalilibyście
byście spalili
spaliłybyście
byście spaliły
3 os. spaliłby
by spalił
spaliłaby
by spaliła
spaliłoby
by spaliło
spaliliby
by spalili
spaliłyby
by spaliły

bezosobnik: spalono by

bezokolicznik: spalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spaliwszy

gerundium: spalenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spalenie
spalenia
D. spalenia
spaleń
C. spaleniu
spaleniom
B. spalenie
spalenia
N. spaleniem
spaleniami
Ms. spaleniu
spaleniach
W. spalenie
spalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: spalony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spalony
spalony
spalony
spalone
spalona
D. spalonego
spalonego
spalonego
spalonego
spalonej
C. spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonej
B. spalonego
spalonego
spalony
spalone
spaloną
N. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spaloną
Ms. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spalonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spaleni
spaleni
spalone
spalone
D. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych
C. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
B. spalonych
spalonych
spalonych
spalone
N. spalonymi
spalonymi
spalonymi
spalonymi
Ms. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych

odpowiedniki aspektowe: palić , spalać

Składnia

bez ograniczeń + spalić +
KOGO/CO

2. jedzenie

Definicja

zwęglić potrawę przez zbyt długie lub zbyt intensywne smażenie lub pieczenie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Połączenia

  • kucharz spalił coś
  • spalić kotlety, posiłek, ziemniaki
  • lekko spalić
  • spalony obiad; spalone mięso

Cytaty

Czarne, spalone ziemniaki stygły na patelni. W powietrzu unosił się swąd i strach.

źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996

Dopiero kiedy matka mówi już zwyczajnym głosem, żebyśmy nie spalili kotletów, bo są z dziczyzny, to potakuje spokojnie głową, że będziemy pilnować.

źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Hermańce, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalę
spalimy
2 os. spalisz
spalicie
3 os. spali
spalą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłem
+(e)m spalił
spaliłam
+(e)m spaliła
spaliłom
+(e)m spaliło
spaliliśmy
+(e)śmy spalili
spaliłyśmy
+(e)śmy spaliły
2 os. spaliłeś
+(e)ś spalił
spaliłaś
+(e)ś spaliła
spaliłoś
+(e)ś spaliło
spaliliście
+(e)ście spalili
spaliłyście
+(e)ście spaliły
3 os. spalił
spaliła
spaliło
spalili
spaliły

bezosobnik: spalono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalmy
2 os. spal
spalcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłbym
bym spalił
spaliłabym
bym spaliła
spaliłobym
bym spaliło
spalilibyśmy
byśmy spalili
spaliłybyśmy
byśmy spaliły
2 os. spaliłbyś
byś spalił
spaliłabyś
byś spaliła
spaliłobyś
byś spaliło
spalilibyście
byście spalili
spaliłybyście
byście spaliły
3 os. spaliłby
by spalił
spaliłaby
by spaliła
spaliłoby
by spaliło
spaliliby
by spalili
spaliłyby
by spaliły

bezosobnik: spalono by

bezokolicznik: spalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spaliwszy

gerundium: spalenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spalenie
spalenia
D. spalenia
spaleń
C. spaleniu
spaleniom
B. spalenie
spalenia
N. spaleniem
spaleniami
Ms. spaleniu
spaleniach
W. spalenie
spalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: spalony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spalony
spalony
spalony
spalone
spalona
D. spalonego
spalonego
spalonego
spalonego
spalonej
C. spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonej
B. spalonego
spalonego
spalony
spalone
spaloną
N. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spaloną
Ms. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spalonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spaleni
spaleni
spalone
spalone
D. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych
C. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
B. spalonych
spalonych
spalonych
spalone
N. spalonymi
spalonymi
spalonymi
spalonymi
Ms. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych

Składnia

Rz osobowy + spalić +
CO

3. zasilacz

Definicja

doprowadzić do zniszczenia urządzenie przez zbyt duże obciążenie go prądem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przepalić, skopcić, wykopcić
hiperonimy:  zepsuć

Połączenia

  • spalić czajnik, dysk, monitor, zasilacz

Cytaty

[...] mi ktoś wczoraj spalił zasilacz w kompie.

źródło: NKJP: Usenet, 2009-10-17

Wydaje mi się, że powinien w środku być jakiś bezpiecznik, który się przepalił, bo nie sądzę, żeby taka różnica napięć spaliła dysk.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalę
spalimy
2 os. spalisz
spalicie
3 os. spali
spalą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłem
+(e)m spalił
spaliłam
+(e)m spaliła
spaliłom
+(e)m spaliło
spaliliśmy
+(e)śmy spalili
spaliłyśmy
+(e)śmy spaliły
2 os. spaliłeś
+(e)ś spalił
spaliłaś
+(e)ś spaliła
spaliłoś
+(e)ś spaliło
spaliliście
+(e)ście spalili
spaliłyście
+(e)ście spaliły
3 os. spalił
spaliła
spaliło
spalili
spaliły

bezosobnik: spalono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalmy
2 os. spal
spalcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłbym
bym spalił
spaliłabym
bym spaliła
spaliłobym
bym spaliło
spalilibyśmy
byśmy spalili
spaliłybyśmy
byśmy spaliły
2 os. spaliłbyś
byś spalił
spaliłabyś
byś spaliła
spaliłobyś
byś spaliło
spalilibyście
byście spalili
spaliłybyście
byście spaliły
3 os. spaliłby
by spalił
spaliłaby
by spaliła
spaliłoby
by spaliło
spaliliby
by spalili
spaliłyby
by spaliły

bezosobnik: spalono by

bezokolicznik: spalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spaliwszy

gerundium: spalenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spalenie
spalenia
D. spalenia
spaleń
C. spaleniu
spaleniom
B. spalenie
spalenia
N. spaleniem
spaleniami
Ms. spaleniu
spaleniach
W. spalenie
spalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: spalony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spalony
spalony
spalony
spalone
spalona
D. spalonego
spalonego
spalonego
spalonego
spalonej
C. spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonej
B. spalonego
spalonego
spalony
spalone
spaloną
N. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spaloną
Ms. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spalonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spaleni
spaleni
spalone
spalone
D. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych
C. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
B. spalonych
spalonych
spalonych
spalone
N. spalonymi
spalonymi
spalonymi
spalonymi
Ms. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych

Składnia

Rz osobowy + spalić +
CO

4. skórę

Definicja

intensywnie opalić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

  • spalić plecy
  • spalona skóra, twarz; spalone ramiona
  • spalony słońcem, żarem
  • spalony na brąz, na heban
  • spalony od słońca

Cytaty

[...] brat mnie namówił, żebyśmy jednak pojechali na tę plażę, spalił plecy i miął bąble, a ja przesiedziałam cztery godziny w klimatyzowanej restauracji [...].

źródło: Internet

Jak okiem sięgnąć, widać było tam półnagich, spalonych na brąz chłopców i niewolników krzątających się przy pracach polnych.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalę
spalimy
2 os. spalisz
spalicie
3 os. spali
spalą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłem
+(e)m spalił
spaliłam
+(e)m spaliła
spaliłom
+(e)m spaliło
spaliliśmy
+(e)śmy spalili
spaliłyśmy
+(e)śmy spaliły
2 os. spaliłeś
+(e)ś spalił
spaliłaś
+(e)ś spaliła
spaliłoś
+(e)ś spaliło
spaliliście
+(e)ście spalili
spaliłyście
+(e)ście spaliły
3 os. spalił
spaliła
spaliło
spalili
spaliły

bezosobnik: spalono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalmy
2 os. spal
spalcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłbym
bym spalił
spaliłabym
bym spaliła
spaliłobym
bym spaliło
spalilibyśmy
byśmy spalili
spaliłybyśmy
byśmy spaliły
2 os. spaliłbyś
byś spalił
spaliłabyś
byś spaliła
spaliłobyś
byś spaliło
spalilibyście
byście spalili
spaliłybyście
byście spaliły
3 os. spaliłby
by spalił
spaliłaby
by spaliła
spaliłoby
by spaliło
spaliliby
by spalili
spaliłyby
by spaliły

bezosobnik: spalono by

bezokolicznik: spalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spaliwszy

gerundium: spalenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spalenie
spalenia
D. spalenia
spaleń
C. spaleniu
spaleniom
B. spalenie
spalenia
N. spaleniem
spaleniami
Ms. spaleniu
spaleniach
W. spalenie
spalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: spalony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spalony
spalony
spalony
spalone
spalona
D. spalonego
spalonego
spalonego
spalonego
spalonej
C. spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonej
B. spalonego
spalonego
spalony
spalone
spaloną
N. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spaloną
Ms. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spalonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spaleni
spaleni
spalone
spalone
D. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych
C. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
B. spalonych
spalonych
spalonych
spalone
N. spalonymi
spalonymi
spalonymi
spalonymi
Ms. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych

Składnia

bez ograniczeń + spalić +
CO

5. paliwo

Definicja

zużyć określoną ilość paliwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • samochód spalił ileś; auto spaliło ileś; samoloty spaliły ileś
  • spalić benzynę; ileś benzyny, paliwa

Cytaty

W ciągu pół roku jego samochód spalił benzynę wartą 28 tys. zł (około 8235 litrów).

źródło: NKJP: jan Osiecki: Poselskie podróże, Dziennik Polski, 2001-05-08

[...] auto spaliło 8 litrów benzyny na każde 100 przejechanych kilometrów.

źródło: NKJP: Raz prąd, raz benzyna, Ozon, 2005

Oba samoloty spaliły ok. 10 % paliwa.

źródło: NKJP: Piotr K., Usenet, 2001-09-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalę
spalimy
2 os. spalisz
spalicie
3 os. spali
spalą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłem
+(e)m spalił
spaliłam
+(e)m spaliła
spaliłom
+(e)m spaliło
spaliliśmy
+(e)śmy spalili
spaliłyśmy
+(e)śmy spaliły
2 os. spaliłeś
+(e)ś spalił
spaliłaś
+(e)ś spaliła
spaliłoś
+(e)ś spaliło
spaliliście
+(e)ście spalili
spaliłyście
+(e)ście spaliły
3 os. spalił
spaliła
spaliło
spalili
spaliły

bezosobnik: spalono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalmy
2 os. spal
spalcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłbym
bym spalił
spaliłabym
bym spaliła
spaliłobym
bym spaliło
spalilibyśmy
byśmy spalili
spaliłybyśmy
byśmy spaliły
2 os. spaliłbyś
byś spalił
spaliłabyś
byś spaliła
spaliłobyś
byś spaliło
spalilibyście
byście spalili
spaliłybyście
byście spaliły
3 os. spaliłby
by spalił
spaliłaby
by spaliła
spaliłoby
by spaliło
spaliliby
by spalili
spaliłyby
by spaliły

bezosobnik: spalono by

bezokolicznik: spalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spaliwszy

gerundium: spalenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spalenie
spalenia
D. spalenia
spaleń
C. spaleniu
spaleniom
B. spalenie
spalenia
N. spaleniem
spaleniami
Ms. spaleniu
spaleniach
W. spalenie
spalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: spalony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spalony
spalony
spalony
spalone
spalona
D. spalonego
spalonego
spalonego
spalonego
spalonej
C. spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonej
B. spalonego
spalonego
spalony
spalone
spaloną
N. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spaloną
Ms. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spalonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spaleni
spaleni
spalone
spalone
D. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych
C. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
B. spalonych
spalonych
spalonych
spalone
N. spalonymi
spalonymi
spalonymi
spalonymi
Ms. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych

odpowiedniki aspektowe: palić , spalać

Składnia

bez ograniczeń + spalić + bez ograniczeń

6. kalorie

Definicja

przemienić zjedzony pokarm na energię i ciepło

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Połączenia

  • spalić kalorie, nadmiar kalorii, tłuszcz

Cytaty

Po jedzeniu trzeba spalić kalorie.

źródło: NKJP: Seksualne numerki: Cosmopolitan, 1999

Ćwiczeniami siłowymi nie spalisz tłuszczu. Możesz skorzystać z rowerów treningowych [...].

źródło: NKJP: Odchudzanie z siłownią i odżywkami, Usenet, 2005-04-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalę
spalimy
2 os. spalisz
spalicie
3 os. spali
spalą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłem
+(e)m spalił
spaliłam
+(e)m spaliła
spaliłom
+(e)m spaliło
spaliliśmy
+(e)śmy spalili
spaliłyśmy
+(e)śmy spaliły
2 os. spaliłeś
+(e)ś spalił
spaliłaś
+(e)ś spaliła
spaliłoś
+(e)ś spaliło
spaliliście
+(e)ście spalili
spaliłyście
+(e)ście spaliły
3 os. spalił
spaliła
spaliło
spalili
spaliły

bezosobnik: spalono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalmy
2 os. spal
spalcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłbym
bym spalił
spaliłabym
bym spaliła
spaliłobym
bym spaliło
spalilibyśmy
byśmy spalili
spaliłybyśmy
byśmy spaliły
2 os. spaliłbyś
byś spalił
spaliłabyś
byś spaliła
spaliłobyś
byś spaliło
spalilibyście
byście spalili
spaliłybyście
byście spaliły
3 os. spaliłby
by spalił
spaliłaby
by spaliła
spaliłoby
by spaliło
spaliliby
by spalili
spaliłyby
by spaliły

bezosobnik: spalono by

bezokolicznik: spalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spaliwszy

gerundium: spalenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spalenie
spalenia
D. spalenia
spaleń
C. spaleniu
spaleniom
B. spalenie
spalenia
N. spaleniem
spaleniami
Ms. spaleniu
spaleniach
W. spalenie
spalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: spalony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spalony
spalony
spalony
spalone
spalona
D. spalonego
spalonego
spalonego
spalonego
spalonej
C. spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonej
B. spalonego
spalonego
spalony
spalone
spaloną
N. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spaloną
Ms. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spalonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spaleni
spaleni
spalone
spalone
D. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych
C. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
B. spalonych
spalonych
spalonych
spalone
N. spalonymi
spalonymi
spalonymi
spalonymi
Ms. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych

odpowiednik aspektowy: spalać

Składnia

Rz żywotny + spalić +
CO

7. skok

Definicja

sport. 
zrobić coś niezgodnie z przepisami, które obowiązują w danej dziedzinie sportu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

  • spalić podrzut, skok
  • spalony rzut

Cytaty

Beamon w drugiej próbie uzyskał 8,04 m, a pozostałe cztery skoki spalił.

źródło: Internet

Niestety wśród naszych zawodników aż 4 spaliło swoje starty.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalę
spalimy
2 os. spalisz
spalicie
3 os. spali
spalą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłem
+(e)m spalił
spaliłam
+(e)m spaliła
spaliłom
+(e)m spaliło
spaliliśmy
+(e)śmy spalili
spaliłyśmy
+(e)śmy spaliły
2 os. spaliłeś
+(e)ś spalił
spaliłaś
+(e)ś spaliła
spaliłoś
+(e)ś spaliło
spaliliście
+(e)ście spalili
spaliłyście
+(e)ście spaliły
3 os. spalił
spaliła
spaliło
spalili
spaliły

bezosobnik: spalono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalmy
2 os. spal
spalcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłbym
bym spalił
spaliłabym
bym spaliła
spaliłobym
bym spaliło
spalilibyśmy
byśmy spalili
spaliłybyśmy
byśmy spaliły
2 os. spaliłbyś
byś spalił
spaliłabyś
byś spaliła
spaliłobyś
byś spaliło
spalilibyście
byście spalili
spaliłybyście
byście spaliły
3 os. spaliłby
by spalił
spaliłaby
by spaliła
spaliłoby
by spaliło
spaliliby
by spalili
spaliłyby
by spaliły

bezosobnik: spalono by

bezokolicznik: spalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spaliwszy

gerundium: spalenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spalenie
spalenia
D. spalenia
spaleń
C. spaleniu
spaleniom
B. spalenie
spalenia
N. spaleniem
spaleniami
Ms. spaleniu
spaleniach
W. spalenie
spalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: spalony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spalony
spalony
spalony
spalone
spalona
D. spalonego
spalonego
spalonego
spalonego
spalonej
C. spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonej
B. spalonego
spalonego
spalony
spalone
spaloną
N. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spaloną
Ms. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spalonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spaleni
spaleni
spalone
spalone
D. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych
C. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
B. spalonych
spalonych
spalonych
spalone
N. spalonymi
spalonymi
spalonymi
spalonymi
Ms. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych

Składnia

bez ograniczeń + spalić +
CO

8. dowcip

Definicja

nieprzemyślanym lub przedwczesnym działaniem spowodować, że ktoś lub coś staje się nieużyteczne, nieaktualne i nie może dalej spełniać swojej funkcji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • spalić akcję, dowcip, pomysł, tekst, żart; adres, agenta
  • spalony adres, kontakt

Cytaty

Ale na razie niech pan nic nikomu nie mówi, żeby nie spalić pomysłu.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006

Miała się zająć pięcioma sprawami: aferą gruntową; przeciekiem, który rzekomo spalił akcję CBA w Ministerstwie Rolnictwa, sprawami korupcyjnymi [...].

źródło: NKJP: Usenet, 2009-05-15

Wspomniana wychowawczyni nie tylko zrobiła aferę z niezwykle błahej sprawy [...] nie mającej nic wspólnego z bezpieczeństwem zakładu, ale także w bardzo głupi sposób spaliła agenta.

źródło: NKJP: Kamil Miszewski: Gadka do gada, Polityka, 2006-06-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalę
spalimy
2 os. spalisz
spalicie
3 os. spali
spalą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłem
+(e)m spalił
spaliłam
+(e)m spaliła
spaliłom
+(e)m spaliło
spaliliśmy
+(e)śmy spalili
spaliłyśmy
+(e)śmy spaliły
2 os. spaliłeś
+(e)ś spalił
spaliłaś
+(e)ś spaliła
spaliłoś
+(e)ś spaliło
spaliliście
+(e)ście spalili
spaliłyście
+(e)ście spaliły
3 os. spalił
spaliła
spaliło
spalili
spaliły

bezosobnik: spalono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spalmy
2 os. spal
spalcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spaliłbym
bym spalił
spaliłabym
bym spaliła
spaliłobym
bym spaliło
spalilibyśmy
byśmy spalili
spaliłybyśmy
byśmy spaliły
2 os. spaliłbyś
byś spalił
spaliłabyś
byś spaliła
spaliłobyś
byś spaliło
spalilibyście
byście spalili
spaliłybyście
byście spaliły
3 os. spaliłby
by spalił
spaliłaby
by spaliła
spaliłoby
by spaliło
spaliliby
by spalili
spaliłyby
by spaliły

bezosobnik: spalono by

bezokolicznik: spalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spaliwszy

gerundium: spalenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spalenie
spalenia
D. spalenia
spaleń
C. spaleniu
spaleniom
B. spalenie
spalenia
N. spaleniem
spaleniami
Ms. spaleniu
spaleniach
W. spalenie
spalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: spalony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spalony
spalony
spalony
spalone
spalona
D. spalonego
spalonego
spalonego
spalonego
spalonej
C. spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonemu
spalonej
B. spalonego
spalonego
spalony
spalone
spaloną
N. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spaloną
Ms. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
spalonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spaleni
spaleni
spalone
spalone
D. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych
C. spalonym
spalonym
spalonym
spalonym
B. spalonych
spalonych
spalonych
spalone
N. spalonymi
spalonymi
spalonymi
spalonymi
Ms. spalonych
spalonych
spalonych
spalonych

odpowiednik aspektowy: spalać

Składnia

Rz osobowy + spalić +
CO

Frazeologizmy

coś spaliło na panewce
ktoś spalił cegłę
ktoś spalił za sobą mosty
ktoś spalił za sobą wszystkie mosty
pozycja spalona
taktyka spalonej ziemi
ze spalonego teatru
Data ostatniej modyfikacji: 16.01.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj