UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

osmalić

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. osmalę
osmalimy
2 os. osmalisz
osmalicie
3 os. osmali
osmalą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. osmaliłem
+(e)m osmalił
osmaliłam
+(e)m osmaliła
osmaliłom
+(e)m osmaliło
osmaliliśmy
+(e)śmy osmalili
osmaliłyśmy
+(e)śmy osmaliły
2 os. osmaliłeś
+(e)ś osmalił
osmaliłaś
+(e)ś osmaliła
osmaliłoś
+(e)ś osmaliło
osmaliliście
+(e)ście osmalili
osmaliłyście
+(e)ście osmaliły
3 os. osmalił
osmaliła
osmaliło
osmalili
osmaliły

bezosobnik: osmalono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. osmalmy
2 os. osmal
osmalcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. osmaliłbym
bym osmalił
osmaliłabym
bym osmaliła
osmaliłobym
bym osmaliło
osmalilibyśmy
byśmy osmalili
osmaliłybyśmy
byśmy osmaliły
2 os. osmaliłbyś
byś osmalił
osmaliłabyś
byś osmaliła
osmaliłobyś
byś osmaliło
osmalilibyście
byście osmalili
osmaliłybyście
byście osmaliły
3 os. osmaliłby
by osmalił
osmaliłaby
by osmaliła
osmaliłoby
by osmaliło
osmaliliby
by osmalili
osmaliłyby
by osmaliły

bezosobnik: osmalono by

bezokolicznik: osmalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: osmaliwszy

gerundium: osmalenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. osmalenie
osmalenia
D. osmalenia
osmaleń
C. osmaleniu
osmaleniom
B. osmalenie
osmalenia
N. osmaleniem
osmaleniami
Ms. osmaleniu
osmaleniach
W. osmalenie
osmalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: osmalony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. osmalony
osmalony
osmalony
osmalone
osmalona
D. osmalonego
osmalonego
osmalonego
osmalonego
osmalonej
C. osmalonemu
osmalonemu
osmalonemu
osmalonemu
osmalonej
B. osmalonego
osmalonego
osmalony
osmalone
osmaloną
N. osmalonym
osmalonym
osmalonym
osmalonym
osmaloną
Ms. osmalonym
osmalonym
osmalonym
osmalonym
osmalonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. osmaleni
osmaleni
osmalone
osmalone
D. osmalonych
osmalonych
osmalonych
osmalonych
C. osmalonym
osmalonym
osmalonym
osmalonym
B. osmalonych
osmalonych
osmalonych
osmalone
N. osmalonymi
osmalonymi
osmalonymi
osmalonymi
Ms. osmalonych
osmalonych
osmalonych
osmalonych

odpowiednik aspektowy: osmalać

Pochodzenie

Zob. smalić

1. sadzą

Definicja

książk. 
działając na coś czymś gorącym, opalić to z wierzchu, pokrywając sadzą

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  osmolić

Połączenia

  • dym, ogień, płomień, pożar, wybuch osmalił coś
  • osmalić komuś brwi, rzęsy, twarz, włosy; korytarz, ściany; osmalić dymem, ogniem, prochem
  • osmalone garnki, mury, okna, sufit, ściany, wąsy,

Cytaty

Dym osmalił Wilmowskiemu twarz.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski : Tajemnicza wyprawa Tomka , 1963

[...] po kilku minutach nadleciał od gór ryczący twardy wicher, osmalił momentalnym żarem twarze ludzi szukających schronienia za maszynami i podniósłszy ścianę wirujących piasków, pognał dalej, w wielką pustynię.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964

[...] w porę udało się uniknąć pożaru domu. Ogień jedynie osmalił ściany budynku wielorodzinnego [...]

źródło: NKJP: (AS): O mały włos spaliłby się dom, Gazeta Wrocławska, 2003-02-25

Kłując palce igłami jałowca, poprawiła stosik chrustu i zapaliła drugą zapałkę. Zaczął płonąć od dołu, jak należało. Płomień osmalił naczynie czarnym nalotem, w powietrzu rozeszła się niemiła woń rozgrzanej blachy.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

(...) zamieszkują tu mnisi, w swych maleńkich niszach, osmalonych przez palone świece.

źródło: NKJP: Wojciech Śmieja: Mołdawia. Przewodnik Turystyczny, 2007

Składnia

bez ograniczeń + osmalić +
CO + (CZYM)

2. od słońca

Definicja

książk. 
poddać odsłonięte ciało działaniu promieni słonecznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

synonimy:  opalić, osmolić

Połączenia

  • osmalony słońcem, wichrem

Cytaty

Od strony morza dochodziły do niej chłodne podmuchy. Jej osmalone słońcem gołe ramiona zareagowały natychmiast gęsią skórką.

źródło: NKJP: Internet

Ma dopiero dwadzieścia pięć lat, ale darmo szukać na jego policzkach młodzieńczego rumieńca; sucha, cienka skóra, osmalona wiatrem, przylega ściśle do podłużnych, cienkich kości czaszki.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Archipelag GUŁag Tom 3, 1977

Wezmę parasol, bo słońce was osmali.

źródło: Internet: pl.wikisource.org/wiki/Regina/Akt

Składnia

bez ograniczeń + osmalić +
CO + (KOMU)
Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj