Chronologizacja
XIV w., Bor
Pochodzenie
psł. *činъ 'porządek, ład; obrzęd; to, co związane z obrzędem: narzędzie, broń, praca, czyn'
1. przestępczy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- własny; ludzki; konkretny; podobny; dobry; bohaterski, chwalebny, godny, heroiczny, piękny, szlachetny, wielki; desperacki; brutalny, gwałtowny; zły; haniebny, naganny, niecny, niegodny, odrażający, ohydny, okrutny, podły; chuligański, kryminalny, zbrodniczy; zarzucany czyn; czyn patriotyczny; partyjny; przestępczy; karalny, niedozwolony, zabroniony
- czyn i postawa, czyn i pragnienie, czyn i uczucie, czyn i zachowanie; myśl i czyn, słowo i czyn; gest i czyn
- sprawca; chwila; okoliczności; motyw; podejrzenie; konsekwencja, następstwo, skutek; szkodliwość; rodzaj; kwalifikacja, ocena czynu
- kara, odpowiedzialność za czyn
- czyn polega na czymś; godzi w coś; świadczy o czymś
- dokonać/dokonywać, dopuścić się/dopuszczać się; żałować czynu
- podjąć; popełnić/popełniać; przypisywać; rozumieć; zakwalifikować, kwalifikować; oceniać; usprawiedliwić/usprawiedliwiać; potępić czyn
- grozić; odpowiedzieć/odpowiadać za czyn
Cytaty
|
Pomyślałem też, że chyba wojna wyzwala z człowieka najszlachetniejsze instynkty i że bardzo chciałbym dokonać bohaterskiego czynu. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997 |
|
|
Zebrane w trakcie śledztwa materiały pozwoliły na postawienie mężczyźnie przez prokuratora zarzutu usiłowania rozboju z użyciem niebezpiecznego narzędzia. Za ten czyn grozi nawet 15 lat pozbawienia wolności. źródło: NKJP: trollbarbatus: Za napaść na studentkę grozi 15 lat więzienia, Dlaczego?, 2009-11-27 |
|
|
Takie rozumienie czynu nieuczciwej konkurencji w polskim prawie wynika z przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Pracowniczy a agencyjny zakaz konkurencji, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2009-02-24 |
|
|
Bowiem nie moje słowa, lecz moje czyny świadczą o mnie. źródło: NKJP: Stefan Kisielewski, Adam Michnik: Czy skromność przestała być cnotą?, Gazeta Wyborcza, 1996-10-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | czyn |
czyny |
|
| D. | czynu |
czynów |
|
| C. | czynowi |
czynom |
|
| B. | czyn |
czyny |
|
| N. | czynem |
czynami |
|
| Ms. | czynie |
czynach |
|
| W. | czynie |
czyny |
2. niepodległościowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- czyn bojowy, legionowy, powstańczy, rewolucyjny, wojenny, zbrojny; niepodległościowy
- muzeum, pomnik czynu (powstańczego, rewolucyjnego...)
Cytaty
|
Statutowymi celami działalności współczesnego Strzelca są przede wszystkim: działanie na rzecz niepodległości Rzeczypospolitej i jej umacniania; [...] popularyzowanie tradycji czynu niepodległościowego i problematyki obronności Państwa. źródło: NKJP: Kultywują tradycję Piłsudskiego, Gazeta Częstochowska, 2008-05-15 |
|
|
Wokół Klubu zgrupował się czynnik nowy, nieznany dotychczas: księża-rewolucjoniści. Czterej młodzi eksksięża: [...] wyróżniali się namiętną wymową na zebraniach i mityngach, wzywając lud stolicy do czynu rewolucyjnego źródło: NKJP: Stanisław Wasylewski: Życie polskie w XIX wieku, 2008 |
|
|
W.[...] i L.[...] gloryfikowali czyn zbrojny i od początku stawali się orędownikami walki żołnierza polskiego u boku sprzymierzeńców, tj. Francji i Anglii. źródło: NKJP: Jerzy Święch: Nowoczesność Szkice o literaturze polskiej XX wieku, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | czyn |
czyny |
|
| D. | czynu |
czynów |
|
| C. | czynowi |
czynom |
|
| B. | czyn |
czyny |
|
| N. | czynem |
czynami |
|
| Ms. | czynie |
czynach |
|
| W. | czynie |
czyny |
Inne uwagi
Zwykle lp