Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *gribъ 'grzyb'
1. w lesie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Połączenia
- jadalny, niejadalny, trujący; surowy; wielki grzyb; duszone, marynowane, smażone, suszone; hodowlane; mrożone grzyby; grzyby halucynogenne; leśne
- grzyby z lasu
- grzyby w occie
- atlas; kapelusze; uprawa; wysyp grzybów
- sezon; wyprawa na grzyby
- barszcz, fasola, gołąbki, kapusta, krokiety, pierogi, sałatka, uszka, zupa, żurek z grzybami
- jajecznica na grzybach; śledzie w grzybach
- obgotować grzyb; suszyć; zbierać grzyby
- zatruć się grzybami
- przyrządzać coś z grzybów
- chodzić, wybrać się na grzyby; (lasy) obfitują w grzyby
- znać się na grzybach
Cytaty
|
Jest to niezwykle rzadki niejadalny grzyb, blisko spokrewniony z rodziną sromotnikowatych. źródło: NKJP: Grzyb-unikat, Dziennik Polski - Małopolska, 2001-10-23 |
|
|
Na świątecznym stole znajdują się tradycyjne potrawy, m.in. barszcz z uszkami, pierogi z kapustą i grzybami, karp, kilka rodzajów ciast oraz różne napoje. źródło: NKJP: E. Wawoczny: Tak spędzamy święta..., Nowiny Raciborskie, 2003-12-17 |
|
|
Pierogi z kapustą, gołąbki z grzybami, krokiety, trzy rodzaje ryb - te dania były wczoraj w „Staromiejskiej” najpopularniejsze. źródło: NKJP: Wielkie poszczenie przy pierogach i rybie, Nowa Trybuna Opolska, 2006 |
|
|
Od niej też dowiedziałam się, że rano na targowisku można było kupić grzyby leśne, które jakoś nie przestraszyły się zimnych temperatur i rosły sobie spokojnie w przytulnym mchu. źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Bazar: Dzielny leszcz ze zwichrowanym ogonem, Tygodnik Ciechanowski, 2004-06-14 |
|
|
Menu było polskie i ambitne: śledzie w grzybach (przywiezione z Polski), chłodnik z krewetkami - potrawa tu nieznana, zawsze szokująca kolorem, oraz ragôut baranie z kaszą gryczaną - również przywiezioną przez nas z Polski, gdyż w ten sposób możemy nadać kolacji polski charakter. źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | grzyb |
grzyby |
|
| D. | grzyba |
grzybów |
|
| C. | grzybowi |
grzybom |
|
| B. | grzyba rzadziej grzyb |
grzyby |
|
| N. | grzybem |
grzybami |
|
| Ms. | grzybie |
grzybach |
|
| W. | grzybie |
grzyby |
2. kształt
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Połączenia
- grzyb dymu, płomieni, pyłu; eksplozji; hełmu
Cytaty
|
Nad Trzebinią wisiał grzyb dymu. źródło: NKJP: Kraj - Wielki płomień, Dziennik Polski, 2002-05-06 |
|
|
Pomiędzy trawami wyrastał gładki zielony grzyb hełmu Niemca, dzieliły nas trzy skoki, lufa automatu mnie wypatrzyła, pomyślałem - moja kolej, byłem celem. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995 |
|
|
Wielki grzyb płomieni, który rozświetlił noc, był taki piękny. źródło: NKJP: Korespondencja ze stolicy Kosowa Prisztiny, Gazeta Wyborcza nr 76, 1999-03-31 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | grzyb |
grzyby |
|
| D. | grzyba |
grzybów |
|
| C. | grzybowi |
grzybom |
|
| B. | grzyba rzadziej grzyb |
grzyby |
|
| N. | grzybem |
grzybami |
|
| Ms. | grzybie |
grzybach |
|
| W. | grzybie |
grzyby |
Składnia
|
+ | grzyb | + |
CZEGO
|
|
|
+ | grzyb | + |
(JAKI)
|
3. na ścianie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt mikroorganizmy
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy
Połączenia
- szkodliwy; żółty grzyb; grzyby chorobotwórcze; pleśniowe
- grzyb na ścianie; w łazience, w mieszkaniu, w piwnicy
- grzyb i pleśń; wilgoć, stęchlizna, grzyb
- plamy grzyba
- plamy z grzyba
- grzyb atakuje, porasta ściany, rozprzestrzenił się, rozrasta się, wdał się, zajął ściany, zżera mieszkanie
- mieć; usunąć, zlikwidować, zwalczyć grzyb; usuwanie grzyba
- (ściana) pokryta grzybem
- (powierzchnia) zaatakowana przez grzyb
- walczyć z grzybem
Cytaty
|
Nie wiem, czy mam tu przyjść, każą wietrzyć, a tu dym, wilgoć, grzyb na pół ściany. źródło: NKJP: I.Koba: Dymy nad Pułtuskiem, Tygodnik Ciechanowski, 2006-04-07 |
|
|
Liszaje i grzyb pokrywały ściany, z sufitów, gzymsów parapetów sypał się tynk, a w okna, w miejsce dawno wybitych szyb, wprawiono tekturę. źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007 |
|
|
Od tygodnia nie było ciepłej wody, w mieszkaniu panował ziąb i wilgoć, grzyb się rozpanoszył na całej ścianie, a w szparach mebli gnieździły się czarne robaki. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008 |
|
|
Wymienili okna, osuszyli ściany, zwalczyli grzyb, odnowili sypiącą się elewację. źródło: NKJP: Historia ocalona, Dziennik Polski - Magazyn, 2001-05-18 |
|
|
Poza dębami grzyb atakuje również rododendrony, klony i inne drzewa, które w końcu usychają. źródło: NKJP: Jacek Kubiak: Nauka, Polityka, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | grzyb |
grzyby |
|
| D. | grzyba |
grzybów |
|
| C. | grzybowi |
grzybom |
|
| B. | grzyba rzadziej grzyb |
grzyby |
|
| N. | grzybem |
grzybami |
|
| Ms. | grzybie |
grzybach |
|
| W. | grzybie |
grzyby |
4. choroba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | grzybica |
Połączenia
- rozwój grzyba
- grzyb atakuje
- złapać grzyba
Cytaty
|
Zanim grzyb zaatakuje płytkę paznokcia, najczęściej rozwija się na skórze między palcami. źródło: NKJP: Cosmozdrowie, Cosmopolitan nr 7, 1999 |
|
|
Rozwój grzyba może doprowadzić nawet do całkowitego zniszczenia płytki paznokciowej. źródło: NKJP: Grzyb nie wybiera, Wysokie obcasy nr 6, 1999-05-08 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | grzyb |
grzyby |
|
| D. | grzyba |
grzybów |
|
| C. | grzybowi |
grzybom |
|
| B. | grzyba rzadziej grzyb |
grzyby |
|
| N. | grzybem |
grzybami |
|
| Ms. | grzybie |
grzybach |
|
| W. | grzybie |
grzyby |
5. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia starzenie się
Połączenia
- stary grzyb
Cytaty
|
Nic było mi dane długo się jej przypatrywać, bo musiałem zadowolić gadką jakiegoś starego grzyba z objawami głupoty alkoholowej, piejącego z zachwytu nad wydarzeniami sprzed blisko trzydziestu lat. źródło: NKJP: Piotr Śliwiński: Dziki kąt, 2007 |
|
|
Też jestem za tym, by staruszkom zabierać prawka. Jeden taki grzyb próbował mi kiedyś rozjechać na chodniku Weronikę. Dobrze, że dzieciak miał refleks, bo już w wyobraźni trumnę dla niej widziałam [...]. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Zostanę starym grzybem, jak ten, co grzebie w kontenerze koło nas. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | grzyb |
ndepr | |
| grzyby |
depr | ||
| D. | grzyba |
grzybów |
|
| C. | grzybowi |
grzybom |
|
| B. | grzyba |
grzybów |
|
| N. | grzybem |
grzybami |
|
| Ms. | grzybie |
grzybach |
|
| W. | grzybie |
ndepr | |
| grzyby |
depr |