UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kupić

Chronologizacja

1389, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kupię	kupimy
2 os.	kupisz	kupicie
3 os.	kupi	kupią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kupiłem +(e)m kupił	kupiłam +(e)m kupiła	kupiłom +(e)m kupiło	kupiliśmy +(e)śmy kupili	kupiłyśmy +(e)śmy kupiły
2 os.	kupiłeś +(e)ś kupił	kupiłaś +(e)ś kupiła	kupiłoś +(e)ś kupiło	kupiliście +(e)ście kupili	kupiłyście +(e)ście kupiły
3 os.	kupił	kupiła	kupiło	kupili	kupiły

bezosobnik: kupiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kupmy
2 os.	kup	kupcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kupiłbym bym kupił	kupiłabym bym kupiła	kupiłobym bym kupiło	kupilibyśmy byśmy kupili	kupiłybyśmy byśmy kupiły
2 os.	kupiłbyś byś kupił	kupiłabyś byś kupiła	kupiłobyś byś kupiło	kupilibyście byście kupili	kupiłybyście byście kupiły
3 os.	kupiłby by kupił	kupiłaby by kupiła	kupiłoby by kupiło	kupiliby by kupili	kupiłyby by kupiły

bezosobnik: kupiono by

bezokolicznik: kupić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: kupiwszy

gerundium: kupienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kupienie	kupienia
D.	kupienia	kupień
C.	kupieniu	kupieniom
B.	kupienie	kupienia
N.	kupieniem	kupieniami
Ms.	kupieniu	kupieniach
W.	kupienie	kupienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: kupiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kupiony	kupiony	kupiony	kupione	kupiona
D.	kupionego	kupionego	kupionego	kupionego	kupionej
C.	kupionemu	kupionemu	kupionemu	kupionemu	kupionej
B.	kupionego	kupionego	kupiony	kupione	kupioną
N.	kupionym	kupionym	kupionym	kupionym	kupioną
Ms.	kupionym	kupionym	kupionym	kupionym	kupionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kupieni	kupieni	kupione	kupione
D.	kupionych	kupionych	kupionych	kupionych
C.	kupionym	kupionym	kupionym	kupionym
B.	kupionych	kupionych	kupionych	kupione
N.	kupionymi	kupionymi	kupionymi	kupionymi
Ms.	kupionych	kupionych	kupionych	kupionych

odpowiednik aspektowy: kupować

Pochodzenie

psł. *kupiti

z germ. *kaupōn / *kaupjan 'trudnić się kupiectwem, handlować'

1. mieszkanie

Definicja

otrzymać coś za określoną sumę pieniędzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

nabyć

Połączenia

chłopak, klient, matka, nabywca, ojciec, tata, właściciel; inwestor, przedsiębiorca; bank, burmistrz; cukrownia, dyrekcja, firma, hurtownia, gmina, przedsiębiorstwo, resort, rząd, spółka, szpital kupi coś; rodzice kupią coś
kupić 2-latce, 5-latkowi, chrześniakowi, córce, dziecku, maluchowi, noworodkowi, synowi, wnukowi; ciotce, kuzynce, kuzynowi, małżonce, mamie, mężowi, nowożeńcom, ojcu, kupić rodzicom, rodzinie, siostrze; chłopcu, dziewczynie, facetowi, koledze, koleżance, przyjacielowi, przyjaciółce
kupić butelkę (wina, wody...), chleb, cukier, czekoladę, pieczywo, wodę; zboże, żywność; bilet, gazetę, książkę, podręczniki, zeszyty; alkohol, narkotyki, papierosy, piwo, wódkę; budynek, dom, gospodarstwo, grunt, hektar (ziemi), mieszkanie, nieruchomość, ziemię; benzynę, drewno, energię, olej, opał, paliwo; komórkę, komputer, lampę, meble, samochód, telefon, telewizor; akcje, dokumenty, majątek, obligacje; bank, firmę
kupić bez cła, bez podatku, bez przetargu; bez recepty; bez kłopotu, bez kolejki, bez problemu, bez trudu
kupić dla chłopca, dla córeczki, dla dziadka, dla dziecka, dla mamy, dla przyjaciela, dla rodziców, dla rodziny, dla syna; dla personelu, dla piłkarzy; dla domu, dla szpitala
kupić coś do biblioteki, do salonu; do mercedesa; do kolekcji; do spółki z kimś
kupić coś na imieniny, na urodziny; na imprezę, na kolację, na święta; na allegro, na kartki; na katar, na przeziębienie; na kredyt, na raty; na własność; na wynos; na zapas; na drogę; na aukcji, na bazarze, na dworcu, na jarmarku, na kiermaszu, na rynku, na targowisku, na targu
kupić od brata, od rodziny, od sąsiada; od dealera, od handlarza, od koncernu, od plantatorów, od producentów, od przedsiębiorstwa, od rolnika; od gminy, od miasta, od (skarbu) państwa, od starostwa, od syndyka; od ręki
kupić po cenie katalogowej, wywoławczej..., po złotówce
kupić pod blokiem, pod cmentarzem, pod kościołem, pod sklepem; pod miastem, pod Tatrami, pod Warszawą...; pod choinkę
kupić poza agencją, poza apteką, poza giełdą, poza siecią; poza granicami, poza kolejnością
kupić przez internet
kupić u sąsiada; u dealera, u handlarza, u konduktora, u kwiaciarek, u operatora
kupić w cenie 4-5 zł, od 200 do 350 zł; w butelce, w opakowaniach, w pojemnikach; w antykwariacie, w aptece, w cukierni, w hipermarkecie, w hurtowni, w kiosku, w księgarni, w kwiaciarni, w sklepie, w supermarkecie; w promocji, w przedsprzedaży, w przetargu
kupić z pieniędzy budżetowych, fundacji..., ze środków publicznych, własnych...; z bonifikatą, z dopłatami, ze zniżką
kupić za jakąś cenę, kwotę; za bony, za dolary, za gotówkę, za kredyt, za pieniądze własne, z pożyczki, za równowartość kawalerki, 2-3 średnich wypłat
kupić za granicą, za pośrednictwem agencji, internetu...
chętnie, okazyjnie, szybko, trudno; na pniu; dodatkowo; drogo, tanio; legalnie, nielegalnie, oficjalnie kupić
świeżo kupiony

Cytaty

	[...] miasto wolałoby kupić nieruchomość od WSK za symboliczną cenę. źródło: NKJP: Łukasz Sikora: Umizgi do WSK, Dziennik Polski, 2003-09-16
	Myśmy kupili samochodzik Michałkowi na jego pierwsze urodziny. źródło: NKJP: Usenet, 1999-12-01
	Kupił kwiaty dla Grace. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	- To bardzo duża inwestycja, ale sprzęt kupiony u nas jest stosunkowo niewrażliwy na zmiany koniunktury. źródło: NKJP: Paweł Wrabec: Firmoteka, Gazeta Wyborcza, 1993-12-21
	W 1460 r. kupił od brata Mikołaja części w Dobrej za 230 grzywien i kopę półgroszków. źródło: NKJP: Alicja Szymczakowa: Szlachta sieradzka w XV w. : magnifici et generosi, 1999

Składnia

Rz _osobowy	+	kupić	+	CO + (od KOGO) + (za CO)
Rz _osobowy	+	kupić	+	CO + (KOMU)
Rz _osobowy	+	kupić	+	CO + (dla KOGO)

2. zaufanie

Definicja

pozyskać jakąś osobę lub jej uczucia dzięki jakimś działaniom dla niej korzystnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

kupić (sobie) czyjeś poparcie, czyjąś lojalność, miłość, przychylność, czyjeś milczenie, zaufanie; czyjeś głosy

Cytaty

- Nie wierzą w niego nawet członkowie partii, trzeba więc kupić ich lojalność, aby zachować pozbawiony legalnych podstaw monopol władzy w rękach uprzywilejowanej kasty przywódców.

źródło: NKJP: Chantal De Rudder, Ursula Gauthier: Rewolucja za chińskim murem, Gazeta Wyborcza, 1993-03-11

Dwór wersalski próbuje kupić jej milczenie.

źródło: NKJP: Naszyjnik królowej, Dziennik Polski, 2000-01-08

Ja idę się założyć, że to ktoś inny (popatrz na grupie o filmach s-f, jak kupił użytkownika komplementem, że to on powinien napisać „Wiedźmina”).

źródło: NKJP: Usenet, 2009-11-22

Składnia

Rz _osobowy

kupić

(sobie) + CO + (CZYM)

3. urzędników

Definicja

zapłacić komuś, by zrobił coś, co jest niezgodne z obowiązującym prawem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przekupić

Połączenia

kupić policjantów, strażników
kupiony urzędnik

Cytaty

Kupić można zresztą też policjanta, lekarza wystawiającego lewe zaświadczenie dla kryminalisty, celnika, urzędnika i polityka.

źródło: NKJP: Powrót do podstaw, Dziennik Polski, 2002-05-02

- Czy uważa pan, że mając pieniądze można wszystko i wszystkich kupić?

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion czyli Chłopcy z Mielczarskiego, 1999

Nie kupi Pan tak łatwo urzędników US. Za to kupić innych urzędników jest jakoś dużo łatwiej. Drogówka bierze łapówy i nawet bez łapówek przymyka oko na wiele przewinień drogowych.

źródło: NKJP: Usenet, 2004-07-23

Składnia

Rz _osobowy

kupić

KOGO

4. piłkarza

Definicja

zapłacić zawodnikowi, by grał w danym klubie sportowym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

klub; Barcelona, Legia kupi kogoś
kupić koszykarzy, piłkarza, zawodnika
kupić do klubu, do zespołu

Cytaty

	Legia chce kupić innego zawodnika Rakowa - 20-letniego Jacka Magierę. źródło: NKJP: Robert Błoński: Piłka Nożna. Paweł Skrzypek wybrał Legię, Gazeta Wyborcza, 1996-12-20
	Barcelona kupiła holenderskiego piłkarza, Boudewijna Zendena z PSV Eindhoven. źródło: NKJP: (F): Dziennik Polski, 1998-05-30
	[...] jak polski klub kupił koszykarzy z Ameryki, to musiał im zafundować krótki kurs prowadzenia samochodu z ręczną skrzynią biegów, bo nie potrafili naszych samochodów prowadzić przyzwyczajeni do automatów. źródło: NKJP: Usenet, 2005-04-19
	Drugoligowy klub hiszpański Malaga kupił piłkarza za... 700 mln peset (4,6 mln dolarów). źródło: NKJP: Dziennik Polski, 1998-08-11
	Real Madryt ma wielomilionowe długi, m.in. dlatego, że za rekordową kwotę - 56,1 miliona dolarów kupił, od Barcelony, Portugalczyka Luisa Figo. źródło: NKJP: (PAP): Real wykluczony?, Dziennik Polski, 2000-08-25

Składnia

Rz _osobowy

kupić

KOGO + (od KOGO) + (za CO)

5. zaakceptować

Definicja

pot.

zaakceptować coś jako prawdziwe lub odpowiednie w danej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

naród, opinia publiczna, społeczeństwo; ludzie, widzowie coś kupią
kupić kłamstwo, obietnice, pochlebstwo; ideę, pomysł

Cytaty

	Przywódcy kaukaskich miniaturowych republik i regionów, wchodzących w skład Rederacji Rosyjskiej, kupili obietnicę i w zamian za to zapewnili, że przekonają swoich podwładnych, by w najbliższą niedzielę głosowali tak, jak tego sobie życzy prezydent. źródło: NKJP: Borys Jelcyn na Kaukazie, Gazeta Wyborcza, 1993-12-08
	Ludyczność, a bywa że i zbytni populizm niektórych programów budzą niekiedy wątpliwości. [...] Ale ludzie to lubią, widzowie to kupią. źródło: NKJP: Krystyna Lubelska: Benefis Dwójki, Polityka, 2000-12-09
	Byle kto i byle jak może udawać wielkiego, jeśli będzie uporczywie i bez zmrużenia oka o tym opowiadać. W końcu ludzie to kupią. źródło: NKJP: Ameryka nad Wisłą, Dziennik Polski, 1998-08-14
	Chciałbym powiedzieć, że Komisja Finansów Publicznych kupiła pomysł zaprezentowany przeze mnie, żeby zasadniczą część uzyskanych oszczędności przeznaczyć na wsparcie gospodarstw wiejskich [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.01.1998
	Jędrek kupił pochlebstwo i łyknął je ze smakiem. źródło: NKJP: Tomasz Domaniewski: Niedaleko od prawdy, 1978

Składnia

Rz _osobowy

kupić

Frazeologizmy

ktoś kupił kota w worku

Przysłowia

Kupić nie kupić, potargować można
Nie miała baba kłopotu, kupiła sobie prosię

Data ostatniej modyfikacji: 30.08.2023