UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

prawdziwy

Chronologizacja

1426, SStp

Pochodzenie

Zob. prawda I

1. powód

Definicja

zgodny z rzeczywistością

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  autentyczny, rzeczywisty
antonimy:  nieprawdziwy
sprzeczne:  fałszywy

Połączenia

  • prawdziwy powód; prawdziwa tożsamość; przyczyna; historia; prawdziwe imię, nazwisko; oblicze; życie; prawdziwe motywy; opinie, sądy

Cytaty

Występował tylko pod pseudonimem, nikt nie znał jego prawdziwego nazwiska, szeptano, że to bardzo bliski krewny Chruszczowa.

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Po roku 1991 nic już nie stało na przeszkodzie, by wreszcie pokazać w kinie prawdziwy obraz tamtych wydarzeń.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: East Side Story: Dlaczego NKWD nie ufało bohaterom wojennym?, Esensja, 2009-08-21

Jedni [...] mówią o nim: uroczy, dowcipny, czarujący, otwarty na ludzi. Inni uważają, że był zamknięty, szalenie samotny, pełen lęków. Obie skrajne opinie są zapewne prawdziwe. Był taki i taki.

źródło: NKJP: Krystyna Lubelska: Herbert zdjęty, Polityka, 2000-10-07

- Jest pan przerażony, jak wszyscy, których nie wozi się szlakami turystycznymi. Ta Afryka jest prawdziwsza, biedna, brzydka, a jednak prawdziwa...

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Niemiecki taniec, 2009

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. prawdziwy
prawdziwy
prawdziwy
prawdziwe
prawdziwa
D. prawdziwego
prawdziwego
prawdziwego
prawdziwego
prawdziwej
C. prawdziwemu
prawdziwemu
prawdziwemu
prawdziwemu
prawdziwej
B. prawdziwego
prawdziwego
prawdziwy
prawdziwe
prawdziwą
N. prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwą
Ms. prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwej
W. prawdziwy
prawdziwy
prawdziwy
prawdziwe
prawdziwa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. prawdziwi
prawdziwi
prawdziwe
prawdziwe
D. prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
C. prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
B. prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
prawdziwe
N. prawdziwymi
prawdziwymi
prawdziwymi
prawdziwymi
Ms. prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
W. prawdziwi
prawdziwi
prawdziwe
prawdziwe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. prawdziwszy
prawdziwszy
prawdziwszy
prawdziwsze
prawdziwsza
D. prawdziwszego
prawdziwszego
prawdziwszego
prawdziwszego
prawdziwszej
C. prawdziwszemu
prawdziwszemu
prawdziwszemu
prawdziwszemu
prawdziwszej
B. prawdziwszego
prawdziwszego
prawdziwszy
prawdziwsze
prawdziwszą
N. prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszą
Ms. prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. prawdziwsi
prawdziwsi
prawdziwsze
prawdziwsze
D. prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych
C. prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
B. prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwsze
N. prawdziwszymi
prawdziwszymi
prawdziwszymi
prawdziwszymi
Ms. prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych

2. talent

Definicja

taki, który ma wszystkie cechy tego, na co wskazuje jego nazwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  autentyczny

Połączenia

  • prawdziwy autorytet, dżentelmen, mężczyzna, patriota, profesjonalista, smakosz, wariat; talent; pistolet; teatr; boom, cud, hit, kunszt, luksus, majstersztyk, popis, raj, rarytas, skarb, sukces; odpoczynek, relaks; przypadek; dramat, horror, koszmar, pech, szok, wstrząs; popłoch; sprawdzian, test; prawdziwa kobieta; miłość, przyjaźń; demokracja, wolność; frajda, gratka, obsesja, ozdoba, perełka, pasja, przyjemność, radość, ulga; rzadkość; katorga, katastrofa, klęska, plaga, tragedia, zmora; sensacja; wiosna, zima; prawdziwe arcydzieło, cacko, szczęście, święto; piekło, spustoszenie, utrapienie; poruszenie, osłupienie, szaleństwo; prawdziwe kwiaty, perły, włosy; triumfy; katusze, kłopoty; mrozy

Cytaty

Co by zrobił prawdziwy mężczyzna w takiej sytuacji? Prawdziwy mężczyzna otworzyłby drzwi i dał po gębie. Ale Zygmunt nie czuł się prawdziwym mężczyzną.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

[...] było tam jej zdjęcie z jakiegoś koncertu, obok stał dyrygent i kłaniali się publiczności. Wyglądała jak prawdziwa gwiazda.

źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Pawełku, ale to jest rozkosz, powiadam ci, prawdziwa rozkosz, tak sobie łazić po Koszykowej, bez celu, po prostu łazić.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990

Wtedy byliśmy jeszcze bogaci, przyjmowaliśmy gości [...]. Strzelały korki szampana. Ojciec ofiarował matce naszyjnik z prawdziwych pereł, kolczyki i pierścień z rubinowym oczkiem...

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Praca w radiu - przynajmniej na początku - dawała mu najprawdziwszą satysfakcję.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. prawdziwy
prawdziwy
prawdziwy
prawdziwe
prawdziwa
D. prawdziwego
prawdziwego
prawdziwego
prawdziwego
prawdziwej
C. prawdziwemu
prawdziwemu
prawdziwemu
prawdziwemu
prawdziwej
B. prawdziwego
prawdziwego
prawdziwy
prawdziwe
prawdziwą
N. prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwą
Ms. prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwej
W. prawdziwy
prawdziwy
prawdziwy
prawdziwe
prawdziwa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. prawdziwi
prawdziwi
prawdziwe
prawdziwe
D. prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
C. prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
prawdziwym
B. prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
prawdziwe
N. prawdziwymi
prawdziwymi
prawdziwymi
prawdziwymi
Ms. prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
prawdziwych
W. prawdziwi
prawdziwi
prawdziwe
prawdziwe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. prawdziwszy
prawdziwszy
prawdziwszy
prawdziwsze
prawdziwsza
D. prawdziwszego
prawdziwszego
prawdziwszego
prawdziwszego
prawdziwszej
C. prawdziwszemu
prawdziwszemu
prawdziwszemu
prawdziwszemu
prawdziwszej
B. prawdziwszego
prawdziwszego
prawdziwszy
prawdziwsze
prawdziwszą
N. prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszą
Ms. prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. prawdziwsi
prawdziwsi
prawdziwsze
prawdziwsze
D. prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych
C. prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
prawdziwszym
B. prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwsze
N. prawdziwszymi
prawdziwszymi
prawdziwszymi
prawdziwszymi
Ms. prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych
prawdziwszych

Frazeologizmy

czarna ospa
ospa prawdziwa
z prawdziwego zdarzenia
zaczęły się schody
zaczęły się prawdziwe schody
zaczynają się schody
zaczynają się prawdziwe schody

Przysłowia

Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie
Data ostatniej modyfikacji: 28.09.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj