UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

urządzić

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ogsł. uręditi 'uporządkować, wprowadzić ład; zadbać o coś; rozporządzić, postanowić'

Z przedrostkiem *u- od psł. *ręditi 'ustawiać w szeregu, szeregować, porządkować, wprowadzać ład; kierować czymś, rozporządzać, rządzić, władać'; zob. rządzić

1. wesele

Definicja

wykonawszy różne czynności, zapewnić określony przebieg lub charakter czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	skręcić
	hiperonimy:	zorganizować

Połączenia

urządzić demonstrację, obławę, pogrzeb, rzeź, ucztę, wycieczkę, wystawę, wyścig, zasadzkę, zebranie

Cytaty

	Któregoś dnia wezwano babcię do szkoły i oświadczono, że jestem niestety zapóźniona w rozwoju, może by tak mnie przenieść do szkoły specjalnej? Babcia wściekła się okropnie. Urządzono mi więc egzamin, taki mały sprawdzian moich władz umysłowych. źródło: KWSJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996
	Zabawa była dość kosztowna, gospodarz musiał bowiem urządzić ucztę dla wszystkich uczestników, a kupiec zorganizować i wyposażyć sklep. źródło: KWSJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych : praca, 2004
	Żaden z nich nie oponował, gdy Tomek oświadczył, że zamierza urządzić małą wycieczkę. źródło: KWSJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957
	Szanujący się młody człowiek może myśleć o urządzeniu życia jedynie z dyplomem jednej z tzw. Wielkich Szkół - bądź po uzupełnieniu wykształcenia w innej formie. źródło: KWSJP: Marcin Kula: Szkolnictwo wyższe. Masa krytyczna, prasa, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzę	urządzimy
2 os.	urządzisz	urządzicie
3 os.	urządzi	urządzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłem +(e)m urządził	urządziłam +(e)m urządziła	urządziłom +(e)m urządziło	urządziliśmy +(e)śmy urządzili	urządziłyśmy +(e)śmy urządziły
2 os.	urządziłeś +(e)ś urządził	urządziłaś +(e)ś urządziła	urządziłoś +(e)ś urządziło	urządziliście +(e)ście urządzili	urządziłyście +(e)ście urządziły
3 os.	urządził	urządziła	urządziło	urządzili	urządziły

bezosobnik: urządzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządźmy
2 os.	urządź	urządźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłbym bym urządził	urządziłabym bym urządziła	urządziłobym bym urządziło	urządzilibyśmy byśmy urządzili	urządziłybyśmy byśmy urządziły
2 os.	urządziłbyś byś urządził	urządziłabyś byś urządziła	urządziłobyś byś urządziło	urządzilibyście byście urządzili	urządziłybyście byście urządziły
3 os.	urządziłby by urządził	urządziłaby by urządziła	urządziłoby by urządziło	urządziliby by urządzili	urządziłyby by urządziły

bezosobnik: urządzono by

bezokolicznik: urządzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urządziwszy

gerundium: urządzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzenie	urządzenia
D.	urządzenia	urządzeń
C.	urządzeniu	urządzeniom
B.	urządzenie	urządzenia
N.	urządzeniem	urządzeniami
Ms.	urządzeniu	urządzeniach
W.	urządzenie	urządzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzony	urządzony	urządzony	urządzone	urządzona
D.	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonej
C.	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonej
B.	urządzonego	urządzonego	urządzony	urządzone	urządzoną
N.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzoną
Ms.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzeni	urządzeni	urządzone	urządzone
D.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych
C.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym
B.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzone
N.	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi
Ms.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych

odpowiednik aspektowy: urządzać

Składnia

Rz_osobowy	+	urządzić	+	CO + (KOMU)
Rz_osobowy	+	urządzić	+	CO + (dla KOGO)

2. awanturę

Definicja

stworzyć sytuację wyrażoną następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zrobić

Połączenia

urządzić awanturę, libację

Cytaty

Po kiego licha faszerowała się czymś takim? Idiotyczny kawał i tyle! Będziemy musieli robić babie płukanie żołądka i Bóg wie co jeszcze. Akurat dzisiaj musiała mi to urządzić!

źródło: KWSJP: Dorothy Parker: Międzmiastowa Nowy Jork - Detroit, 1958

Podobnie jak 34-latka, którą przywieziono ze szpitala przy ul. Jagiellońskiej, gdzie urządziła awanturę.

źródło: KWSJP: Zdarzyło się, prasa, 2006

No i ciotka urządziła libację.

źródło: KWSJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzę	urządzimy
2 os.	urządzisz	urządzicie
3 os.	urządzi	urządzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłem +(e)m urządził	urządziłam +(e)m urządziła	urządziłom +(e)m urządziło	urządziliśmy +(e)śmy urządzili	urządziłyśmy +(e)śmy urządziły
2 os.	urządziłeś +(e)ś urządził	urządziłaś +(e)ś urządziła	urządziłoś +(e)ś urządziło	urządziliście +(e)ście urządzili	urządziłyście +(e)ście urządziły
3 os.	urządził	urządziła	urządziło	urządzili	urządziły

bezosobnik: urządzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządźmy
2 os.	urządź	urządźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłbym bym urządził	urządziłabym bym urządziła	urządziłobym bym urządziło	urządzilibyśmy byśmy urządzili	urządziłybyśmy byśmy urządziły
2 os.	urządziłbyś byś urządził	urządziłabyś byś urządziła	urządziłobyś byś urządziło	urządzilibyście byście urządzili	urządziłybyście byście urządziły
3 os.	urządziłby by urządził	urządziłaby by urządziła	urządziłoby by urządziło	urządziliby by urządzili	urządziłyby by urządziły

bezosobnik: urządzono by

bezokolicznik: urządzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urządziwszy

gerundium: urządzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzenie	urządzenia
D.	urządzenia	urządzeń
C.	urządzeniu	urządzeniom
B.	urządzenie	urządzenia
N.	urządzeniem	urządzeniami
Ms.	urządzeniu	urządzeniach
W.	urządzenie	urządzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzony	urządzony	urządzony	urządzone	urządzona
D.	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonej
C.	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonej
B.	urządzonego	urządzonego	urządzony	urządzone	urządzoną
N.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzoną
Ms.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzeni	urządzeni	urządzone	urządzone
D.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych
C.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym
B.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzone
N.	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi
Ms.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych

odpowiednik aspektowy: urządzać

Składnia

Rz_osobowy

urządzić

(KOMU) + CO

3. żarty

Definicja

zareagować w sposób wyrażony następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

urządzać sobie

Cytaty

Wczoraj prowadząca sprawę prokurator Joanna Kowalska w mowie końcowej stwierdziła, że oskarżeni urządzili sobie kpinę z procesu.

źródło: NKJP: Prokurator: kpina z procesu, Dziennik Polski - Małopolska, 2002-11-15

Jeśli jest jeszcze ktoś, kto wybryku z całowaniem ziemi nie uznaje za przejaw chamstwa, to może zapytam tylko, co działoby się wówczas, gdyby w podobny sposób urządzono sobie kpiny z naczelnego rabina lub hierarchy prawosławnego?

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzę	urządzimy
2 os.	urządzisz	urządzicie
3 os.	urządzi	urządzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłem +(e)m urządził	urządziłam +(e)m urządziła	urządziłom +(e)m urządziło	urządziliśmy +(e)śmy urządzili	urządziłyśmy +(e)śmy urządziły
2 os.	urządziłeś +(e)ś urządził	urządziłaś +(e)ś urządziła	urządziłoś +(e)ś urządziło	urządziliście +(e)ście urządzili	urządziłyście +(e)ście urządziły
3 os.	urządził	urządziła	urządziło	urządzili	urządziły

bezosobnik: urządzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządźmy
2 os.	urządź	urządźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłbym bym urządził	urządziłabym bym urządziła	urządziłobym bym urządziło	urządzilibyśmy byśmy urządzili	urządziłybyśmy byśmy urządziły
2 os.	urządziłbyś byś urządził	urządziłabyś byś urządziła	urządziłobyś byś urządziło	urządzilibyście byście urządzili	urządziłybyście byście urządziły
3 os.	urządziłby by urządził	urządziłaby by urządziła	urządziłoby by urządziło	urządziliby by urządzili	urządziłyby by urządziły

bezosobnik: urządzono by

bezokolicznik: urządzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urządziwszy

gerundium: urządzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzenie	urządzenia
D.	urządzenia	urządzeń
C.	urządzeniu	urządzeniom
B.	urządzenie	urządzenia
N.	urządzeniem	urządzeniami
Ms.	urządzeniu	urządzeniach
W.	urządzenie	urządzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzony	urządzony	urządzony	urządzone	urządzona
D.	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonej
C.	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonej
B.	urządzonego	urządzonego	urządzony	urządzone	urządzoną
N.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzoną
Ms.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzeni	urządzeni	urządzone	urządzone
D.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych
C.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym
B.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzone
N.	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi
Ms.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych

odpowiednik aspektowy: urządzać

Składnia

Rz_osobowy

urządzić

CO + (z KOGO|CZEGO)

4. strzelnicę

Definicja

przystosować do pełnienia funkcji wyrażonej następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zorganizować

Połączenia

urządzić strzelnicę

Cytaty

	Zamierza urządzić tam schronisko młodzieżowe dla szkolnych wycieczek. źródło: KWSJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003
	Do tej pory urządzono dziesięć pól namiotowych, do których została doprowadzona woda. źródło: KWSJP: Irena Szaczkusowa: Zielony pierścień, 1980
	W Amalfi zaś osobliwa, szara, szorstka wieża zbudowana przez Normanów, samotny okruch jakiegoś średniowiecznego zamczyska, przetrwa, bo jak przeczytałem na jej kamiennym murze, w podziemiu urządzono dyskotekę. źródło: KWSJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych : eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993
	Jak Polska długa i szeroka władze miast i gmin rozglądają się za budynkami, w których można by urządzić mieszkania socjalne. źródło: KWSJP: Ryszarda Socha: Bieda-domy, prasa, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzę	urządzimy
2 os.	urządzisz	urządzicie
3 os.	urządzi	urządzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłem +(e)m urządził	urządziłam +(e)m urządziła	urządziłom +(e)m urządziło	urządziliśmy +(e)śmy urządzili	urządziłyśmy +(e)śmy urządziły
2 os.	urządziłeś +(e)ś urządził	urządziłaś +(e)ś urządziła	urządziłoś +(e)ś urządziło	urządziliście +(e)ście urządzili	urządziłyście +(e)ście urządziły
3 os.	urządził	urządziła	urządziło	urządzili	urządziły

bezosobnik: urządzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządźmy
2 os.	urządź	urządźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłbym bym urządził	urządziłabym bym urządziła	urządziłobym bym urządziło	urządzilibyśmy byśmy urządzili	urządziłybyśmy byśmy urządziły
2 os.	urządziłbyś byś urządził	urządziłabyś byś urządziła	urządziłobyś byś urządziło	urządzilibyście byście urządzili	urządziłybyście byście urządziły
3 os.	urządziłby by urządził	urządziłaby by urządziła	urządziłoby by urządziło	urządziliby by urządzili	urządziłyby by urządziły

bezosobnik: urządzono by

bezokolicznik: urządzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urządziwszy

gerundium: urządzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzenie	urządzenia
D.	urządzenia	urządzeń
C.	urządzeniu	urządzeniom
B.	urządzenie	urządzenia
N.	urządzeniem	urządzeniami
Ms.	urządzeniu	urządzeniach
W.	urządzenie	urządzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzony	urządzony	urządzony	urządzone	urządzona
D.	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonej
C.	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonej
B.	urządzonego	urządzonego	urządzony	urządzone	urządzoną
N.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzoną
Ms.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzeni	urządzeni	urządzone	urządzone
D.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych
C.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym
B.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzone
N.	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi
Ms.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych

odpowiednik aspektowy: urządzać

Składnia

urządzić

CO + (dla KOGO)

5. mieszkanie

Definicja

wyposażyć w meble i inne sprzęty lub ozdoby

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

urządzić apartament, mieszkanie, pawilon, podziemia, sypialnię

Cytaty

Żebyś tak poznała jakiegoś miłego, dobrego, spokojnego człowieka i wyszła za niego, i miała swój własny, śliczny dom - jakbyś ty go umiała urządzić, Mona!

źródło: KWSJP: Dorothy Parker: Międzmiastowa Nowy Jork - Detroit, 1958

Trochę - podkreśliła to słowo ze śmiechem - tu podobnie, ale inne pokoje zamierzam urządzić nowocześniej i wygodniej.

źródło: KWSJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzę	urządzimy
2 os.	urządzisz	urządzicie
3 os.	urządzi	urządzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłem +(e)m urządził	urządziłam +(e)m urządziła	urządziłom +(e)m urządziło	urządziliśmy +(e)śmy urządzili	urządziłyśmy +(e)śmy urządziły
2 os.	urządziłeś +(e)ś urządził	urządziłaś +(e)ś urządziła	urządziłoś +(e)ś urządziło	urządziliście +(e)ście urządzili	urządziłyście +(e)ście urządziły
3 os.	urządził	urządziła	urządziło	urządzili	urządziły

bezosobnik: urządzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządźmy
2 os.	urządź	urządźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłbym bym urządził	urządziłabym bym urządziła	urządziłobym bym urządziło	urządzilibyśmy byśmy urządzili	urządziłybyśmy byśmy urządziły
2 os.	urządziłbyś byś urządził	urządziłabyś byś urządziła	urządziłobyś byś urządziło	urządzilibyście byście urządzili	urządziłybyście byście urządziły
3 os.	urządziłby by urządził	urządziłaby by urządziła	urządziłoby by urządziło	urządziliby by urządzili	urządziłyby by urządziły

bezosobnik: urządzono by

bezokolicznik: urządzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urządziwszy

gerundium: urządzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzenie	urządzenia
D.	urządzenia	urządzeń
C.	urządzeniu	urządzeniom
B.	urządzenie	urządzenia
N.	urządzeniem	urządzeniami
Ms.	urządzeniu	urządzeniach
W.	urządzenie	urządzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzony	urządzony	urządzony	urządzone	urządzona
D.	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonej
C.	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonej
B.	urządzonego	urządzonego	urządzony	urządzone	urządzoną
N.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzoną
Ms.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzeni	urządzeni	urządzone	urządzone
D.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych
C.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym
B.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzone
N.	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi
Ms.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych

odpowiednik aspektowy: urządzać

Składnia

Rz_osobowy

urządzić

6. dzieci za granicą

Definicja

pot.

zapewnić komuś wysoki poziom życia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Cytaty

Baba myśli, jak urządzić córkę razem z jej nieszczęsnym bachorem.

źródło: KWSJP: Jan Błoński: Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka, 1995

Dlaczego urządził pan swoje dzieci za granicą?

źródło: KWSJP: Alfred Siatecki: W rękach prokuratora, Gazeta Lubuska, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzę	urządzimy
2 os.	urządzisz	urządzicie
3 os.	urządzi	urządzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłem +(e)m urządził	urządziłam +(e)m urządziła	urządziłom +(e)m urządziło	urządziliśmy +(e)śmy urządzili	urządziłyśmy +(e)śmy urządziły
2 os.	urządziłeś +(e)ś urządził	urządziłaś +(e)ś urządziła	urządziłoś +(e)ś urządziło	urządziliście +(e)ście urządzili	urządziłyście +(e)ście urządziły
3 os.	urządził	urządziła	urządziło	urządzili	urządziły

bezosobnik: urządzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządźmy
2 os.	urządź	urządźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłbym bym urządził	urządziłabym bym urządziła	urządziłobym bym urządziło	urządzilibyśmy byśmy urządzili	urządziłybyśmy byśmy urządziły
2 os.	urządziłbyś byś urządził	urządziłabyś byś urządziła	urządziłobyś byś urządziło	urządzilibyście byście urządzili	urządziłybyście byście urządziły
3 os.	urządziłby by urządził	urządziłaby by urządziła	urządziłoby by urządziło	urządziliby by urządzili	urządziłyby by urządziły

bezosobnik: urządzono by

bezokolicznik: urządzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urządziwszy

gerundium: urządzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzenie	urządzenia
D.	urządzenia	urządzeń
C.	urządzeniu	urządzeniom
B.	urządzenie	urządzenia
N.	urządzeniem	urządzeniami
Ms.	urządzeniu	urządzeniach
W.	urządzenie	urządzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzony	urządzony	urządzony	urządzone	urządzona
D.	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonej
C.	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonej
B.	urządzonego	urządzonego	urządzony	urządzone	urządzoną
N.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzoną
Ms.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzeni	urządzeni	urządzone	urządzone
D.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych
C.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym
B.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzone
N.	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi
Ms.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych

Składnia

Rz_osobowy

urządzić

KOGO

7. załatwić

Definicja

pot.

doprowadzić do tego, że ktoś ma kłopoty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wyszykować, załatwić

Cytaty

Słuchaj, Kaziu - powiedział - co będzie dalej? Urządzili nas! Czy myślisz, że to ostateczny koniec III Korpusu?

źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962

To bohaterowie tak was urządzili? - zapytał po swojemu Olek. - Prawdopodobnie - odparła Henryka. - Ale rękę sama zraniłam - wytłumaczyła skwapliwie.

źródło: KWSJP: Barbara Nawrocka-Dońska: Stolik z fotografią, 1975

Nasi arystokraci, gardłując o wolności i rozumie, gotowi byli tak urządzić Stanisława Augusta, jak francuscy urządzili Ludwika XVI.

źródło: KWSJP: Paweł Jasienica: Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii, 1989

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urządzę	urządzimy
2 os.	urządzisz	urządzicie
3 os.	urządzi	urządzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłem +(e)m urządził	urządziłam +(e)m urządziła	urządziłom +(e)m urządziło	urządziliśmy +(e)śmy urządzili	urządziłyśmy +(e)śmy urządziły
2 os.	urządziłeś +(e)ś urządził	urządziłaś +(e)ś urządziła	urządziłoś +(e)ś urządziło	urządziliście +(e)ście urządzili	urządziłyście +(e)ście urządziły
3 os.	urządził	urządziła	urządziło	urządzili	urządziły

bezosobnik: urządzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urządźmy
2 os.	urządź	urządźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urządziłbym bym urządził	urządziłabym bym urządziła	urządziłobym bym urządziło	urządzilibyśmy byśmy urządzili	urządziłybyśmy byśmy urządziły
2 os.	urządziłbyś byś urządził	urządziłabyś byś urządziła	urządziłobyś byś urządziło	urządzilibyście byście urządzili	urządziłybyście byście urządziły
3 os.	urządziłby by urządził	urządziłaby by urządziła	urządziłoby by urządziło	urządziliby by urządzili	urządziłyby by urządziły

bezosobnik: urządzono by

bezokolicznik: urządzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urządziwszy

gerundium: urządzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urządzenie	urządzenia
D.	urządzenia	urządzeń
C.	urządzeniu	urządzeniom
B.	urządzenie	urządzenia
N.	urządzeniem	urządzeniami
Ms.	urządzeniu	urządzeniach
W.	urządzenie	urządzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: urządzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urządzony	urządzony	urządzony	urządzone	urządzona
D.	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonego	urządzonej
C.	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonemu	urządzonej
B.	urządzonego	urządzonego	urządzony	urządzone	urządzoną
N.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzoną
Ms.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urządzeni	urządzeni	urządzone	urządzone
D.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych
C.	urządzonym	urządzonym	urządzonym	urządzonym
B.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzone
N.	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi	urządzonymi
Ms.	urządzonych	urządzonych	urządzonych	urządzonych

odpowiednik aspektowy: urządzać

Składnia

Rz_osobowy

urządzić

KOGO

Frazeologizmy

ktoś zrobił piekło
ktoś urządził piekło

Data ostatniej modyfikacji: 27.04.2014