UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

świsnąć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Zob. świstać

1. o wietrze

Definicja

wydać wysoki dźwięk przypominający gwizdanie, spowodowany szybkim i gwałtownym wydostaniem się powietrza skądś lub wydostaniem się powietrza z czegoś wąskiego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaświstać

Cytaty

W mroźnym słońcu czerniały
ogołocone z liści drzewa –
w konarach których tej zimy ni razu
nie świsnął wiatr [...].

źródło: Jan Przybysław Majewski: Z ziemi i z obłoków, 2012 (kociewiacy.pl)

Przezwyciężyła strach przed zejściem w dół [...]. Zaraz potem wokół niej świsnął wicher [...].

źródło: Cliff McNish: Tajemnica zaklęcia, 2002 (stream.doci.pl)

- Zabij go. - Trzy sylaby ledwo słyszalne; może świśnięcie wiatru, szmer krwi w uszach. Żart.

źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świsnę
świśniemy
2 os. świśniesz
świśniecie
3 os. świśnie
świsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłem
+(e)m świsnął
świsnęłam
+(e)m świsnęła
świsnęłom
+(e)m świsnęło
świsnęliśmy
+(e)śmy świsnęli
świsnęłyśmy
+(e)śmy świsnęły
2 os. świsnąłeś
+(e)ś świsnął
świsnęłaś
+(e)ś świsnęła
świsnęłoś
+(e)ś świsnęło
świsnęliście
+(e)ście świsnęli
świsnęłyście
+(e)ście świsnęły
3 os. świsnął
świsnęła
świsnęło
świsnęli
świsnęły

bezosobnik: świśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świśnijmy
2 os. świśnij
świśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłbym
bym świsnął
świsnęłabym
bym świsnęła
świsnęłobym
bym świsnęło
świsnęlibyśmy
byśmy świsnęli
świsnęłybyśmy
byśmy świsnęły
2 os. świsnąłbyś
byś świsnął
świsnęłabyś
byś świsnęła
świsnęłobyś
byś świsnęło
świsnęlibyście
byście świsnęli
świsnęłybyście
byście świsnęły
3 os. świsnąłby
by świsnął
świsnęłaby
by świsnęła
świsnęłoby
by świsnęło
świsnęliby
by świsnęli
świsnęłyby
by świsnęły

bezosobnik: świśnięto by

bezokolicznik: świsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: świsnąwszy

gerundium: świśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świśnięcie
świśnięcia
D. świśnięcia
świśnięć
C. świśnięciu
świśnięciom
B. świśnięcie
świśnięcia
N. świśnięciem
świśnięciami
Ms. świśnięciu
świśnięciach
W. świśnięcie
świśnięcia

odpowiedniki aspektowe: świszczeć , świstać

Składnia

bez ograniczeń + świsnąć +
(GDZIE)

2. o kulach

Definicja

wydać dźwięk przypominający gwizdanie, spowodowany szybkim przemieszczeniem się czegoś w powietrzu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaświstać

Połączenia

  • bat, miecz świsnął; kule, strzały świsnęły
  • świsnąć w powietrzu

Cytaty

Cynowy pucharek świsnął w powietrzu i z brzękiem odbił się od bruku.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Kula świsnęła nad moim uchem.

źródło: NKJP: Michał Cichy: Polacy - Żydzi. Czarne karty Powstania, Gazeta Wyborcza, 1994-01-29

Świsnął bat, konie parsknęły, zastukały kopyta, brzękły dzwoneczki i trojka odjechała.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świsnę
świśniemy
2 os. świśniesz
świśniecie
3 os. świśnie
świsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłem
+(e)m świsnął
świsnęłam
+(e)m świsnęła
świsnęłom
+(e)m świsnęło
świsnęliśmy
+(e)śmy świsnęli
świsnęłyśmy
+(e)śmy świsnęły
2 os. świsnąłeś
+(e)ś świsnął
świsnęłaś
+(e)ś świsnęła
świsnęłoś
+(e)ś świsnęło
świsnęliście
+(e)ście świsnęli
świsnęłyście
+(e)ście świsnęły
3 os. świsnął
świsnęła
świsnęło
świsnęli
świsnęły

bezosobnik: świśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świśnijmy
2 os. świśnij
świśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłbym
bym świsnął
świsnęłabym
bym świsnęła
świsnęłobym
bym świsnęło
świsnęlibyśmy
byśmy świsnęli
świsnęłybyśmy
byśmy świsnęły
2 os. świsnąłbyś
byś świsnął
świsnęłabyś
byś świsnęła
świsnęłobyś
byś świsnęło
świsnęlibyście
byście świsnęli
świsnęłybyście
byście świsnęły
3 os. świsnąłby
by świsnął
świsnęłaby
by świsnęła
świsnęłoby
by świsnęło
świsnęliby
by świsnęli
świsnęłyby
by świsnęły

bezosobnik: świśnięto by

bezokolicznik: świsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: świsnąwszy

gerundium: świśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świśnięcie
świśnięcia
D. świśnięcia
świśnięć
C. świśnięciu
świśnięciom
B. świśnięcie
świśnięcia
N. świśnięciem
świśnięciami
Ms. świśnięciu
świśnięciach
W. świśnięcie
świśnięcia

odpowiedniki aspektowe: świszczeć , świstać

Składnia

bez ograniczeń + świsnąć +
(GDZIE)

3. o zwierzętach, przedmiotach

Definicja

wydać wysoki dźwięk podobny do gwizdu ludzkiego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaświstać

Cytaty

Tkwił już między cegłami, czuł nacisk masywu na żebra, kiedy szarpnął go ktoś mocno za spodnie i nad uchem świsnął mu policyjny gwizdek.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Jeśli świstak świśnie, to znaczy tylko tyle: „[...] niebezpieczeństwo!”.

źródło: NKJP: Internet

Od czasu wycieczki Kwietnikowym Żlebem wcale udatnie umiem naśladować gwizd kozicy i czasem nawet udaje mi się porozmawiać z którąś z nich. Ona się odezwie, ja jej odpowiem, potem ona - zdziwiona - znów świśnie.

źródło: NKJP: Lechosław Herz: Wardęga Opowieści z pobocza drogi, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świsnę
świśniemy
2 os. świśniesz
świśniecie
3 os. świśnie
świsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłem
+(e)m świsnął
świsnęłam
+(e)m świsnęła
świsnęłom
+(e)m świsnęło
świsnęliśmy
+(e)śmy świsnęli
świsnęłyśmy
+(e)śmy świsnęły
2 os. świsnąłeś
+(e)ś świsnął
świsnęłaś
+(e)ś świsnęła
świsnęłoś
+(e)ś świsnęło
świsnęliście
+(e)ście świsnęli
świsnęłyście
+(e)ście świsnęły
3 os. świsnął
świsnęła
świsnęło
świsnęli
świsnęły

bezosobnik: świśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świśnijmy
2 os. świśnij
świśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłbym
bym świsnął
świsnęłabym
bym świsnęła
świsnęłobym
bym świsnęło
świsnęlibyśmy
byśmy świsnęli
świsnęłybyśmy
byśmy świsnęły
2 os. świsnąłbyś
byś świsnął
świsnęłabyś
byś świsnęła
świsnęłobyś
byś świsnęło
świsnęlibyście
byście świsnęli
świsnęłybyście
byście świsnęły
3 os. świsnąłby
by świsnął
świsnęłaby
by świsnęła
świsnęłoby
by świsnęło
świsnęliby
by świsnęli
świsnęłyby
by świsnęły

bezosobnik: świśnięto by

bezokolicznik: świsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: świsnąwszy

gerundium: świśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świśnięcie
świśnięcia
D. świśnięcia
świśnięć
C. świśnięciu
świśnięciom
B. świśnięcie
świśnięcia
N. świśnięciem
świśnięciami
Ms. świśnięciu
świśnięciach
W. świśnięcie
świśnięcia

odpowiedniki aspektowe: świszczeć , świstać

Składnia

bez ograniczeń + świsnąć +
(GDZIE)

4. o człowieku

Definicja

wydać gwizd - wysoki dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zagwizdać, zaświstać

Połączenia

  • świsnąć przez zęby

Cytaty

Na stole robiło się pustawo, szczęki zwolniły, raz po raz tylko ktoś ciamknął albo świsnął, wysysając jedzenie ze szpar w zębach.

źródło: NKJP: Marek Kochan: Ballada o dobrym dresiarzu, 2005

Krowy właśnie schodzą się do dojarni, poganiane przez pracownika. Łagodnym słowem do nich przemawia, ewentualnie świśnie przez zęby, bo to krzyczeć przecież w Unii na zwierzę nie wolno.

źródło: NKJP: Barbara Kozłowska: Hilary na Sokołowie, Gazeta Poznańska, 2006-05-12

Świsnąłem na znak alarmu, nałożyliśmy na twarze prymitywne maski: zależało nam na tym, by jak najdłużej pozostać w tajemnicy.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Biały Jaguar, 1980

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świsnę
świśniemy
2 os. świśniesz
świśniecie
3 os. świśnie
świsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłem
+(e)m świsnął
świsnęłam
+(e)m świsnęła
świsnęłom
+(e)m świsnęło
świsnęliśmy
+(e)śmy świsnęli
świsnęłyśmy
+(e)śmy świsnęły
2 os. świsnąłeś
+(e)ś świsnął
świsnęłaś
+(e)ś świsnęła
świsnęłoś
+(e)ś świsnęło
świsnęliście
+(e)ście świsnęli
świsnęłyście
+(e)ście świsnęły
3 os. świsnął
świsnęła
świsnęło
świsnęli
świsnęły

bezosobnik: świśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świśnijmy
2 os. świśnij
świśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłbym
bym świsnął
świsnęłabym
bym świsnęła
świsnęłobym
bym świsnęło
świsnęlibyśmy
byśmy świsnęli
świsnęłybyśmy
byśmy świsnęły
2 os. świsnąłbyś
byś świsnął
świsnęłabyś
byś świsnęła
świsnęłobyś
byś świsnęło
świsnęlibyście
byście świsnęli
świsnęłybyście
byście świsnęły
3 os. świsnąłby
by świsnął
świsnęłaby
by świsnęła
świsnęłoby
by świsnęło
świsnęliby
by świsnęli
świsnęłyby
by świsnęły

bezosobnik: świśnięto by

bezokolicznik: świsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: świsnąwszy

gerundium: świśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świśnięcie
świśnięcia
D. świśnięcia
świśnięć
C. świśnięciu
świśnięciom
B. świśnięcie
świśnięcia
N. świśnięciem
świśnięciami
Ms. świśnięciu
świśnięciach
W. świśnięcie
świśnięcia

odpowiedniki aspektowe: świszczeć , świstać

5. batem w powietrzu

Definicja

pot. 
machnąwszy lub poruszywszy czymś w powietrzu, spowodować powstanie dźwięku przypominającego gwizdanie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaświstać

Połączenia

  • świsnąć batem, szablą

Cytaty

„Jeżeli pana nie nauczono, że kiedy kobieta stoi, to panu nie wolno siedzieć, to niech pan przynajmniej siedzi na krześle, a nie na biurku, bo to mebel do czego innego”, tu świsnęła w powietrzu laseczką, zrzucając go niemal z biurka [...].

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2008

Świsnął batem i dorożka z turkotem potoczyła się po kocich łbach.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Gnerlich świsnął szpicrutą.

źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świsnę
świśniemy
2 os. świśniesz
świśniecie
3 os. świśnie
świsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłem
+(e)m świsnął
świsnęłam
+(e)m świsnęła
świsnęłom
+(e)m świsnęło
świsnęliśmy
+(e)śmy świsnęli
świsnęłyśmy
+(e)śmy świsnęły
2 os. świsnąłeś
+(e)ś świsnął
świsnęłaś
+(e)ś świsnęła
świsnęłoś
+(e)ś świsnęło
świsnęliście
+(e)ście świsnęli
świsnęłyście
+(e)ście świsnęły
3 os. świsnął
świsnęła
świsnęło
świsnęli
świsnęły

bezosobnik: świśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świśnijmy
2 os. świśnij
świśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłbym
bym świsnął
świsnęłabym
bym świsnęła
świsnęłobym
bym świsnęło
świsnęlibyśmy
byśmy świsnęli
świsnęłybyśmy
byśmy świsnęły
2 os. świsnąłbyś
byś świsnął
świsnęłabyś
byś świsnęła
świsnęłobyś
byś świsnęło
świsnęlibyście
byście świsnęli
świsnęłybyście
byście świsnęły
3 os. świsnąłby
by świsnął
świsnęłaby
by świsnęła
świsnęłoby
by świsnęło
świsnęliby
by świsnęli
świsnęłyby
by świsnęły

bezosobnik: świśnięto by

bezokolicznik: świsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: świsnąwszy

gerundium: świśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świśnięcie
świśnięcia
D. świśnięcia
świśnięć
C. świśnięciu
świśnięciom
B. świśnięcie
świśnięcia
N. świśnięciem
świśnięciami
Ms. świśnięciu
świśnięciach
W. świśnięcie
świśnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: świśnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. świśnięty
świśnięty
świśnięty
świśnięte
świśnięta
D. świśniętego
świśniętego
świśniętego
świśniętego
świśniętej
C. świśniętemu
świśniętemu
świśniętemu
świśniętemu
świśniętej
B. świśniętego
świśniętego
świśnięty
świśnięte
świśniętą
N. świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętą
Ms. świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. świśnięci
świśnięci
świśnięte
świśnięte
D. świśniętych
świśniętych
świśniętych
świśniętych
C. świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętym
B. świśniętych
świśniętych
świśniętych
świśnięte
N. świśniętymi
świśniętymi
świśniętymi
świśniętymi
Ms. świśniętych
świśniętych
świśniętych
świśniętych

odpowiedniki aspektowe: świszczeć , świstać

Składnia

bez ograniczeń + świsnąć +
CZYM + (GDZIE)

6. batem kogoś

Definicja

pot. 
mocno kogoś uderzyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  grzmotnąć, gwizdnąć, łupnąć, przyłożyć, strzelić, trzasnąć
hiperonimy:  uderzyć

Cytaty

Z ogromną mocą świsnął mnie w bok pnączem.

źródło: Internet: yumetachi-no-nikki.blog.onet.pl

Świsnął mnie kijem przez plecy.

źródło: Jeffrey Ford: Fizjonomika, 2007 (stream.doci.pl)

Uciekaj, do wszystkich diabłów, bo jak cię świsnę!

źródło: Płomyk, 1955 (SJPDor)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świsnę
świśniemy
2 os. świśniesz
świśniecie
3 os. świśnie
świsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłem
+(e)m świsnął
świsnęłam
+(e)m świsnęła
świsnęłom
+(e)m świsnęło
świsnęliśmy
+(e)śmy świsnęli
świsnęłyśmy
+(e)śmy świsnęły
2 os. świsnąłeś
+(e)ś świsnął
świsnęłaś
+(e)ś świsnęła
świsnęłoś
+(e)ś świsnęło
świsnęliście
+(e)ście świsnęli
świsnęłyście
+(e)ście świsnęły
3 os. świsnął
świsnęła
świsnęło
świsnęli
świsnęły

bezosobnik: świśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świśnijmy
2 os. świśnij
świśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłbym
bym świsnął
świsnęłabym
bym świsnęła
świsnęłobym
bym świsnęło
świsnęlibyśmy
byśmy świsnęli
świsnęłybyśmy
byśmy świsnęły
2 os. świsnąłbyś
byś świsnął
świsnęłabyś
byś świsnęła
świsnęłobyś
byś świsnęło
świsnęlibyście
byście świsnęli
świsnęłybyście
byście świsnęły
3 os. świsnąłby
by świsnął
świsnęłaby
by świsnęła
świsnęłoby
by świsnęło
świsnęliby
by świsnęli
świsnęłyby
by świsnęły

bezosobnik: świśnięto by

bezokolicznik: świsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: świsnąwszy

gerundium: świśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świśnięcie
świśnięcia
D. świśnięcia
świśnięć
C. świśnięciu
świśnięciom
B. świśnięcie
świśnięcia
N. świśnięciem
świśnięciami
Ms. świśnięciu
świśnięciach
W. świśnięcie
świśnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: świśnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. świśnięty
świśnięty
świśnięty
świśnięte
świśnięta
D. świśniętego
świśniętego
świśniętego
świśniętego
świśniętej
C. świśniętemu
świśniętemu
świśniętemu
świśniętemu
świśniętej
B. świśniętego
świśniętego
świśnięty
świśnięte
świśniętą
N. świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętą
Ms. świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. świśnięci
świśnięci
świśnięte
świśnięte
D. świśniętych
świśniętych
świśniętych
świśniętych
C. świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętym
B. świśniętych
świśniętych
świśniętych
świśnięte
N. świśniętymi
świśniętymi
świśniętymi
świśniętymi
Ms. świśniętych
świśniętych
świśniętych
świśniętych

Składnia

bez ograniczeń + świsnąć +
KOGO + (CZYM) + (w CO)

7. do lasu

Definicja

pot. 
szybko uciec z miejsca, w którym nie chce się przebywać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czmychnąć, dmuchnąć
hiperonimy:  uciec

Cytaty

Nagle wilk szary z gęstwiny wyszedł na białe pole [...] i w las z powrotem świsnął.

źródło: Mieczysław Jastrun: Barwy ziemi, 1951 (SJPDor)

Burknęłam [...] coś strasznie groźnego w kierunku futrzanego łobuza, pogroziłam butelką z wodą i kot świsnął do łazienki.

źródło: Internet: kotamakota.blogspot.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świsnę
świśniemy
2 os. świśniesz
świśniecie
3 os. świśnie
świsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłem
+(e)m świsnął
świsnęłam
+(e)m świsnęła
świsnęłom
+(e)m świsnęło
świsnęliśmy
+(e)śmy świsnęli
świsnęłyśmy
+(e)śmy świsnęły
2 os. świsnąłeś
+(e)ś świsnął
świsnęłaś
+(e)ś świsnęła
świsnęłoś
+(e)ś świsnęło
świsnęliście
+(e)ście świsnęli
świsnęłyście
+(e)ście świsnęły
3 os. świsnął
świsnęła
świsnęło
świsnęli
świsnęły

bezosobnik: świśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świśnijmy
2 os. świśnij
świśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłbym
bym świsnął
świsnęłabym
bym świsnęła
świsnęłobym
bym świsnęło
świsnęlibyśmy
byśmy świsnęli
świsnęłybyśmy
byśmy świsnęły
2 os. świsnąłbyś
byś świsnął
świsnęłabyś
byś świsnęła
świsnęłobyś
byś świsnęło
świsnęlibyście
byście świsnęli
świsnęłybyście
byście świsnęły
3 os. świsnąłby
by świsnął
świsnęłaby
by świsnęła
świsnęłoby
by świsnęło
świsnęliby
by świsnęli
świsnęłyby
by świsnęły

bezosobnik: świśnięto by

bezokolicznik: świsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: świsnąwszy

gerundium: świśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świśnięcie
świśnięcia
D. świśnięcia
świśnięć
C. świśnięciu
świśnięciom
B. świśnięcie
świśnięcia
N. świśnięciem
świśnięciami
Ms. świśnięciu
świśnięciach
W. świśnięcie
świśnięcia

Składnia

bez ograniczeń + świsnąć +
GDZIE

8. pieniądze

Definicja

pot. 
ukraść - zabrać bezprawnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  buchnąć, dmuchnąć, gwizdnąć, podprowadzić, podwędzić, rąbnąć, skraść, skubnąć, ukraść, wykraść, zakosić, zapieprzyć, zwinąć
hiperonimy:  przywłaszczyć, zabrać

Cytaty

Trzymamy się tak już piąty rok. Jak jeden śpi, to drugi patrzy, żeby mu inny bezdomny tektury spod głowy nie świsnął albo butów.

źródło: NKJP: Agnieszka Kamińska: Domu ci życzę i żony, Dziennik Bałtycki, 2006-04-18

Ktoś, bardzo się starając, świsnął ci rower, maskował się przy tym niczym jakiś cichociemny, wiedział, że jesteś gdzieś tuż obok.

źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997

Sprzed dworca Łódź Fabryczna wspólnicy świsnęli ciemnego poloneza, którym wieczorem podjechali na miejsce akcji.

źródło: NKJP: Kacper Kulej: Zaproszenie do poloneza, Trybuna Śląska, 2001-06-22

Jadzia [...] kryształów nie pozwoliła obcym dotknąć; popaprzą łapskami, upuszczą albo świsną i szukaj wiatru w polu.

źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świsnę
świśniemy
2 os. świśniesz
świśniecie
3 os. świśnie
świsną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłem
+(e)m świsnął
świsnęłam
+(e)m świsnęła
świsnęłom
+(e)m świsnęło
świsnęliśmy
+(e)śmy świsnęli
świsnęłyśmy
+(e)śmy świsnęły
2 os. świsnąłeś
+(e)ś świsnął
świsnęłaś
+(e)ś świsnęła
świsnęłoś
+(e)ś świsnęło
świsnęliście
+(e)ście świsnęli
świsnęłyście
+(e)ście świsnęły
3 os. świsnął
świsnęła
świsnęło
świsnęli
świsnęły

bezosobnik: świśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. świśnijmy
2 os. świśnij
świśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. świsnąłbym
bym świsnął
świsnęłabym
bym świsnęła
świsnęłobym
bym świsnęło
świsnęlibyśmy
byśmy świsnęli
świsnęłybyśmy
byśmy świsnęły
2 os. świsnąłbyś
byś świsnął
świsnęłabyś
byś świsnęła
świsnęłobyś
byś świsnęło
świsnęlibyście
byście świsnęli
świsnęłybyście
byście świsnęły
3 os. świsnąłby
by świsnął
świsnęłaby
by świsnęła
świsnęłoby
by świsnęło
świsnęliby
by świsnęli
świsnęłyby
by świsnęły

bezosobnik: świśnięto by

bezokolicznik: świsnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: świsnąwszy

gerundium: świśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. świśnięcie
świśnięcia
D. świśnięcia
świśnięć
C. świśnięciu
świśnięciom
B. świśnięcie
świśnięcia
N. świśnięciem
świśnięciami
Ms. świśnięciu
świśnięciach
W. świśnięcie
świśnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: świśnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. świśnięty
świśnięty
świśnięty
świśnięte
świśnięta
D. świśniętego
świśniętego
świśniętego
świśniętego
świśniętej
C. świśniętemu
świśniętemu
świśniętemu
świśniętemu
świśniętej
B. świśniętego
świśniętego
świśnięty
świśnięte
świśniętą
N. świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętą
Ms. świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. świśnięci
świśnięci
świśnięte
świśnięte
D. świśniętych
świśniętych
świśniętych
świśniętych
C. świśniętym
świśniętym
świśniętym
świśniętym
B. świśniętych
świśniętych
świśniętych
świśnięte
N. świśniętymi
świśniętymi
świśniętymi
świśniętymi
Ms. świśniętych
świśniętych
świśniętych
świśniętych

Składnia

bez ograniczeń + świsnąć +
(KOMU) + CO + (SKĄD)

Frazeologizmy

niech dunder świśnie kogoś/coś
Data ostatniej modyfikacji: 11.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj