UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ubrudzić się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubrudzę się
ubrudzimy się
2 os. ubrudzisz się
ubrudzicie się
3 os. ubrudzi się
ubrudzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubrudziłem się
+(e)m się ubrudził
ubrudziłam się
+(e)m się ubrudziła
ubrudziłom się
+(e)m się ubrudziło
ubrudziliśmy się
+(e)śmy się ubrudzili
ubrudziłyśmy się
+(e)śmy się ubrudziły
2 os. ubrudziłeś się
+(e)ś się ubrudził
ubrudziłaś się
+(e)ś się ubrudziła
ubrudziłoś się
+(e)ś się ubrudziło
ubrudziliście się
+(e)ście się ubrudzili
ubrudziłyście się
+(e)ście się ubrudziły
3 os. ubrudził się
ubrudziła się
ubrudziło się
ubrudzili się
ubrudziły się

bezosobnik: ubrudzono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubrudźmy się
2 os. ubrudź się
ubrudźcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubrudziłbym się
bym się ubrudził
ubrudziłabym się
bym się ubrudziła
ubrudziłobym się
bym się ubrudziło
ubrudzilibyśmy się
byśmy się ubrudzili
ubrudziłybyśmy się
byśmy się ubrudziły
2 os. ubrudziłbyś się
byś się ubrudził
ubrudziłabyś się
byś się ubrudziła
ubrudziłobyś się
byś się ubrudziło
ubrudzilibyście się
byście się ubrudzili
ubrudziłybyście się
byście się ubrudziły
3 os. ubrudziłby się
by się ubrudził
ubrudziłaby się
by się ubrudziła
ubrudziłoby się
by się ubrudziło
ubrudziliby się
by się ubrudzili
ubrudziłyby się
by się ubrudziły

bezosobnik: ubrudzono by się

bezokolicznik: ubrudzić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ubrudziwszy się

gerundium: ubrudzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ubrudzenie się
ubrudzenia się
D. ubrudzenia się
ubrudzeń się
C. ubrudzeniu się
ubrudzeniom się
B. ubrudzenie się
ubrudzenia się
N. ubrudzeniem się
ubrudzeniami się
Ms. ubrudzeniu się
ubrudzeniach się
W. ubrudzenie się
ubrudzenia się

odpowiednik aspektowy: brudzić się

Pochodzenie

Zob. brudzić

1. samego siebie

Definicja

spowodować pojawienie się na sobie brudu - zanieczyszczenia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obsyfić się, uwalać się, uwalić się

Cytaty

Nie ubrudzisz się bitą śmietaną.

źródło: NKJP: Radosław Figura: Teraz albo nigdy! Odcinek 09, 2008

Ubrudziła się piaskiem i musiała go zmyć

źródło: NKJP: bogdan prejs: Mistrzyni z osiedla Z, Dziennik Zachodni, 2006-09-13

– Co tu się stało? – zapytał lekarz, bo naciskając klamkę, ubrudził się brązową mazią.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Ja sama bardzo lubię malarstwo olejne, więc dostałam płótno, farby i malowałam przez trzy godziny. Ubrudziłam się po łokcie, ale zabawa była przednia.

źródło: NKJP: (mah): Grają w szachy, malują i zwiedzają, Gazeta Krakowska, 2002-08-10

Składnia

bez ograniczeń + ubrudzić się +
CZYM

2. zostać ubrudzonym

Definicja

pokryć się brudem - zanieczyszczeniem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obsyfić się, pobrudzić się, zabrudzić się, zapaprać się

Cytaty

Po upływie około miesiąca wszystko powinno wrócić do normy, dach zmatowieje i ubrudzi się, co spowoduje zniknięcie dokuczliwych błysków.

źródło: NKJP: Lustrzany dach, Dziennik Polski, 2001-05-17

Po wyjściu z wanny powinnyśmy wetrzeć w ciało balsam nawilżający, a po jego wchłonięciu się ubrać i zabezpieczyć sukienkę, aby nie ubrudziła się podczas robienia makijażu.

źródło: NKJP: ELKA: Konsumeckie sprawy, Gazeta Poznańska, 2001-12-29

Zdarza się, że na podłogę rozleje się woda, na dywan herbata, wykładzina ubrudzi się błotem lub tapicerka czekoladą. We wszystkich tych sytuacjach przydaje się odkurzacz wodny.

źródło: NKJP: (mag): Na sucho i na mokro, Dziennik Łódzki, 2004-10-12

3. kolaboracją

Definicja

przez udział w moralnie nagannych działaniach zepsuć sobie reputację

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pobrudzić się, pokalać się, popaprać się, ufajdać się

Cytaty

Okrutny los, jaki spotkał dziewiętnastowieczne wiktoriańskie prostytutki, stanowił cenę, za którą gentlemani mogli przekroczyć próg domów rozpusty bez ryzyka ubrudzenia się i późniejszych wyrzutów sumienia.

źródło: Pomocnik historyczny 2006 (books.google.pl)

Niestety polskie prawo wyborcze jest sformułowane tak, że wraz z wejściem do polityki, trzeba już na początku się ubrudzić.

źródło: Internet: klubjagiellonski.pl

Data ostatniej modyfikacji: 26.01.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj