UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

udać

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. dać

1. zdziwienie

Definicja

wytworzyć mylne wrażenie, że się coś odczuwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • udać miłość, przyjaźń, uczucia; obojętność, powagę; cnotliwość, niewinność; radość, szczęście, wesołość; zaskoczenie, zdziwienie; gniew; orgazm
  • dobrze, kiepsko udać

Cytaty

Wyraziła się pogardliwie - tak, to była pogarda - o moim talencie. Gdybym miał klasę, uśmiechnąłbym się i udał, że w ogóle nie było sprawy [...].

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

- Nie o to mi szło. - Nie? - udała zdziwienie.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Udałem zdziwionego, że zwraca się do mnie z tą sprawą.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Udała ból żołądka.

źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. udam
udamy
2 os. udasz
udacie
3 os. uda
udadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. udałem
+(e)m udał
udałam
+(e)m udała
udałom
+(e)m udało
udaliśmy
+(e)śmy udali
udałyśmy
+(e)śmy udały
2 os. udałeś
+(e)ś udał
udałaś
+(e)ś udała
udałoś
+(e)ś udało
udaliście
+(e)ście udali
udałyście
+(e)ście udały
3 os. udał
udała
udało
udali
udały

bezosobnik: udano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. udajmy
2 os. udaj
udajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. udałbym
bym udał
udałabym
bym udała
udałobym
bym udało
udalibyśmy
byśmy udali
udałybyśmy
byśmy udały
2 os. udałbyś
byś udał
udałabyś
byś udała
udałobyś
byś udało
udalibyście
byście udali
udałybyście
byście udały
3 os. udałby
by udał
udałaby
by udała
udałoby
by udało
udaliby
by udali
udałyby
by udały

bezosobnik: udano by

bezokolicznik: udać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: udawszy

gerundium: udanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. udanie
udania
D. udania
udań
C. udaniu
udaniom
B. udanie
udania
N. udaniem
udaniami
Ms. udaniu
udaniach
W. udanie
udania

imiesłów przymiotnikowy bierny: udany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. udany
udany
udany
udane
udana
D. udanego
udanego
udanego
udanego
udanej
C. udanemu
udanemu
udanemu
udanemu
udanej
B. udanego
udanego
udany
udane
udaną
N. udanym
udanym
udanym
udanym
udaną
Ms. udanym
udanym
udanym
udanym
udanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. udani
udani
udane
udane
D. udanych
udanych
udanych
udanych
C. udanym
udanym
udanym
udanym
B. udanych
udanych
udanych
udane
N. udanymi
udanymi
udanymi
udanymi
Ms. udanych
udanych
udanych
udanych

odpowiednik aspektowy: udawać

Składnia

Rzosobowy + udać +
KOGO/CO + (MOWA WPROST)
Rzosobowy + udać +
że ZDANIE

2. kibica

Definicja

celowo zachować się jak osoba, którą się nie jest

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • udać głuchego, ślepca; damę, dżentelmena; dyplomatę, eksperta, profesjonalistę, znawcę; nieśmiałą; pijanego

Cytaty

Mnie się najbardziej podobał fragment w którym koleżka opowiadał, że w celu rozszyfrowania skrótu udał starszego kibica, zagadał do kogoś „kibicowskim slangiem” [...] i w ten sposób zdobył niezbędne informacje.

źródło: Internet

Matka twierdziła, że nie miało to nic wspólnego ze stanem wojennym, akurat trafiła mu się dobra okazja, by udać politycznie prześladowanego [...].

źródło: NKJP: Rafał A Ziemkiewicz: Żywina, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. udam
udamy
2 os. udasz
udacie
3 os. uda
udadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. udałem
+(e)m udał
udałam
+(e)m udała
udałom
+(e)m udało
udaliśmy
+(e)śmy udali
udałyśmy
+(e)śmy udały
2 os. udałeś
+(e)ś udał
udałaś
+(e)ś udała
udałoś
+(e)ś udało
udaliście
+(e)ście udali
udałyście
+(e)ście udały
3 os. udał
udała
udało
udali
udały

bezosobnik: udano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. udajmy
2 os. udaj
udajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. udałbym
bym udał
udałabym
bym udała
udałobym
bym udało
udalibyśmy
byśmy udali
udałybyśmy
byśmy udały
2 os. udałbyś
byś udał
udałabyś
byś udała
udałobyś
byś udało
udalibyście
byście udali
udałybyście
byście udały
3 os. udałby
by udał
udałaby
by udała
udałoby
by udało
udaliby
by udali
udałyby
by udały

bezosobnik: udano by

bezokolicznik: udać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: udawszy

gerundium: udanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. udanie
udania
D. udania
udań
C. udaniu
udaniom
B. udanie
udania
N. udaniem
udaniami
Ms. udaniu
udaniach
W. udanie
udania

imiesłów przymiotnikowy bierny: udany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. udany
udany
udany
udane
udana
D. udanego
udanego
udanego
udanego
udanej
C. udanemu
udanemu
udanemu
udanemu
udanej
B. udanego
udanego
udany
udane
udaną
N. udanym
udanym
udanym
udanym
udaną
Ms. udanym
udanym
udanym
udanym
udanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. udani
udani
udane
udane
D. udanych
udanych
udanych
udanych
C. udanym
udanym
udanym
udanym
B. udanych
udanych
udanych
udane
N. udanymi
udanymi
udanymi
udanymi
Ms. udanych
udanych
udanych
udanych

odpowiednik aspektowy: udawać

Składnia

Rzosobowy + udać +
KOGO/CO

Frazeologizmy

ktoś udał idiotę
ktoś udał wariata
ktoś udał Greka
ktoś udał głupiego
ktoś udał głupka
Data ostatniej modyfikacji: 21.08.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj