UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

niemowlę

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

st.pol. niemowię, niemowiątko

Pierwotna postać niemowię od zaprzeczonego czasownika nie mówić z przyrostkiem -ę (< psł. *-ęt-), tworzącym nazwy istot młodych; forma niemowlę prawdopodobnie pod wpływem form wschodniosłowiańskich (Bor); zob. mówić

Definicja

dziecko w okresie od momentu narodzin do czasu, kiedy zaczyna mówić i chodzić, czyli w przybliżeniu do końca pierwszego roku życia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bobas, bobo, dzidzia, dzidziuś, niemowlak
hiperonimy:  dziecko

Połączenia

  • dwumiesięczne, czteromiesięczne, półroczne; maleńkie; zdrowe; ludzkie niemowlę
  • niemowlę płci męskiej, płci żeńskiej
  • dziecko i niemowlę; noworodek i niemowlę
  • matka, rodzice; płacz, wrzaski; śmierć, życie; karmienie, pielęgnacja, przewijanie niemowlęcia; śmiertelność, umieralność; zgony niemowląt
  • kosmetyki, mleko, mydło, oliwka, pokarm, wyprawka, żywność dla niemowląt
  • kwilenie niemowlęcia
  • adoptować; porzucać; karmić, kąpać niemowlę
  • spać jak niemowlę

Cytaty

Kobieta źle znosiła ciążę - musiała wyjechać do matki. Wróciła po roku z odchowanym niemowlęciem.

źródło: KWSJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988

Nie mieliśmy kłopotów z niemowlęciem, kilkumiesięcznym Dawidem, który całymi dniami beztrosko bawił się w swoim kojcu lub spał w wiklinowej kołysce, natomiast starszy jego braciszek Richard, był nieposkromionym sześcioletnim urwisem [...].

źródło: KWSJP: Ada Wińcza: Opowieści z sawanny i buszu, 1981

Na samym środku podwórza wysoka kobieta w aksamitnej sukni, wytłaczanej w złote gwiazdki, i w koronkowej chuście kołysała niemowlę na rękach i nuciła cicho.

źródło: KWSJP: Julian Stryjkowski: Austeria, 1966

Dowiedziono, że u niemowląt karmionych piersią rzadziej występuje otyłość.

źródło: KWSJP: Helena Ciborowska: Diety w chorobach dzieci, 1996

Wszyscy brutalnie wyrzuceni z mieszkań, przejęci grozą otaczającego ich okrucieństwa, nie myślący o ubraniu i dobytku, szli unosząc życie. Matki tuliły kwilące niemowlęta, kilkuletnie dzieci kurczowo ciągnęły za ręce młodsze rodzeństwo.

źródło: KWSJP: Edward Kołodziejczyk: Tryptyk warszawski, 1984

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. niemowlę
niemowlęta
D. niemowlęcia
niemowląt
C. niemowlęciu
niemowlętom
B. niemowlę
niemowlęta
N. niemowlęciem
niemowlętami
Ms. niemowlęciu
niemowlętach
W. niemowlę
niemowlęta
Data ostatniej modyfikacji: 11.06.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj