UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

posiać

Chronologizacja

1402, SStp

Pochodzenie

Zob. siać

1. zboże

Definicja

umieścić nasiona w ziemi, aby wyrosły z nich rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zasiać

Połączenia

  • posiać jęczmień, koniczynę, nasiona, pszenicę, trawę, zboże, ziarno, żyto
  • posiać na grządkach, na polu
  • posiać w ogrodzie
  • posiać równo, równym rządkiem

Cytaty

Nie, w naszych warunkach nie możemy sobie pozwolić na czarny ugór. - W takim razie posiejcie rzepak - proponuje Kilar.

źródło: KWSJP: Jerzy K. Maciejewski: Luboszyce planują zasiewy, Wieś, 1953, nr 387

Muszę słuchać ich fantastycznych projektów, gdzie posiać pszenicę, gdzie jęczmień, gdzie koniczynę, a gdzie lucernę, mimo że sami nie wierzą, że cokolwiek zbiorą.

źródło: KWSJP: Włodzimierz Odojewski: Zasypie wszystko, zawieje..., 1967

Trzeba będzie powybierać kamienie i zrobić z nich murki graniczne. Ogrodzić nimi ziemie lepsze, a na gorszych posiać rośliny strączkowe.

źródło: KWSJP: Francesco Jovine: Ziemie Sacramento, 1976

Odmierzyłem porcję ziaren na dłoń - i posiałem wzdłuż linii.

źródło: KWSJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posieję
posiejemy
2 os. posiejesz
posiejecie
3 os. posieje
posieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałem
+(e)m posiał
posiałam
+(e)m posiała
posiałom
+(e)m posiało
posialiśmy
+(e)śmy posiali
rzadziej posieliśmy
rzadziej +(e)śmy posieli
posiałyśmy
+(e)śmy posiały
2 os. posiałeś
+(e)ś posiał
posiałaś
+(e)ś posiała
posiałoś
+(e)ś posiało
posialiście
+(e)ście posiali
rzadziej posieliście
rzadziej +(e)ście posieli
posiałyście
+(e)ście posiały
3 os. posiał
posiała
posiało
posiali
rzadziej posieli
posiały

bezosobnik: posiano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posiejmy
2 os. posiej
posiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałbym
bym posiał
posiałabym
bym posiała
posiałobym
bym posiało
posialibyśmy
byśmy posiali
rzadziej posielibyśmy
rzadziej byśmy posieli
posiałybyśmy
byśmy posiały
2 os. posiałbyś
byś posiał
posiałabyś
byś posiała
posiałobyś
byś posiało
posialibyście
byście posiali
rzadziej posielibyście
rzadziej byście posieli
posiałybyście
byście posiały
3 os. posiałby
by posiał
posiałaby
by posiała
posiałoby
by posiało
posialiby
by posiali
rzadziej posieliby
rzadziej by posieli
posiałyby
by posiały

bezosobnik: posiano by

bezokolicznik: posiać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posiawszy

gerundium: posianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. posianie
posiania
D. posiania
posiań
C. posianiu
posianiom
B. posianie
posiania
N. posianiem
posianiami
Ms. posianiu
posianiach
W. posianie
posiania

imiesłów przymiotnikowy bierny: posiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. posiany
posiany
posiany
posiane
posiana
D. posianego
posianego
posianego
posianego
posianej
C. posianemu
posianemu
posianemu
posianemu
posianej
B. posianego
posianego
posiany
posiane
posianą
N. posianym
posianym
posianym
posianym
posianą
Ms. posianym
posianym
posianym
posianym
posianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. posiani
posiani
posiane
posiane
D. posianych
posianych
posianych
posianych
C. posianym
posianym
posianym
posianym
B. posianych
posianych
posianych
posiane
N. posianymi
posianymi
posianymi
posianymi
Ms. posianych
posianych
posianych
posianych

odpowiedniki aspektowe: siać , posiewać

Składnia

Rzosobowy + posiać +
CO

2. wapno

Definicja

roln. 
umieścić w ziemi nawóz lub jakąś inną substancję, aby rośliny lepiej rosły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Cytaty

- Na jesieni chciałem posiać wapno granulowane, lecz zastała mnie zima i nie zdążyłem. Przed sadzeniem chcę polać pole gnojowicą.

źródło: Internet: agrofoto.pl

W młodej części sadu też planuję posiać nawóz zielony między drzewami, żeby dostarczyć drzewkom próchnicy i wolno uwalniającego się nawozu.

źródło: Internet: forumogrodnicze.info

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posieję
posiejemy
2 os. posiejesz
posiejecie
3 os. posieje
posieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałem
+(e)m posiał
posiałam
+(e)m posiała
posiałom
+(e)m posiało
posialiśmy
posieliśmy
+(e)śmy posiali
+(e)śmy posieli
posiałyśmy
+(e)śmy posiały
2 os. posiałeś
+(e)ś posiał
posiałaś
+(e)ś posiała
posiałoś
+(e)ś posiało
posialiście
posieliście
+(e)ście posiali
+(e)ście posieli
posiałyście
+(e)ście posiały
3 os. posiał
posiała
posiało
posiali
posieli
posiały

bezosobnik: posiano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posiejmy
2 os. posiej
posiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałbym
bym posiał
posiałabym
bym posiała
posiałobym
bym posiało
posialibyśmy
posielibyśmy
byśmy posiali
byśmy posieli
posiałybyśmy
byśmy posiały
2 os. posiałbyś
byś posiał
posiałabyś
byś posiała
posiałobyś
byś posiało
posialibyście
posielibyście
byście posiali
byście posieli
posiałybyście
byście posiały
3 os. posiałby
by posiał
posiałaby
by posiała
posiałoby
by posiało
posialiby
posieliby
by posiali
by posieli
posiałyby
by posiały

bezosobnik: posiano by

bezokolicznik: posiać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posiawszy

gerundium: posianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. posianie
posiania
D. posiania
posiań
C. posianiu
posianiom
B. posianie
posiania
N. posianiem
posianiami
Ms. posianiu
posianiach
W. posianie
posiania

imiesłów przymiotnikowy bierny: posiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. posiany
posiany
posiany
posiane
posiana
D. posianego
posianego
posianego
posianego
posianej
C. posianemu
posianemu
posianemu
posianemu
posianej
B. posianego
posianego
posiany
posiane
posianą
N. posianym
posianym
posianym
posianym
posianą
Ms. posianym
posianym
posianym
posianym
posianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. posiani
posiani
posiane
posiane
D. posianych
posianych
posianych
posianych
C. posianym
posianym
posianym
posianym
B. posianych
posianych
posianych
posiane
N. posianymi
posianymi
posianymi
posianymi
Ms. posianych
posianych
posianych
posianych

odpowiednik aspektowy: siać

Składnia

bez ograniczeń + posiać +
CO

3. niepokój

Definicja

wywołać negatywne zjawiska lub rozpowszechnić coś, co je wywołuje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zasiać

Połączenia

  • posiać lęk, niepokój, nieufność, strach, wątpliwości, zamęt

Cytaty

Rozbito niezależne związki, stowarzyszenia i komitety, odebrano społeczeństwu ogromne pole wolnej pracy społecznej, które dopiero zaczęto zagospodarowywać, posiano znów strach - podstawowy stabilizator systemu.

źródło: KWSJP: Waldemar Kuczyński: Walka i obrachunki, Aneks, 1983, nr 31

Kiedy usłyszał w odpowiedzi, że to on właśnie posiał zamęt wśród załogi, wybuchnął świętym gniewem.

źródło: KWSJP: Albin Bobruk: Zagony Rososzy, 1984

W tej kampanii wziąć miała udział także armia polska. Posiało to niepokój wśród warszawskich spiskowców.

źródło: KWSJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968

Z Wilkiem znaliśmy się przeszło pół wieku, niejedną próbę przeszła nasza przyjaźń, bo czasy były burzliwe i ludzi zawistnych nie brakowało, nieraz radzi byliby posiać między nami nieufność.

źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posieję
posiejemy
2 os. posiejesz
posiejecie
3 os. posieje
posieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałem
+(e)m posiał
posiałam
+(e)m posiała
posiałom
+(e)m posiało
posialiśmy
+(e)śmy posiali
rzadziej posieliśmy
rzadziej +(e)śmy posieli
posiałyśmy
+(e)śmy posiały
2 os. posiałeś
+(e)ś posiał
posiałaś
+(e)ś posiała
posiałoś
+(e)ś posiało
posialiście
+(e)ście posiali
rzadziej posieliście
rzadziej +(e)ście posieli
posiałyście
+(e)ście posiały
3 os. posiał
posiała
posiało
posiali
rzadziej posieli
posiały

bezosobnik: posiano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posiejmy
2 os. posiej
posiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałbym
bym posiał
posiałabym
bym posiała
posiałobym
bym posiało
posialibyśmy
byśmy posiali
rzadziej posielibyśmy
rzadziej byśmy posieli
posiałybyśmy
byśmy posiały
2 os. posiałbyś
byś posiał
posiałabyś
byś posiała
posiałobyś
byś posiało
posialibyście
byście posiali
rzadziej posielibyście
rzadziej byście posieli
posiałybyście
byście posiały
3 os. posiałby
by posiał
posiałaby
by posiała
posiałoby
by posiało
posialiby
by posiali
rzadziej posieliby
rzadziej by posieli
posiałyby
by posiały

bezosobnik: posiano by

bezokolicznik: posiać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posiawszy

gerundium: posianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. posianie
posiania
D. posiania
posiań
C. posianiu
posianiom
B. posianie
posiania
N. posianiem
posianiami
Ms. posianiu
posianiach
W. posianie
posiania

imiesłów przymiotnikowy bierny: posiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. posiany
posiany
posiany
posiane
posiana
D. posianego
posianego
posianego
posianego
posianej
C. posianemu
posianemu
posianemu
posianemu
posianej
B. posianego
posianego
posiany
posiane
posianą
N. posianym
posianym
posianym
posianym
posianą
Ms. posianym
posianym
posianym
posianym
posianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. posiani
posiani
posiane
posiane
D. posianych
posianych
posianych
posianych
C. posianym
posianym
posianym
posianym
B. posianych
posianych
posianych
posiane
N. posianymi
posianymi
posianymi
posianymi
Ms. posianych
posianych
posianych
posianych

odpowiedniki aspektowe: siać , posiewać

Składnia

bez ograniczeń + posiać +
CO

4. torebkę

Definicja

pot. 
zostawić coś gdzieś i nie pamiętać gdzie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przepaść II, zarzucić, zgubić

Połączenia

  • posiać pieniądze, torebkę

Cytaty

Gdzie posiałeś zapałki?

źródło: KWSJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004

Gdzie też ja znowu posiałam torebkę? - zawołała z przesadną rozpaczą.

źródło: KWSJP: Marta Tomaszewska: Tajemnica białego pokoju, 1977

Na pięć minut przed wyjazdem z domu posiałem gdzieś wszystkie dokumenty.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posieję
posiejemy
2 os. posiejesz
posiejecie
3 os. posieje
posieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałem
+(e)m posiał
posiałam
+(e)m posiała
posiałom
+(e)m posiało
posialiśmy
+(e)śmy posiali
rzadziej posieliśmy
rzadziej +(e)śmy posieli
posiałyśmy
+(e)śmy posiały
2 os. posiałeś
+(e)ś posiał
posiałaś
+(e)ś posiała
posiałoś
+(e)ś posiało
posialiście
+(e)ście posiali
rzadziej posieliście
rzadziej +(e)ście posieli
posiałyście
+(e)ście posiały
3 os. posiał
posiała
posiało
posiali
rzadziej posieli
posiały

bezosobnik: posiano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posiejmy
2 os. posiej
posiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałbym
bym posiał
posiałabym
bym posiała
posiałobym
bym posiało
posialibyśmy
byśmy posiali
rzadziej posielibyśmy
rzadziej byśmy posieli
posiałybyśmy
byśmy posiały
2 os. posiałbyś
byś posiał
posiałabyś
byś posiała
posiałobyś
byś posiało
posialibyście
byście posiali
rzadziej posielibyście
rzadziej byście posieli
posiałybyście
byście posiały
3 os. posiałby
by posiał
posiałaby
by posiała
posiałoby
by posiało
posialiby
by posiali
rzadziej posieliby
rzadziej by posieli
posiałyby
by posiały

bezosobnik: posiano by

bezokolicznik: posiać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posiawszy

gerundium: posianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. posianie
posiania
D. posiania
posiań
C. posianiu
posianiom
B. posianie
posiania
N. posianiem
posianiami
Ms. posianiu
posianiach
W. posianie
posiania

imiesłów przymiotnikowy bierny: posiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. posiany
posiany
posiany
posiane
posiana
D. posianego
posianego
posianego
posianego
posianej
C. posianemu
posianemu
posianemu
posianemu
posianej
B. posianego
posianego
posiany
posiane
posianą
N. posianym
posianym
posianym
posianym
posianą
Ms. posianym
posianym
posianym
posianym
posianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. posiani
posiani
posiane
posiane
D. posianych
posianych
posianych
posianych
C. posianym
posianym
posianym
posianym
B. posianych
posianych
posianych
posiane
N. posianymi
posianymi
posianymi
posianymi
Ms. posianych
posianych
posianych
posianych

odpowiednik aspektowy: siać

Składnia

Rzosobowy + posiać +
CO

5. bakterie

Definicja

biol. 
umieścić bakterie lub inne drobnoustroje na pożywce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt mikroorganizmy

Połączenia

  • posiać bakterie, szczep

Cytaty

Do przeprowadzenia pełnej identyfikacji antygenów rzęskowych należy posiać bakterie na podłoże z agarem miękkim 0,5% wg Garda i inkubować w 37. 0. C przez 20 godzin.

źródło: Internet: immunolab.com.pl

Do trzech probówek ze skosem agarowym w odpowiedni (właściwy) sposób posiano bakterie pochodzące z tzw. czystych kultur.

źródło: Internet

Oba krążki układa się na płytce z podłożem wzrostowym i posianym szczepem bakterii.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posieję
posiejemy
2 os. posiejesz
posiejecie
3 os. posieje
posieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałem
+(e)m posiał
posiałam
+(e)m posiała
posiałom
+(e)m posiało
posialiśmy
+(e)śmy posiali
rzadziej posieliśmy
rzadziej +(e)śmy posieli
posiałyśmy
+(e)śmy posiały
2 os. posiałeś
+(e)ś posiał
posiałaś
+(e)ś posiała
posiałoś
+(e)ś posiało
posialiście
+(e)ście posiali
rzadziej posieliście
rzadziej +(e)ście posieli
posiałyście
+(e)ście posiały
3 os. posiał
posiała
posiało
posiali
rzadziej posieli
posiały

bezosobnik: posiano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posiejmy
2 os. posiej
posiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posiałbym
bym posiał
posiałabym
bym posiała
posiałobym
bym posiało
posialibyśmy
byśmy posiali
rzadziej posielibyśmy
rzadziej byśmy posieli
posiałybyśmy
byśmy posiały
2 os. posiałbyś
byś posiał
posiałabyś
byś posiała
posiałobyś
byś posiało
posialibyście
byście posiali
rzadziej posielibyście
rzadziej byście posieli
posiałybyście
byście posiały
3 os. posiałby
by posiał
posiałaby
by posiała
posiałoby
by posiało
posialiby
by posiali
rzadziej posieliby
rzadziej by posieli
posiałyby
by posiały

bezosobnik: posiano by

bezokolicznik: posiać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posiawszy

gerundium: posianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. posianie
posiania
D. posiania
posiań
C. posianiu
posianiom
B. posianie
posiania
N. posianiem
posianiami
Ms. posianiu
posianiach
W. posianie
posiania

imiesłów przymiotnikowy bierny: posiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. posiany
posiany
posiany
posiane
posiana
D. posianego
posianego
posianego
posianego
posianej
C. posianemu
posianemu
posianemu
posianemu
posianej
B. posianego
posianego
posiany
posiane
posianą
N. posianym
posianym
posianym
posianym
posianą
Ms. posianym
posianym
posianym
posianym
posianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. posiani
posiani
posiane
posiane
D. posianych
posianych
posianych
posianych
C. posianym
posianym
posianym
posianym
B. posianych
posianych
posianych
posiane
N. posianymi
posianymi
posianymi
posianymi
Ms. posianych
posianych
posianych
posianych

odpowiednik aspektowy: posiewać

Składnia

Rzosobowy + posiać +
CO

Frazeologizmy

cisza jak makiem zasiał
cisza jak makiem posiał
Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj