UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lecieć

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

psł. *letěti

1.a samolot, ptak

Definicja

przemieszczać się w powietrzu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

gołąb, mucha, ptak; piłka, pocisk, samolot leci; gęsi, żurawie lecą
lecieć do Afryki, do ciepłych krajów
lecieć na orbitę; na północ
lecieć nad chmurami, nad miastem, nad oceanem
lecieć wzdłuż brzegów
lecieć nisko, wysoko

Cytaty

	[...] który kilkakrotnie próbował zrobić użytek ze swojej lewej nogi, posyłając w kierunku Pyskatego mocne uderzenia, lecz za każdym razem piłka leciała albo obok, albo nad bramką. źródło: NKJP: Spryciarz Chlipała, Sztafeta, 2007-06-28
	Pierwszy leci najsilniejszy - on bierze na siebie największe opory powietrza, zaś na końcu, gdzie opory powietrza są najmniejsze, lecą ptaki najsłabsze. źródło: NKJP: Adam Wajrak: Ptaki wracają, Gazeta Wyborcza, 1995-03-31
	Bocian prawdopodobnie był za słaby, by lecieć w daleką podróż do Afryki, i ptaki go zostawiły. źródło: NKJP: Iwona Kuźniak: Przyjęli jak swego, Dziennik Zachodni, 2002-10-04
	[...] junior zaraz po starcie usiłował wykonać zwrot i wylądować na lotnisku. Jeśli w samolocie lecącym na wysokości 50 metrów gaśnie silnik, taki manewr nie może się udać. źródło: NKJP: Adam Woźniak: Loty do grobu, Dziennik Zachodni, 2003-08-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

odpowiednik aspektowy: polecieć

Składnia

lecieć

(DOKĄD)

1.b samolotem

Definicja

przemieszczać się w powietrzu środkiem lokomocji

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

Połączenia

pasażerowie lecą
lecieć balonem, helikopterem, samolotem
lecieć do kraju, do Polski
lecieć na lotni; na Księżyc

Cytaty

	Na lotnisko, proszę... Daleko pani leci? źródło: NKJP: Anna Onichimowska: Trzecie oko, 2009
	W końcu w ambasadzie zaproponowano mi, abym zdecydowała się lecieć do Polski innymi liniami i obiecano kupić bilet. źródło: NKJP: Koszmarna podróż, Dziennik Polski, 2003-10-13
	Pierwszy raz w życiu leciała samolotem. Pierwszy raz robiła zakupy w sklepie wolnocłowym. źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009
	Lecimy na egzotyczną wyspę, spustoszoną przez trzęsienie ziemi, by pomagać ofiarom kataklizmu. źródło: NKJP: Stanisław Śmierciak: Nie pośpią na Jawie, Gazeta Krakowska, 2006-06-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

odpowiednik aspektowy: polecieć

Składnia

Rz_osobowy	+	lecieć	+	(CZYM) + (DOKĄD)
Rz_osobowy	+	lecieć	+	(na CZYM) + (DOKĄD)

2. liście z drzew

Definicja

spadać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

bomba leci; kamienie, liście lecą
lecieć na ziemię
lecieć w dół, w otchłań, w przepaść
lecieć z drzew

Cytaty

[...] śnieżne lawiny urywały skalne zbocza i z łomotem leciały w przepaść.

źródło: NKJP: (marz): Grudziądz: Grudziądzanie Lech i Wojciech Flaczyńscy zdobyli najwyższą górę Kanady, Gazeta Pomorska, 2009-11-19

Schylił się i wystawił twarz ku zachmurzonemu niebu, skąd bardzo wolno leciał biały puch.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Zrobiłem krok za dużo i lecąc w dół wprost na orkiestrę, zdążyłem w powietrzu się odwrócić i zawisnąć na krawędzi.

źródło: NKJP: Teresa Szczepanek: Artysta to taki nieszczęśnik, Dziennik Zachodni, 2004-01-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

odpowiednik aspektowy: zlecieć

Składnia

lecieć

(SKĄD) + (GDZIE)

3. łzy

Definicja

spływać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

krew, woda leci
lecieć po policzkach, po twarzy
lecieć z nosa; z kranu
lecieć ciurkiem

Cytaty

To Anula... - matka szlochała, a łzy leciały jej ciurkiem po policzkach.

źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009

Świadomość, jak bardzo jesteśmy uzależnieni od przedsiębiorstw użyteczności publicznej, przychodzi zwykle w chwili awarii, kiedy z kranów przestaje lecieć woda albo, jak to zdarzyło się niedawno w Warszawie, gaśnie światło.

źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Zaspokoić i za robić, Polityka, 2005-02-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

odpowiednik aspektowy: polecieć

Składnia

Rz_nieżywotny

lecieć

(SKĄD) + (po CZYM)

4. do sklepu

Definicja

pot.

przemieszczać się dokądś w pośpiechu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

lecieć do apteki, do kiosku, do pracy
lecieć na spotkanie
lecieć po gazetę

Cytaty

I tak potrafiła opowiadać dziesięć minut, piętnaście, nie więcej, bo już leciała do jakichś swoich zajęć.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008

Do tej pory myślałem, że zaczynają się skurcze, potem odchodzą wody i na gwałt trzeba lecieć do szpitala.

źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007

Podrzucić cię gdzieś? - Nie, dziękuję. Jak chcesz, to leć, ja zapłacę.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

odpowiednik aspektowy: polecieć

Składnia

lecieć

(DOKĄD)

5. czas

Definicja

pot.

szybko mijać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

czas leci; lata lecą

Cytaty

Firma stała się naszym światem. A czas leciał... Gdy zdaliśmy sobie z tego sprawę, było już za późno. Simone miała czterdzieści lat i lekarze odradzili rodzenie dziecka.

źródło: NKJP: Elwira Kucharska: Siła przyciągania, czyli polskie losy, 2008

To jedno wiem, że lata lecą i chyba się postarzałem.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

odpowiedniki aspektowe: zlecieć , przelecieć

Składnia

Rz_nieżywotny

lecieć

6. w kinie

Definicja

pot.

być odtwarzanym lub odgrywanym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

Połączenia

film, muzyka leci
lecieć w radiu, w telewizji
lecieć z głośników

Cytaty

Przed wyborami uświadamiają sobie, że bezpłatne programy wyborcze lecą tylko w telewizji regionalnej.

źródło: NKJP: Alina Gierak: Walczymy o sygnał, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-02-28

Pytam, bo w tym kraju niestety słucha się tylko tego, co leci w radiu, najlepiej, żeby było to coś prostego i z niezbyt mądrym tekstem.

źródło: NKJP: Internet

— Oglądaliśmy start Zuzy w rodzinnym gronie — wspomina pani Urszula. — [...] Krzyczeliśmy tak bardzo, że lokatorzy sąsiedniego bloku od razu domyśleli się, że coś ważnego leci w telewizji, i włączyli odbiorniki.

źródło: NKJP: Waldemar Grudzień: Brązowa Zuza, Dziennik Zachodni, 2002-08-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

Składnia

Rz_nieżywotny

lecieć

7. tekst

Definicja

pot.

składać się z określonych słów lub dźwięków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Cytaty

Nie pamiętam tytułu, ale to leciało tak: „Załóż czapkę skinie. Skinie, załóż czapkę”.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
3 os.	leci			lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	leciał	leciała	leciało		leciały

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć		będą leciały będą lecieć

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało		leciałyby by leciały

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

Składnia

Rz_nieżywotny

lecieć

8. cena

Definicja

pot.

szybko zmieniać wartość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

ceny, notowania lecą
lecieć w dół, w górę

Cytaty

Ceny lecą w górę szybciej niż pocisk z moździerza.

źródło: NKJP: Beata Pawlak: Pocztówka z Bejrutu, Gazeta Wyborcza, 1996-08-16

Gdy akcje lecą o 20 zł, to mam dwie bańki w plecy - mówi.

źródło: NKJP: Joanna Solska: Trzech na wznoszącej, Polityka, 2005-12-24

Notowania na giełdach rosyjskich spadły, kurs rubla w stosunku do dolara leci w dół.

źródło: NKJP: Monika Libicka: Nie stać nas na wojnę z Europą i USA, Dziennik Zachodni, 2008-08-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

odpowiednik aspektowy: polecieć

Składnia

Rz_nieżywotny

lecieć

9. ze stanowiska

Definicja

pot.

zostać nagle zwolnionym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

lecieć z roboty, ze stanowiska, ze stołka, z wysokiego stołka

Cytaty

Jeśli podpiszemy kontrakt na takich samych warunkach, jak rok wcześniej, a nie lepszych, to lecimy z pracy.

źródło: NKJP: Pod presją, Dziennik Polski, 2003-11-14

Na zachodzie jest tak, że jeśli ktoś spierdoli robotę, leci ze stołka.

źródło: NKJP: Internet

Z głośnym hukiem leci ze stołka dyrektor GOK w Wołowicach [...]. Wójt zwalnia go w czasie, gdy dyrektor przebywa na zwolnieniu.

źródło: NKJP: Barbara Ciryt, Joanna Kostrz: Zabłysnęli, Gazeta Krakowska, 2004-01-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

odpowiednik aspektowy: polecieć

Składnia

Rz_osobowy

lecieć

z CZEGO

10. na kogoś

Definicja

pot.

postrzegać kogoś lub coś jako atrakcyjne i starać się to zdobyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Cytaty

Drażnił się z Megi, bo wiedział, że tamten na nią leci.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Nielegalne związki, 2011

A i dziewczyny już nie były takie głupie jak przed wojną. Mało która leciała już na morgi.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

odpowiednik aspektowy: polecieć

Składnia

Rz_osobowy

lecieć

na KOGO/CO

11. jakoś leci

Definicja

pot.

toczyć się pomyślnie lub niepomyślnie

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Tutaj się spotykamy co jakiś czas, odpoczywamy, pośmiejemy się razem i jakoś leci.

źródło: NKJP: „Dzicy“ lokatorzy śmietniska, Dziennik Słupski, 2000-05-12

Jak ci leci?

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
3 os.	leci			lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	leciał	leciała	leciało		leciały

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć		będą leciały będą lecieć

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
2 os.					byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało		leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

Składnia

lecieć

KOMU + JAK

12. do kogoś na ty

Definicja

pot.

mówić, używając w pewien specyficzny sposób, określony następującymi wyrazami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

lecieć Bareją, Marksem, Mickiewiczem
lecieć do kogoś na ty, per ty; po imieniu

Cytaty

	W dodatku ja bym się chyba poczuła dziwnie, gdyby obcy chłop leciał do mnie na „ty”, w końcu nie masz 15 lat... źródło: Internet: netkobiety.pl
	Moja (20,5 m-ca) leci do mnie po imieniu. Nie powie mama, krzyczy KASIA!!! źródło: Internet: 40tygodni.pl
	Mam jedną nauczycielkę +/- 55 lat która ciągle leci do mnie po nazwisku. Od początku roku ciągle mówi po nazwisku i to w złości nie jest to normalne wymawianie nazwiska tylko krzyk jakbym jej coś zrobił, nie zaczepiam jej nic jej nie zrobiłem. źródło: Internet: forumprawne.org
	[...] ten koleś nigdy nie potrafi ochłonąć, zaczyna lecieć Marksem czy Slawojem i rozmowa staje się zawsze nudna, źródło: Internet: galopujacymajor.salon24.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

Składnia

lecieć

do KOGO + JAK

13. leci wódką od kogoś

Definicja

pot.

pachnieć czymś nieprzyjemnym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

cuchnąć, śmierdzieć, walić, zalatywać

Cytaty

Z kąta, skąd leciało wódką (czterej mężczyźni grali w oko), ktoś rzucił: - Panie! Nic nie szkodzi, bo nie ma kontrolera.

źródło: NKJP: Jerzy Trammer: Podróżny, 1995-04-21

No to właśnie każdy kto leży na ulicy powinien być sprawdzony, czy oddycha czy nie, i czy leci od niego alkoholem

źródło: Internet: m.trojmiasto.pl

[...] pod polskimi kościołami w każda niedziele defilują wyfiokowane pindzie, od których leci naftaliną bo sukienkę na msze wyciągają z szafy tylko raz w tygodniu.

źródło: Internet: faktychicago.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

Składnia

	+	lecieć	+	CZYM + od KOGO
	+	lecieć	+	CZYM + (SKĄD)

14. komercją

Definicja

pot.

być takim, że można temu przypisać negatywną cechę, nazwaną następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zalatywać

Cytaty

Człowiek przepojony wiara tak się nie zachowuje. Dewocja leci od niego na kilometr ...

źródło: NKJP: Internet

Że mniejszość będzie prześladować większość i to w sposób lekko patologiczny. A to mi leci faszyzmem.

źródło: Internet: plus.google.com/+MaciejKoziełAndrzej

Muzyka w Białej to kwas, łatwy rock albo disco. Jeszcze ten Trans najlepszy, chociaż leci komercją, łup, łup, łup.

źródło: GW Magazyn 38/2000, 11 (Władysław Lubaś (red.), Słownik polskich leksemów potocznych, 2006)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
3 os.	leci			lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo

bezokolicznik: lecieć

Składnia

	+	lecieć	+	CZYM
	+	lecieć	+	(od KOGO)

15. na alkoholu

Definicja

pot.

być stale pod wpływem określonej substancji odurzającej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Cytaty

	Wszyscy, lub prawie wszyscy lecimy na jakimś szczudle. Jedni lecą na alkoholu, drudzy na Afganie, inni wreszcie poszli na kompot, bo Czerwone Maki na Monte Cassino i tak dalej... źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985
	A bo Zola leci na kwasie cały czas. LSD to jego drugie imię. No wiec nie ćpał 3 dni i dzięki temu odłożył sobie na dom za kładką. źródło: Internet: photoblog.pl/alkoholix
	Wy musicie przestać lecieć wódą! Koniec Dwudziestego wieku, a Wy ciągle lecicie wódą i dlatego gonicie resztkami. Wóda nie przynosi szczęścia , czy Wy tego nie pojmujecie? źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985
	nie wiem na czym on leci ale myślę, ze powinien brać tego o połowę mniej źródło: Internet: wiadomosci.onet.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lecący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lecący	lecący	lecący	lecące	lecąca
D.	lecącego	lecącego	lecącego	lecącego	lecącej
C.	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącemu	lecącej
B.	lecącego	lecącego	lecący	lecące	lecącą
N.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącą
Ms.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym	lecącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lecący	lecący	lecące	lecące
D.	lecących	lecących	lecących	lecących
C.	lecącym	lecącym	lecącym	lecącym
B.	lecących	lecących	lecących	lecące
N.	lecącymi	lecącymi	lecącymi	lecącymi
Ms.	lecących	lecących	lecących	lecących

Składnia

	+	lecieć	+	na CZYM
	+	lecieć	+	CZYM

16. po kolei

Definicja

pot.

zaczynać lub kontynuować wykonanie czynności, o której było powiedziane wcześniej lub o której słuchacze wiedzą

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

jechać

Połączenia

lecieć po kolei; lecimy dalej

Cytaty

	Muszę wyznać ze wstydem, że choć nie byłem oficerem politycznym, zdarzało mi się także tego typu szkolenia prowadzić. [...] Otrzymywałem specjalne broszurki i leciałem po kolei , nie zastanawiając się nad treścią. źródło: NKJP: Barbara Szczepuła: Niemy krzyk, Dziennik Bałtycki, 1999-05-21
	Tobie się wydaje że zadaniem tłumacza jest otworzyć słownik angielsko-polski i lecąc po kolei od lewej do prawej tłumaczyć wyraz po wyrazie... źródło: NKJP: Internet
	No to lećmy punkt po punkcie: 1 gdyby ten motocyklista nie był zatrzymywany w związku z napadem z bronią w ręku dokonanym przez ludzi w kaskach którzy odjechali na motorze to policja by nie strzelała [...] źródło: NKJP: Internet
	Nikt nie wie, co będzie na koncertach.[...] Na przykład mogę zapomnieć tekstu piosenki… Zdarzyło Ci się to kiedyś?! No jasne! (śmiech) Co wtedy robisz? To zależy. Jak to jest małe zapomnienie, to lecę dalej i udaję, że nic się nie stało, a publiczność nawet tego nie zauważa. źródło: Internet: jazzsoul.pl/

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lecę	lecimy
2 os.	lecisz	lecicie
3 os.	leci	lecą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałem +(e)m leciał	leciałam +(e)m leciała	leciałom +(e)m leciało	lecieliśmy +(e)śmy lecieli	leciałyśmy +(e)śmy leciały
2 os.	leciałeś +(e)ś leciał	leciałaś +(e)ś leciała	leciałoś +(e)ś leciało	lecieliście +(e)ście lecieli	leciałyście +(e)ście leciały
3 os.	leciał	leciała	leciało	lecieli	leciały

bezosobnik: leciano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę leciał będę lecieć	będę leciała będę lecieć	będę leciało będę lecieć	będziemy lecieli będziemy lecieć	będziemy leciały będziemy lecieć
2 os.	będziesz leciał będziesz lecieć	będziesz leciała będziesz lecieć	będziesz leciało będziesz lecieć	będziecie lecieli będziecie lecieć	będziecie leciały będziecie lecieć
3 os.	będzie leciał będzie lecieć	będzie leciała będzie lecieć	będzie leciało będzie lecieć	będą lecieli będą lecieć	będą leciały będą lecieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lećmy
2 os.	leć	lećcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	leciałbym bym leciał	leciałabym bym leciała	leciałobym bym leciało	lecielibyśmy byśmy lecieli	leciałybyśmy byśmy leciały
2 os.	leciałbyś byś leciał	leciałabyś byś leciała	leciałobyś byś leciało	lecielibyście byście lecieli	leciałybyście byście leciały
3 os.	leciałby by leciał	leciałaby by leciała	leciałoby by leciało	lecieliby by lecieli	leciałyby by leciały

bezosobnik: leciano by

bezokolicznik: lecieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lecąc

gerundium: lecenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lecenie	lecenia
D.	lecenia	leceń
C.	leceniu	leceniom
B.	lecenie	lecenia
N.	leceniem	leceniami
Ms.	leceniu	leceniach
W.	lecenie	lecenia

Składnia

lecieć

(JAK)

Frazeologizmy

aż iskry lecą
aż drzazgi lecą
aż pierze leci
aż wióry lecą
aż iskry lecą
aż drzazgi lecą
aż pierze leci
aż wióry lecą
aż iskry lecą
aż drzazgi lecą
aż pierze leci
aż wióry lecą
coś leci z rąk komuś
jak leci
ktoś leci przez ręce
ktoś leci w kulki
ktoś leci w kule
ktoś leci w chuja
ktoś leci w ślinę
ktoś pada z nóg
ktoś leci z nóg
lecą głowy
lecą łby
oczko leci

Przysłowia

Gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą
Pieczone gołąbki same nie lecą do gąbki

Data ostatniej modyfikacji: 17.03.2023