UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

siedzenie

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. siedzieć

1. fotel

Definicja

przedmiot lub miejsce, na którym można siedzieć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  siedzisko

Połączenia

  • miękkie, twarde; skórzane, niewygodne, wygodne; przednie, tylne; podgrzewane; wolne siedzenie
  • kierowcy, pasażera; citroena, fiata, mercedesa…; auta, autobusu, limuzyny, samochodu, taksówki
  • siedzenie pod oknem
  • siedzenie w aucie, w autobusie, w pociągu, w samochodzie, w samolocie
  • oparcie; tapicerka; rzędy, układ siedzeń
  • tapicerka na siedzeniu
  • zajmować siedzenia
  • wyjąć coś spod siedzenia; spaść, wstać z siedzenia
  • schować coś pod siedzeniem; coś ukryte pod siedzeniem
  • podskoczyć na siedzeniu

Cytaty

Miała jeepa ze skórzanymi siedzeniami i długie futro ze srebrnych norek.

źródło: NKJP: Igor T. Miecik: Miss Gułag 2004, Polityka, 2004-07-17

We znaki dają się plastikowe siedzenia w pociągach, ale najgorszą sprawą jest brak bezpieczeństwa.

źródło: NKJP: Łukasz Grzymalski: A dokąd tak gna?, Gazeta Krakowska, 2004-10-12

Gdy dotarłem na miejsce, właśnie trwała bezpardonowa walka o miejsce. Zajmowano siedzenia dla siebie, dla rodziny i dla znajomych.

źródło: NKJP: Kurze łapki na patyku, Dziennik Polski, 2001-12-08

Na jednym przystanku wsiadła taka babuleńka, więc moja koleżanka ustąpiła jej miejsca. Babcia ruszyła w kierunku wolnego siedzenia, ale jej miejsce zajęła kobieta w średnim wieku.

źródło: NKJP: (kat): Spadaj z miejsca!, Dziennik Bałtycki, 2011

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. siedzenie
siedzenia
D. siedzenia
siedzeń
C. siedzeniu
siedzeniom
B. siedzenie
siedzenia
N. siedzeniem
siedzeniami
Ms. siedzeniu
siedzeniach
W. siedzenie
siedzenia

2. część

Definicja

płaska część siedzenia - fotela, na której się siada

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz

Relacje znaczeniowe

synonimy:  siedzisko

Połączenia

  • miękkie, twarde; niewygodne, wygodne siedzenie
  • siedzenie fotela, kanapy, krzesła
  • siedzenie i oparcie
  • spaść, wstać z siedzenia
  • schować coś pod siedzeniem; coś ukryte pod siedzeniem
  • podskoczyć na siedzeniu

Cytaty

Siedzenie fotela powinno być twarde i nieco odchylone do tyłu.

źródło: NKJP: (mac): Co robić by mieć prosty kręgosłup, Express Ilustrowany, 2002-10-17

Matka podskoczyła na siedzeniu. - Nie żyje? - krzyknęła ze zgrozą.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. siedzenie
siedzenia
D. siedzenia
siedzeń
C. siedzeniu
siedzeniom
B. siedzenie
siedzenia
N. siedzeniem
siedzeniami
Ms. siedzeniu
siedzeniach
W. siedzenie
siedzenia

3.a część ciała

Definicja

pot. 
część ciała, na której się siedzi

Noty o użyciu

Zwykle używane jako eufemizm.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  cztery litery, dupka, dusza, kufer, kuper, kuperek, pewna część ciała, pośladki, pupa, pupka, rzyć, tył, tyłeczek, tyłek, zadek

Połączenia

  • wielkie, własne siedzenie

Cytaty

Operacje z paskiem, wyciąganym [...] do otrzepywania portek i mojego siedzenia za owe przewinienia, wywoływały oczywiście obietnice ich właściciela, że to już więcej, nigdy nie powtórzy się.

źródło: NKJP: Jerzy Odrowąż-Pieniążek: Więcej niż świadek, 2007

Niektóre zjeżdżalnie oferują dodatkowe atrakcje. Nie trzeba przecież zjeżdżać wyłącznie na własnym siedzeniu, czy nawet brzuchu. Można wygodnie usadowić się na pontonie lub materacu [...].

źródło: NKJP: Mirosław Łukaszuk: Hektary ciepłej wody, Trybuna Śląska, 2004-09-18

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. siedzenie
siedzenia
D. siedzenia
siedzeń
C. siedzeniu
siedzeniom
B. siedzenie
siedzenia
N. siedzeniem
siedzeniami
Ms. siedzeniu
siedzeniach
W. siedzenie
siedzenia

3.b część ubrania

Definicja

pot. 
część ubrania okrywająca siedzenie - część ciała

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pupa, tyłeczek, tyłek

Połączenia

  • wytarte siedzenie
  • siedzenie portek, spodni

Cytaty

Na siedzeniu spodni mam dwie ogromne łaty, nie mogę więc zdejmować w biurze marynarki i siedzę godzinami, gotując się z gorąca...

źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Śmierć czeskiego psa, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. siedzenie
siedzenia
D. siedzenia
siedzeń
C. siedzeniu
siedzeniom
B. siedzenie
siedzenia
N. siedzeniem
siedzeniami
Ms. siedzeniu
siedzeniach
W. siedzenie
siedzenia
Data ostatniej modyfikacji: 03.09.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj