Chronologizacja
Pochodzenie
płn. psł. *patykъ 'kij, patyk; to, co się wtyka'
Forma prasłowiańska od przedrostkowego czasownika *potykati 'wtykać, zatykać' z właściwym dla archaicznych rzeczowników odczasownikowych wzdłużeniem samogłoski w przedrostku: *po- > *pa; pierwotne znaczenie: 'to, co się wtyka w coś'; niejasne przejście semantyczne do znaczenia 'tysiąc złotych', być może w związku z kształtem cyfry jeden na początku nominału i faktem, że był to przez lata banknot o najwyższym nominale w Polsce; zob. tknąć
1. gałązka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
Połączenia
- cienki; sękaty; suchy; wygładzony; wystrugany patyk; brzozowe; kolczaste patyki
- chrust i patyki; liście i patyki
- wiązka patyków
- kiełbasa na patyku
- strugać; ułamać patyk
- kreślić, rysować patykiem (na piasku)
- wbić coś na patyk
- prosty jak patyk; suchy jak patyk; chudy jak patyk
Cytaty
|
Podniosłem z ziemi cienki suchy patyk i stojąc w wysokiej trawie wąskiej drogi polnej, schyliłem się nad równo zabronowaną miałką ziemią niby nad ogromnym stołem i próbowałem nakreślić szkic niewielkiego zespołu domów [...]. źródło: KWSJP: Julian Kawalec: Ukraść brata. Oset, 1985 |
|
|
Gdy posłusznie spełniła rozkaz, wyciągnął z kieszeni pomarańczę, wbił ją na patyk i przymocował do gałęzi. źródło: KWSJP: Janina Krawczyk: Rozbity obraz, 1986 |
|
|
Schyliła się, podniosła z ziemi sękaty patyk. źródło: KWSJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003 |
|
|
Geralt strugał patyk. źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
|
|
Urządzał ogniska z pieczonymi kartoflami i kiełbasą na patyku. źródło: KWSJP: Teresa Torańska: Oni, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | patyk |
patyki |
|
| D. | patyka |
patyków |
|
| C. | patykowi |
patykom |
|
| B. | patyk |
patyki |
|
| N. | patykiem |
patykami |
|
| Ms. | patyku |
patykach |
|
| W. | patyku |
patyki |
2. chudzielec
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Połączenia
- chude; zagłodzone patyki
- patyki z wybiegu
Cytaty
|
Zdaniem seksuologów, najczęściej kłamią mężczyźni po czterdziestce, informując swoją partnerkę, że „jest dla nich najpiękniejsza”, a „wszystkie te patyki z wybiegu to anorektyczki z upchanym za grube pieniądze silikonem”. źródło: KWSJP: Natasza Socha: Uczniowie Pinokia, 2000 |
|
|
- Widzę, tatusiu, że cię to przeraża - powiedziała Tereska. - Zdumiewające są te ludzkie ciała pana Giacomettiego. Widzisz, jak daleko im do piękna Wenus z Milo? Chropowate, zagłodzone patyki ! źródło: KWSJP: Jerzy Stawiński: Trio, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | patyk |
patyki |
|
| D. | patyka |
patyków |
|
| C. | patykowi |
patykom |
|
| B. | patyka |
patyki |
|
| N. | patykiem |
patykami |
|
| Ms. | patyku |
patykach |
|
| W. | patyku |
patyki |
3. pieniądze
Definicja
Noty o użyciu
Używane także w odniesieniu do innych jednostek walutowych.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse waluta
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie szczegółowe określenia ilości
Połączenia
- dwa, cztery patyki; dziesięć, pięćdziesiąt patyków
- pożyczyć komuś dwa patyki; zarabiać dwa patyki
Cytaty
|
Za dwa patyki będziesz tyrał dla tytułu. źródło: KWSJP: Jerzy Stefan Stawiński: Smutnych losów, 1986 |
|
|
Bogusław chce mnie wysłać do Sopotu, myśl dobra, przybędzie jeszcze ze cztery patyki, a może więcej, wezmę, jak zawsze, procent od całości transakcji. źródło: KWSJP: Wiesław Jażdżyński: Świętokrzyski polonez, 1983 |
|
|
Pięćdziesiąt patyków...„ - ostatnie zdanie wypowiedział Tom z widocznym rozmarzeniem, nie tracąc więc czasu szybko zapytałem ”a jakbyś już koncisko w banku, to co byś sobie kupił?„ ”wózek, neskim, chatę na medal i w ogóle.. źródło: KWSJP: Ireneusz Iredyński: Dzień oszusta. Człowiek epoki, 1962-179 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | patyk |
patyki |
|
| D. | patyka |
patyków |
|
| C. | patykowi |
patykom |
|
| B. | patyka patyk |
patyki |
|
| N. | patykiem |
patykami |
|
| Ms. | patyku |
patykach |
|
| W. | patyku |
patyki |
4. w lokomotywie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pantograf |
Połączenia
- złamać patyk; opuścić/opuszczać, podnieść/podnosić patyki
Cytaty
|
Złamany patyk trzeba zabezpieczyć, sprawdzić czy nie spowodował żadnych uszkodzeń na dachu jak i na sieci [...], musieli przybyć spece z energetyki, wyłączyć napięcie w sieci trakcyjnej. źródło: Internet: eu07.pl/forum |
|
|
Na stacji są odpowiednie wskaźniki, dzięki którym maszynista widzi, do którego miejsca może dojechać na bieżącym systemie. źródło: Internet: st43.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | patyk |
patyki |
|
| D. | patyka |
patyków |
|
| C. | patykowi |
patykom |
|
| B. | patyk |
patyki |
|
| N. | patykiem |
patykami |
|
| Ms. | patyku |
patykach |
|
| W. | patyku |
patyki |