UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

doznać

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. doznam
 doznamy
2 os. doznasz
 doznacie
3 os. dozna
 doznają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doznałem
+(e)m doznał
 doznałam
+(e)m doznała
 doznałom
+(e)m doznało
 doznaliśmy
+(e)śmy doznali
 doznałyśmy
+(e)śmy doznały
2 os. doznałeś
+(e)ś doznał
 doznałaś
+(e)ś doznała
 doznałoś
+(e)ś doznało
 doznaliście
+(e)ście doznali
 doznałyście
+(e)ście doznały
3 os. doznał
 doznała
 doznało
 doznali
 doznały

bezosobnik: doznano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. doznajmy
2 os. doznaj
 doznajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doznałbym
bym doznał
 doznałabym
bym doznała
 doznałobym
bym doznało
 doznalibyśmy
byśmy doznali
 doznałybyśmy
byśmy doznały
2 os. doznałbyś
byś doznał
 doznałabyś
byś doznała
 doznałobyś
byś doznało
 doznalibyście
byście doznali
 doznałybyście
byście doznały
3 os. doznałby
by doznał
 doznałaby
by doznała
 doznałoby
by doznało
 doznaliby
by doznali
 doznałyby
by doznały

bezosobnik: doznano by

bezokolicznik: doznać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: doznawszy

gerundium: doznanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: doznany

Pochodzenie

Zob. znać

1. jakiegoś uczucia

Definicja

książk. 
przeżyć stan emocjonalny lub sytuację, nazwaną następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  doświadczyć, zaznać

Połączenia

  • doznać lęku, olśnienia, radości, szczęścia, uczucia wściekłości, złości, ulgi, wrażenia, wzruszenia, zachwytu; klęski, krzywdy, niepowodzeń, poniżenia, porażki, przemocy, strat, szoku, upokorzeń, uszczerbku, wstrząsu, zniewagi; wiele złego, wiele dobrego

Cytaty

Za gardło schwycił ją bolesny skurcz i doznała uczucia bezsilnej wściekłości.

źródło: KWSJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Gdybym tamtędy się przeszedł, doznałbym wrażeń jedynych w swoim rodzaju.

źródło: KWSJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania, 1979

Nagle doznał olśnienia. Uczepił się pewnej absurdalnej z pozoru szansy.

źródło: KWSJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Jako Żydówka doznała upokorzeń i niebezpieczeństw, a gdy uciekła wraz z rodziną z Francji do Stanów Zjednoczonych, zaciągnęła się do służby wojskowej w Anglii.

źródło: KWSJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia: obiegi, wzorce, style: literatura polska 1944-1989, 1997

Niepowodzenia, jakich Rosjanie doznali w walkach grudniowych skłoniły ich do zmiany taktyki.

źródło: KWSJP: Andrzej Kastory: Złowrogie sąsiedztwo. Rosyjska polityka wobec europejskich państw ościennych w latach 1939 -1940, 1997

Składnia

Rzosobowy + doznać +
CZEGO

2. kontuzji

Definicja

książk. 
znaleźć się w sytuacji, w wyniku której powstaje niekorzystny stan organizmu lub uszkodzenie ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

  • chłopiec, poszkodowany, sportowiec, turysta, zawodnik doznał czegoś
  • doznać rozległych obrażeń, groźnego urazu, kontuzji, stłuczenia, wstrząśnienia mózgu
  • doznać czegoś w wyniku upadku, wypadku, zderzenia

Cytaty

Chłopiec doznał obrażeń głowy i wstrząsu mózgu.

źródło: KWSJP: Z kroniki wypadków, Dziennik Polski, 1998-02-19

Podczas zejścia ze Świnicy poślizgnął się na zalodzonym szlaku i doznał kontuzji barku.

źródło: KWSJP: Adam Marasek: Kronika TOPR, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 44

Składnia

Rzosobowy + doznać +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 29.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN