UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

więzienie

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp
Inne znaczenie: 'stan pozbawienia wolności, niewola'

Pochodzenie

Rzeczownik nawiązujący do pierwotnej postaci *vęzenьje 'wiązanie, spajanie, łączenie' (wtórnie skonkretyzowany) od psł. czasownika *vęzti, *vęzǫ 'wić, splatać, wiązać'; zob. wiązać

1.a kara

Definicja

kara pozbawienia wolności orzekana na mocy prawa przez sąd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciupa, kić, mamer, odsiadka, paka, pudło
hiperonimy:  kara

Połączenia

  • długoletnie, dożywotnie, wieloletnie więzienie
  • więzienie za gwałt, za zabójstwo, za zbrodnie, za nieumyślne spowodowanie śmierci, za kradzieże, za rozboje, za napady, za szpiegowanie, za włóczęgostwo, za żebractwo, za jazdę po pijanemu, za odmowę złożenia przysięgi wojskowej, za rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, za podżeganie do nienawiści rasowej, za niepłacenie podatków, za handel narkotykami, za uprowadzenie, za groźby karalne, za łapówkarstwo, za oszustwo
  • kara, wyrok; groźba więzienia
  • zapłacić za coś więzieniem
  • skazać na więzienie; skazany na więzienie

Cytaty

Wojciech B. nie przyznaje się do zarzucanych mu zbrodni. Grozi mu dożywotnie więzienie.

źródło: NKJP: Kałasznikowa też oferował, Dziennik Polski, 1998-05-26

W latach 80. zginęło bądź zostało skazanych na wieloletnie kary więzienia aż czterech sekretarzy generalnych.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Sąd nad zaklinaczem deszczu, Gazeta Wyborcza, 1995-03-17

W ujęciu przestępców pomogła Włochom policja belgijska, przekazując informacje na temat członków bandy, którzy odsiadywali wyroki więzienia w Belgii.

źródło: NKJP: (PAP): Bezcenny łup, Dziennik Polski, 1998-07-07

370 lat więzienia grozi byłemu premierowi Pawłowi Łazarence odpowiadającemu przed sądem w San Francisco za pranie brudnych pieniędzy. 31 postawionych mu zarzutów dotyczy defraudacji 114 mln dolarów.

źródło: NKJP: Tydzień na świecie, Polityka, 2000-06-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. więzienie
więzienia
D. więzienia
więzień
C. więzieniu
więzieniom
B. więzienie
więzienia
N. więzieniem
więzieniami
Ms. więzieniu
więzieniach
W. więzienie
więzienia

Inne uwagi

Zwykle lp

Odesłania

Zob. też:

pierdel

1.b miejsce

Definicja

budynek, w którym przebywają osoby skazane wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciupa, kić, kryminał, mamer, paka, pudło, puszka, ul, więzień, zakład karny

Połączenia

  • miejscowe; hitlerowskie, stalinowskie; sowieckie; peerelowskie więzienie; więzienie karne, śledcze; wojskowe; przepełnione więzienia
  • więzienie Montelupich; CIA; PRL; NKWD
  • dyrekcja, naczelnik, strażnik, zarządca; brama, cela, dziedziniec, kraty, mury więzienia
  • ucieczka z więzienia
  • pobyt w więzieniu
  • więzienia otwierają się, przepełniają się, zapełniają się
  • opuścić więzienie; otworzyć więzienia
  • iść, trafić do więzienia; posłać, wpakować, wsadzić, wtrącić kogoś do więzienia; uciec, wyjść, wypuścić, zbiec z więzienia; zwolniony z więzienia
  • coś zostało przekształcone, zamienione w więzienie
  • odsiedzieć, siedzieć; ktoś skończy (życie); pozostawać, przebywać, spędzić (ileś lat); zamknąć/zamykać w więzieniu; osadzony; przetrzymywany, rozstrzelany, stracony, zamęczony, zamordowany w więzieniu

Cytaty

W Zakładzie Karnym w Uhercach w Bieszczadach przebywa obecnie ok. 700 więźniów. Zaledwie ok. 50 z nich w okresie świątecznym opuści mury więzienia, udając się na przepustki - nagrodowe lub systemowe. Pozostali spędzą Wigilię i Boże Narodzenie za kratkami.

źródło: NKJP: PIOTR SUBIK: Boże Narodzenie jednak rodzinne.., Dziennik Polski , 2002-12-24

Pod koniec lat 80. pracowałam nad książką o ludziach straconych po wojnie w więzieniu mokotowskim; usiłowałam szukać ich grobów.

źródło: NKJP: Małgorzata Szejnert: W reportażu z Zaosia i Nowogródka Monika Panfil przytacza słowa Jarosława Marka Rymkiewicza: \„To, ...,Gazeta Wyborcza, 1998-04-24

Robert spowodował wypadek samochodowy. Na wiele miesięcy trafił do więzienia.

źródło: NKJP: M.Rutkowska: „Arka” - nie tylko polityczny salon, Tygodnik Ciechanowski, 2006-10-13

Zło nie zniknęło po wsadzeniu do więzienia dwóch niefortunnych zamachowców. Jeszcze wiele pracy przed nami.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

6 listopada 1939 roku w ramach tzw. „Sonderaktion Krakau” - akcji skierowanej przeciwko polskim uczonym, Niemcy aresztowali na Uniwersytecie Jagiellońskim 183 profesorów i pracowników naukowych. Przewieziono ich do więzienia Montelupich oraz do koszar przy ul. Wrocławskiej w Krakowie.

źródło: NKJP: Święto nauki Pamięci profesorów, Gazeta Wrocławska, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. więzienie
więzienia
D. więzienia
więzień
C. więzieniu
więzieniom
B. więzienie
więzienia
N. więzieniem
więzieniami
Ms. więzieniu
więzieniach
W. więzienie
więzienia
Data ostatniej modyfikacji: 13.07.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj