UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

czniać

Chronologizacja

1957, B. Magierowa, A. Kroh, Prywatny leksykon współczesnej polszczyzny, s.v. @czniać@

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. czniam
czniamy
2 os. czniasz
czniacie
3 os. cznia
czniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. czniałem
+(e)m czniał
czniałam
+(e)m czniała
czniałom
+(e)m czniało
cznialiśmy
+(e)śmy czniali
czniałyśmy
+(e)śmy czniały
2 os. czniałeś
+(e)ś czniał
czniałaś
+(e)ś czniała
czniałoś
+(e)ś czniało
cznialiście
+(e)ście czniali
czniałyście
+(e)ście czniały
3 os. czniał
czniała
czniało
czniali
czniały

bezosobnik: czniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę czniał
będę czniać
będę czniała
będę czniać
będę czniało
będę czniać
będziemy czniali
będziemy czniać
będziemy czniały
będziemy czniać
2 os. będziesz czniał
będziesz czniać
będziesz czniała
będziesz czniać
będziesz czniało
będziesz czniać
będziecie czniali
będziecie czniać
będziecie czniały
będziecie czniać
3 os. będzie czniał
będzie czniać
będzie czniała
będzie czniać
będzie czniało
będzie czniać
będą czniali
będą czniać
będą czniały
będą czniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. czniajmy
2 os. czniaj
czniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. czniałbym
bym czniał
czniałabym
bym czniała
czniałobym
bym czniało
cznialibyśmy
byśmy czniali
czniałybyśmy
byśmy czniały
2 os. czniałbyś
byś czniał
czniałabyś
byś czniała
czniałobyś
byś czniało
cznialibyście
byście czniali
czniałybyście
byście czniały
3 os. czniałby
by czniał
czniałaby
by czniała
czniałoby
by czniało
cznialiby
by czniali
czniałyby
by czniały

bezosobnik: czniano by

bezokolicznik: czniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: czniając

gerundium: cznianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. cznianie
czniania
D. czniania
czniań
C. cznianiu
cznianiom
B. cznianie
czniania
N. cznianiem
cznianiami
Ms. cznianiu
cznianiach
W. cznianie
czniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: czniający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. czniający
czniający
czniający
czniające
czniająca
D. czniającego
czniającego
czniającego
czniającego
czniającej
C. czniającemu
czniającemu
czniającemu
czniającemu
czniającej
B. czniającego
czniającego
czniający
czniające
czniającą
N. czniającym
czniającym
czniającym
czniającym
czniającą
Ms. czniającym
czniającym
czniającym
czniającym
czniającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. czniający
czniający
czniające
czniające
D. czniających
czniających
czniających
czniających
C. czniającym
czniającym
czniającym
czniającym
B. czniających
czniających
czniających
czniające
N. czniającymi
czniającymi
czniającymi
czniającymi
Ms. czniających
czniających
czniających
czniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: czniany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. czniany
czniany
czniany
czniane
czniana
D. cznianego
cznianego
cznianego
cznianego
cznianej
C. cznianemu
cznianemu
cznianemu
cznianemu
cznianej
B. cznianego
cznianego
czniany
czniane
cznianą
N. cznianym
cznianym
cznianym
cznianym
cznianą
Ms. cznianym
cznianym
cznianym
cznianym
cznianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. czniani
czniani
czniane
czniane
D. cznianych
cznianych
cznianych
cznianych
C. cznianym
cznianym
cznianym
cznianym
B. cznianych
cznianych
cznianych
czniane
N. cznianymi
cznianymi
cznianymi
cznianymi
Ms. cznianych
cznianych
cznianych
cznianych

Pochodzenie

"Być może pozostaje w związku z czes. čnět, čnít ‘sterczeć, wystawać; wznosić się’ (SCP), słc. čnieť ‘wznosić się, przewyższać wysokością, być widocznym z daleka’ (KSSJ), z ps. *čьněti *čьn’ǫ: *čьnějǫ ‘sterczeć, wznosić się, wystawać’. [...] Zmiana znaczenia: ‘wznosić się, przewyższać wysokością’ > ‘unosić się pychą, wywyższać się, lekceważyć’ "(Fał SPP)

Definicja

pot. 
uznawać jakąś rzecz, zjawisko lub osobę, z którymi należy się liczyć, za mało ważne, zupełnie się nimi nie przejmując

Noty o użyciu

Wyraz bardzo niestosowny, na graniczy wulgarności.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś olewa ciepłym moczem kogoś/coś, lać, olewać, zlewać

Cytaty

Wydawałoby się, że życie anarchisty pozbawione jest wszelkich stresów. Taki anarchista to cznia sobie wszystko i wszystkich, a Państwo przede wszystkim.

źródło: NKJP: Kuba Tatarkiewicz, Computerworld,

A tymczasem na świecie romantycy czniali patriotyzmy i zajmowali się miejscem człowieka w świecie, pasjonowali się jego nieracjonalnym
wnętrzem i dramatami w jakie ono popada w konflikcie z rozumem.

źródło: NKJP: Internet

[...] nie jestem w stanie odróżnić pastiszu country od country niepastiszowego. Czniam równo jedno i drugie, w każdym razie.

źródło: NKJP: Internet

[...] dowiedziałem się, że [...] pozwali mnie za wpisy na Twitterze. Na sumę, która wielokrotnie przekracza moje dochody. Cóż, przyjemne to nie jest, ale po pięćdziesiątym procesie zacząłem przyzwyczajać. Czniam to.

źródło: Internet: tysol.pl

Składnia

bez ograniczeń + czniać +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj