UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

krwisty

Chronologizacja

1578, SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. krwisty
krwisty
krwisty
krwiste
krwista
D. krwistego
krwistego
krwistego
krwistego
krwistej
C. krwistemu
krwistemu
krwistemu
krwistemu
krwistej
B. krwistego
krwistego
krwisty
krwiste
krwistą
N. krwistym
krwistym
krwistym
krwistym
krwistą
Ms. krwistym
krwistym
krwistym
krwistym
krwistej
W. krwisty
krwisty
krwisty
krwiste
krwista
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. krwiści
krwiści
krwiste
krwiste
D. krwistych
krwistych
krwistych
krwistych
C. krwistym
krwistym
krwistym
krwistym
B. krwistych
krwistych
krwistych
krwiste
N. krwistymi
krwistymi
krwistymi
krwistymi
Ms. krwistych
krwistych
krwistych
krwistych
W. krwiści
krwiści
krwiste
krwiste

Pochodzenie

Zob. krew

1. mocz

Definicja

taki, który zawiera krew

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  krwawy
antonimy:  bezkrwisty

Połączenia

  • krwisty mocz, stolec, wysięk; krwista ropa; krwiste plamy, wymioty

Cytaty

Pole zalane krwistymi popłuczynami poubojowymi może mieć hektar powierzchni.

źródło: NKJP: Stanisław Kośmider: Krwawa rola, Gazeta Poznańska, 2006-03-01

Po kilku dniach gorączki pojawiają się żółtaczka, krwiste wymioty i smoliste stolce.

źródło: NKJP: Internet

W skrajnych wypadkach biegunka może być krwista, a choroba prowadzi nawet do śmierci.

źródło: NKJP: xx: Wakacyjne potwory, Trybuna Śląska, 2003-08-04

2. befsztyk

Definicja

o mięsie: taki, w którym po przyrządzeniu pozostała krew

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pełnokrwisty
antonimy:  bezkrwisty

Połączenia

  • krwisty befsztyk, stek; krwista kaszanka, polędwica, wątróbka; krwiste mięso

Cytaty

Nie jedzą wieprzowiny, nie spożywają krwi w dowolnych postaciach, czyli nie zjadają kaszanek, krwistych befsztyków.

źródło: NKJP: Monika Krężel: Nasze organizmy potrafią radzić sobie z zimnem, Dziennik Zachodni, 2008-12-20

Wątróbkę przysmażyć osobno (nie powinna być krwista, ale krucha).

źródło: NKJP: Wanda Then, Chanuka, czyli poświęcenie, Dziennik Zachodni, 2002-12-20

Spałaszowałem kawał krwistej polędwicy z frytkami.

źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977

U nas powszechna jest tylko wiedza, że białe wino pijemy do ryb, drobiu i cielęciny, a czerwone do krwistego mięsa, schabu i dziczyzny...

źródło: NKJP: Beata Machowska-Kaczmarek: Suknia, nos i usta wina, Polska Głos Wielkopolski, 2004-04-09

3. rumieniec

Definicja

zaczerwieniony pod wpływem napływu krwi, spowodowanego gorącem, gorączką, jakąś chorobą lub emocjami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

  • krwiste rumieńce, usta, wargi; plamy

Cytaty

Polluks stał spokojnie, tylko na bladą twarz wystąpiły krwiste plamy.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Duży Olo był szczęśliwy, że w ciemnej wieży nikt nie widział, jak na jego twarzy rozrastał się krwisty rumieniec.

źródło: NKJP: Dorota Abramowicz: Guzik czasu, 2006

[...] nadal mam krwiste usta z bardzo delikatnym naskórkiem i często je ranię przez przypadek.

źródło: Internet: pepsieliot.com

4. kolor

Definicja

koloru intensywnie czerwonego, takiego jak kolor krwi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  krwawoczerwony, krwawy, krwistoczerwony
hiperonimy:  czerwony I

Połączenia

  • krwisty kolor; zachód słońca; krwista czerwień, purpura; szminka; krwiste paznokcie, usta, wargi

Cytaty

[...] uderza mnie niesłychana długość paznokci i ich głęboki, krwisty kolor.

źródło: NKJP: Wanda Półtawska: Z prądem i pod prąd, 2008

Szminka pochłonęła wszystkie oszczędności plus zarobek za wysłanie listu. Była krwista, dokładnie taka, o jakiej mówił Sebastian.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007

Art decor to krwiste zachody słońca ponad falującym morzem, łby końskie z rozwianą grzywą, akwarelkowe widoczki Starówki.

źródło: NKJP: Paweł Wroński: To nie kicz, to Starówka, Gazeta Wyborcza, 1993-10-20

5. film

Definicja

przedstawiający brutalne sceny, w których dochodzi do rozlewu krwi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Relacje znaczeniowe

antonimy:  bezkrwisty

Połączenia

  • krwisty film, horror

Cytaty

[...] można na niego pójść, o ile jest się odpornym na pewnego rodzaju widoki: film jest mocno krwisty.

źródło: NKJP: Internet

Spektakl miał być krwisty. Teatralny scenograf biedził się wciąż nad hiszpańską maszyną do tortur w żółte i zielone paski.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000

Plastyczność wielkich oczu powodowanych strachem często wykorzystywali filmowcy, głównie specjaliści od słanych trupem sensacji i krwistych horrorów.

źródło: NKJP: emka: Stres ma wielkie oczy, Dlaczego?, 2009-08-15

Mam obrzydzenie do tego typu filmów. Wolę klimat niż krwistą siepankę.

źródło: NKJP: Internet

6. mężczyzna

Definicja

książk. 
mający żywe i gwałtowne usposobienie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  temperamentny

Połączenia

  • krwisty mężczyzna

Cytaty

On - krwisty, pięćdziesięcioletni, pełen animuszu mężczyzna, ona - delikatna, wiotka, bardzo jeszcze urodziwa.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Szukałam ważnego i aktualnego tekstu o współczesnej kobiecie, krwistej, odważnej, nie bardziej naiwnej niż ja sama.

źródło: NKJP: Krwista Tonka, Dziennik Polski, 2006-11-24

7. bohater

Definicja

książk. 
taki, który ma wszystkie cechy przypisywane wzorcowi danej osoby, rzeczy lub zjawiska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czystej krwi, czystej wody, pełnokrwisty
antonimy:  bezkrwisty

Połączenia

  • krwisty bohater; krwista postać

Cytaty

Gwarantuję panu, że są to bohaterowie tak krwiści i prawdziwi, tak realni, że Bogumił Niechcic wygląda przy nich jak opłatek.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Historia i fantastyka, 2005

Na analizę mechanizmów władzy i postaw, podobną do tej z „Przedwiośnia”, choć w oczywisty sposób uwspółcześnioną, ciągle czekamy [...]. Podobnie jak na żywe, krwiste portrety polityków, choćby takie jak w „Karierze Nikodema Dyzmy”.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: Jest Dyzma, brak Dołęgi, Polityka, 2004-05-29

Wszyscy grają świetnie, postaci są krwiste, boleśnie prawdziwe i cholernie ludzkie, co jest zapewne clou moore’owskiej koncepcji antybohaterskich superbohaterów.

źródło: NKJP: „Slumdog. Milioner z ulicy” najlepszym filmem I kwartału 2009 według Stopklatki i Esensji, Esensja, 2009-04-08

Partie solistyczne są krwiste, tchną psychologiczną prawdą.

źródło: NKJP: Cóż warte jest życie..., Dziennik Polski, 2001-06-19

Data ostatniej modyfikacji: 12.09.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj