UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakołatać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakołacę zakołaczę zakołatam	zakołacemy zakołaczemy zakołatamy
2 os.	zakołacesz zakołaczesz zakołatasz	zakołacecie zakołaczecie zakołatacie
3 os.	zakołace zakołacze zakołata	zakołacą zakołaczą zakołatają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakołatałem +(e)m zakołatał	zakołatałam +(e)m zakołatała	zakołatałom +(e)m zakołatało	zakołataliśmy +(e)śmy zakołatali	zakołatałyśmy +(e)śmy zakołatały
2 os.	zakołatałeś +(e)ś zakołatał	zakołatałaś +(e)ś zakołatała	zakołatałoś +(e)ś zakołatało	zakołataliście +(e)ście zakołatali	zakołatałyście +(e)ście zakołatały
3 os.	zakołatał	zakołatała	zakołatało	zakołatali	zakołatały

bezosobnik: zakołatano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakołaczmy zakołatajmy
2 os.	zakołacz zakołataj	zakołaczcie zakołatajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakołatałbym bym zakołatał	zakołatałabym bym zakołatała	zakołatałobym bym zakołatało	zakołatalibyśmy byśmy zakołatali	zakołatałybyśmy byśmy zakołatały
2 os.	zakołatałbyś byś zakołatał	zakołatałabyś byś zakołatała	zakołatałobyś byś zakołatało	zakołatalibyście byście zakołatali	zakołatałybyście byście zakołatały
3 os.	zakołatałby by zakołatał	zakołatałaby by zakołatała	zakołatałoby by zakołatało	zakołataliby by zakołatali	zakołatałyby by zakołatały

bezosobnik: zakołatano by

bezokolicznik: zakołatać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zakołatawszy

gerundium: zakołatanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakołatanie	zakołatania
D.	zakołatania	zakołatań
C.	zakołataniu	zakołataniom
B.	zakołatanie	zakołatania
N.	zakołataniem	zakołataniami
Ms.	zakołataniu	zakołataniach
W.	zakołatanie	zakołatania

odpowiednik aspektowy: kołatać

Pochodzenie

Zob. kołatać

1. do drzwi

Definicja

książk.

kilka razy uderzyć ręką w drzwi lub inny obiekt spełniający podobną funkcję, aby oznajmić swoje przybycie komuś znajdującemu się wewnątrz domu lub pomieszczenia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

zakołatać do drzwi, do wrót

Cytaty

O dziewiątej rano zakołatałem do klasztornej furty.

źródło: NKJP: Ojciec Korneliusz buduje, Dziennik Polski, 2000-01-21

Snuła się po kamieniczce, stawała blada przy oknie i godzinami patrzała na uliczkę. Ożywiała się jedynie wtedy, gdy ktoś zakołatał do domu.

źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr): Klechdy domowe, 1960

Pustelnik wszedł do jaskini, której wejście do wnętrza zaparte było drzwiami. Zakołatał w nie, po czym zawołał z cicha: Otwórzcie!

źródło: Andrzej Potocki: Skarby Czarnohory, 17.10.2019 (kulturakarpat.eu/skarby-czarnohory)

Składnia

	+	zakołatać	+	do CZEGO
	+	zakołatać	+	w CO

2. obcasami

Definicja

książk.

kilka razy uderzyć o jakąś powierzchnię, powodując powstanie głuchego odgłosu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zapukać, zastukać

Cytaty

Czerwiaczek zakołatał w deskę na fajerant.

źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952

Zakołatały kopytka i na drodze pokazała się lama z ładunkiem lśniącej wełny ha grzbiecie.

źródło: Anna Borowikowa: Złota gwiazda, 2019-07-25 (docer.pl)

3. w sprawie

Definicja

książk.

zwrócić się do kogoś o pomoc, usilnie zabiegając o załatwienie ważnej sprawy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ktoś zapukał do drzwi, zapukać, zastukać

Cytaty

Jeszcze bowiem nie przebrzmiała sprawa Grunwaldzkiej, gdy z apelem do burmistrza Żukowa, starosty powiatu kartuskiego i służb konserwatora zabytków, zakołatała rada sołecka wsi Małkowo w gminie Żukowo.

źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Pierzem i puchem, Polityka, 2008-06-07

Tym razem trzeba zakołatać w sprawach sportu koszykarskiego, który także jest bliski zginienia.

źródło: NKJP: Ryszard Niemiec: Co może magistrat?, Gazeta Krakowska, 2007-01-05

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych już w październiku wykorzystał całą tegoroczną dotację budżetową i żeby wypłacić emerytury w listopadzie i grudniu, będzie musiał skądś wziąć 2 mld zł. Może pożyczyć w bankach, albo zakołatać do państwowej kasy, gdzie podobnież „są oszczędności”.

źródło: Stanisław Michalkiewicz: Michalkiewicz: Żyjmy dłużej!, 18.11.2005 (biznes.interia.pl)

Składnia

zakołatać

DOKĄD

4. w myślach

Definicja

książk.

o działaniach mentalnych: zaistnieć w sposób niesprecyzowany lub pomimo niesprzyjających warunków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zakołatać się

Połączenia

zakołatać w głowie

Cytaty

	W głowie zakołatała jedna myśl: uciekać. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1990
	Słaba nadzieja zakołatała mu w sercu. źródło: Edmund Niziurski: Opowiadania, 1973 (docero.tips)
	– Zakopcie ją! Zakopcie! – zakołatała mi w głowie prośba Klary. Zakopaliśmy. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005
	Po obejrzeniu prezentowanego linku coś tam zakołatało w pamięci, ale bardzo słabo. źródło: Internet: forum.nostalgia.pl

Składnia

zakołatać

(KOMU) + (GDZIE)

Frazeologizmy

ktoś zapukał do drzwi
ktoś zakołatał do drzwi
serce podeszło do gardła komuś
serce zakołatało komuś

Data ostatniej modyfikacji: 04.07.2023