UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

krochmal

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. krochmal
krochmale
D. krochmalu
krochmali
C. krochmalowi
krochmalom
B. krochmal
krochmale
N. krochmalem
krochmalami
Ms. krochmalu
krochmalach
W. krochmalu
krochmale

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

śr.-w.-niem. kraftmël

1. roztwór

Definicja

gęsta, kleista, półprzezroczysta substancja powstająca w wyniku gotowania w wodzie mąki z ziemniaków lub z ryżu, stosowana głównie do usztywniania zanurzanych w nim tkanin

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  roztwór

Połączenia

  • zapach krochmalu
  • kąpiel w krochmalu
  • krochmal wystygł
  • gotować, przygotować; wlewać krochmal
  • ociekać, pachnieć krochmalem

Cytaty

Praczka miała tym więcej pracy, im więcej osób mieszkało we dworze. W wolnym czasie gotowała krochmal, zbierała zioła i pomagała tam, gdzie akurat była potrzebna.

źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci. Życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004

[...] przewrócił się na pachnącą krochmalem pościel.

źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009

Gdy podchodziły pod mój dom, starały się iść lekko i tanecznie. Wtedy słyszałem, chociaż ścieżka prowadziła środkiem błonia, furkot spódnic i szelest usztywnionych krochmalem halek.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967

2. proszek

Definicja

proszek wytwarzany z ziemniaków albo ryżu bądź innych ziaren, stosowany jako składnik roztworu do usztywniania tkanin oraz do wyrobu takich produktów spożywczych jak budyń czy kisiel

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Połączenia

  • fabryka, wytwórnia krochmalu
  • produkować, wytwarzać krochmal

Cytaty

[...] największe uznanie zyskała wybudowana przez ojca fabryczka mąki kartoflanej. [...] Duża była radość w późnych latach trzydziestych, kiedy zwiększył się znacznie eksport krochmalu do Włoch.

źródło: NKJP: Aniela Kowalska: Niczego nie żałuję, 2009

W poł. XIX w. Wodzisław był niewielkim rolniczym miasteczkiem, posiadającym 4 browary, 4 wytwórnie wódek, młyn wodny [...], fabryczkę tabaki i krochmalu.

źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997

Tłuste plamy posypujemy talkiem albo krochmalem i pozostawiamy na noc. Rano zgarniamy talk odkurzaczem lub miotełką.

źródło: NKJP: Mistrzowie pędzla pod stopami, Trybuna Śląska, 2002-04-12

Data ostatniej modyfikacji: 29.11.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj