Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
bluźnię |
bluźnimy |
|||
| 2 os. |
bluźnisz |
bluźnicie |
|||
| 3 os. |
bluźni |
bluźnią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
bluźniłem +(e)m bluźnił |
bluźniłam +(e)m bluźniła |
bluźniłom +(e)m bluźniło |
bluźniliśmy +(e)śmy bluźnili |
bluźniłyśmy +(e)śmy bluźniły |
| 2 os. |
bluźniłeś +(e)ś bluźnił |
bluźniłaś +(e)ś bluźniła |
bluźniłoś +(e)ś bluźniło |
bluźniliście +(e)ście bluźnili |
bluźniłyście +(e)ście bluźniły |
| 3 os. |
bluźnił |
bluźniła |
bluźniło |
bluźnili |
bluźniły |
bezosobnik: bluźniono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę bluźnił będę bluźnić |
będę bluźniła będę bluźnić |
będę bluźniło będę bluźnić |
będziemy bluźnili będziemy bluźnić |
będziemy bluźniły będziemy bluźnić |
| 2 os. |
będziesz bluźnił będziesz bluźnić |
będziesz bluźniła będziesz bluźnić |
będziesz bluźniło będziesz bluźnić |
będziecie bluźnili będziecie bluźnić |
będziecie bluźniły będziecie bluźnić |
| 3 os. |
będzie bluźnił będzie bluźnić |
będzie bluźniła będzie bluźnić |
będzie bluźniło będzie bluźnić |
będą bluźnili będą bluźnić |
będą bluźniły będą bluźnić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
bluźnijmy |
|
| 2 os. |
bluźnij |
bluźnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
bluźniłbym bym bluźnił |
bluźniłabym bym bluźniła |
bluźniłobym bym bluźniło |
bluźnilibyśmy byśmy bluźnili |
bluźniłybyśmy byśmy bluźniły |
| 2 os. |
bluźniłbyś byś bluźnił |
bluźniłabyś byś bluźniła |
bluźniłobyś byś bluźniło |
bluźnilibyście byście bluźnili |
bluźniłybyście byście bluźniły |
| 3 os. |
bluźniłby by bluźnił |
bluźniłaby by bluźniła |
bluźniłoby by bluźniło |
bluźniliby by bluźnili |
bluźniłyby by bluźniły |
bezosobnik: bluźniono by
bezokolicznik: bluźnić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
bluźniąc
gerundium: bluźnienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | bluźnienie |
bluźnienia |
| D. | bluźnienia |
bluźnień |
| C. | bluźnieniu |
bluźnieniom |
| B. | bluźnienie |
bluźnienia |
| N. | bluźnieniem |
bluźnieniami |
| Ms. | bluźnieniu |
bluźnieniach |
| W. | bluźnienie |
bluźnienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: bluźniący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | bluźniący |
bluźniący |
bluźniący |
bluźniące |
bluźniąca |
| D. | bluźniącego |
bluźniącego |
bluźniącego |
bluźniącego |
bluźniącej |
| C. | bluźniącemu |
bluźniącemu |
bluźniącemu |
bluźniącemu |
bluźniącej |
| B. | bluźniącego |
bluźniącego |
bluźniący |
bluźniące |
bluźniącą |
| N. | bluźniącym |
bluźniącym |
bluźniącym |
bluźniącym |
bluźniącą |
| Ms. | bluźniącym |
bluźniącym |
bluźniącym |
bluźniącym |
bluźniącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | bluźniący |
bluźniący |
bluźniące |
bluźniące |
| D. | bluźniących |
bluźniących |
bluźniących |
bluźniących |
| C. | bluźniącym |
bluźniącym |
bluźniącym |
bluźniącym |
| B. | bluźniących |
bluźniących |
bluźniących |
bluźniące |
| N. | bluźniącymi |
bluźniącymi |
bluźniącymi |
bluźniącymi |
| Ms. | bluźniących |
bluźniących |
bluźniących |
bluźniących |
odpowiednik aspektowy: zbluźnić
Pochodzenie
płn. psł. *bl'uzniti 'mówić od rzeczy, bredzić'
Psł. czasownik niewątpliwie w związku etymologicznym z psł. *bl'ьvati, *bl'ujǫ 'wymiotować' i *bl'uzgati 'tryskać, chlustać' > 'mówić od rzeczy, bredzić, paplać' (Bor.).
1. przeciwko Bogu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary
Połączenia
- bluźnić Bogu, Duchowi; rozumowi
- bluźnić notorycznie, publicznie
- bluźnić przeciwko Bogu
- bluźnić i złorzeczyć
Cytaty
|
Pani Grażyna nie wie, z kim syn się kontaktuje, dlaczego bluźni przeciw Bogu. Wie tylko jedno, że bardzo chce ratować syna. źródło: NKJP: (G.W.): Groźne sekty, Dziennik Bałtycki, 2000-02-26 |
|
|
- To ma być obóz jeńców?!... - porucznik podniósł ręce pod nawisłe niebo kazamatów i trwał skamieniały. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980 |
|
|
Tendencje te dają się zauważyć w pewnej legendzie, która sięga okresu średniowiecza. Opowiada ona o pewnym człowieku, który udręczony ciężką chorobą ciała zaczął bluźnić Bogu. źródło: NKJP: Zdzisław Józef Kijas: Niebo w domu Ojca, czyściec dla kogo, piekło w oddaleniu, 2010 |
|
|
Włoch, ale mocno z Krakowem związany, ślicznie bluźnił, że nie ma religii naturalnej, ani żadnej wrodzonej idei Boga, dając do zrozumienia, że nie wiara jest ważna, a sama prawość. źródło: Internet: studioopinii.pl |
Składnia
|
+ | bluźnić | + |
przeciwko KOMU/CZEMU
|
|
|
+ | bluźnić | + |
że ZDANIE
|
|
|
+ | bluźnić | + |
KOMU/CZEMU
|
2. przeklinać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | bluzgać, cholerować, kląć, ktoś rzuca mięsem, przeklinać |
Cytaty
|
Jadący za mną trąbili, wykrzykiwali, bluźnili. źródło: NKJP: Władysław: Przejścia na przejściach, Dziennik Łódzki, 2005-11-03 |
|
|
Wśród podróżnych siedziało trzech pijanych mężczyzn. Palili papierosy (!), popijali wódkę, bluźnili, ubliżali pasażerom. Ludzie uciekali przed nimi na koniec tramwaju. źródło: NKJP: Magdalena Grochowalska: Nie pomogli glinie, Express Ilustrowany, 2004-02-14 |
|
|
[...] towarzyszka Leoncja Marcepan, weteran, co to znała osobiście Wandę Wasilewską, zaczęła kląć po rosyjsku. Była czystej krwi Polką, ale jak się zezłościła, to bluźniła po rosyjsku jak przewodniczący prowincjonalnego kołchozu. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000 |