Chronologizacja
O pierwotnej pisowni ruż zob. w polu pochodzenie.
Pochodzenie
z fr. rouge 'czerwień; czerwony'
Pierwotnie grafia wyrazu ruż (także czasownika rużować się : różować 'barwić różem policzki', zob. L), nawiązywała do fr. etymonu. Pisownia przez ó świadczy o kontaminacji wyrazu zapożyczonego z polskim róża.
Znaczenie kosmetyczne pozostaje w bezpośrednim związku z nazwą koloru, chociaż - ze względu na wtórne skojarzenie z barwą kwiatów róż - przyjmuje się czasem, że jest to derywat wsteczny od przymiotnika różowy.
1. kolor
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | landrynka |
Połączenia
- blady, brudny, ciemny, jasny; pastelowy róż
- róż i czerwień, róż i fiolet
- barwy, odcień różu
- unikać różu
- lubić, nienawidzić róż
Cytaty
|
Kiedyś przyszła do mnie dziewczyna i poprosiła o pofarbowanie włosów na kolor bluzki, którą miała na sobie: ciemnego różu wpadającego we fiolet. źródło: NKJP: (gz): Młodzi mężczyźni mają coraz więcej fantazji u fryzjera, Express Ilustrowany, 2002-01-30 |
|
|
Ponoć artyści nie lubią różu, ale Jacek nie boi się kolorów. źródło: NKJP: Olgierd Dziechciarz: Mag i szarlatan, Gazeta Krakowska, 2003-01-25 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | róż |
róże |
|
| D. | różu |
różów |
|
| C. | różowi |
różom |
|
| B. | róż |
róże |
|
| N. | różem |
różami |
|
| Ms. | różu |
różach |
|
| W. | różu |
róże |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. kosmetyk
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała przedmioty związane z pielęgnacją ciała
Połączenia
- ciemny, jasny; brązowy róż
- róż do policzków
- róż na policzkach
- róż i puder, róż i szminka
- odrobina, warstwa różu
- wymodelować twarz; podkreślić, pokryć policzki różem
Cytaty
|
[...] można umówić się z wizażystką, która nie tylko doradzi, jaki podkład będzie dla nas najlepszy, ale też podpowie kolorystykę, pokaże, jak umiejętnie podkreślić oczy, czy wymodelować twarz różem. źródło: NKJP: (KAK): Najważniejsze są oczy, Gazeta Wrocławska, 2002-10-12 |
|
|
Ostatnim i nie zawsze zresztą niezbędnym etapem jest położenie różu na policzkach. źródło: NKJP: Joanna Fedorowicz-Roqueblave: Moda, Gazeta Wyborcza, 1993-04-29 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | róż |
róże |
|
| D. | różu |
różów |
|
| C. | różowi |
różom |
|
| B. | róż |
róże |
|
| N. | różem |
różami |
|
| Ms. | różu |
różach |
|
| W. | różu |
róże |