UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

osłona

Chronologizacja

1466, Bańk

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego osłaniać; zob. osłonić

1. zabezpieczenie

Definicja

ochrona i zabezpieczenie czegoś lub kogoś przed czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • potrzebować osłony
  • dać/dawać osłonę
  • posłużyć, służyć do osłony

Cytaty

Pułkownik Woskowicz jest zdania, że ta idiotyczna historia to jedynie przykrywka. Że Drzymalski posłużył komuś do osłony jakiejś paskudnej operacji.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Najgęściej skupieni byli w miejscu niedozwolonym, za to dającym osłonę przed wiejącym od lądu wiatrem: na wydmach.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001

Trzydzieści lat temu dwudniowa przerwa w dostawie prądu dostarczyła osłony dla rabunków, rozbojów, włamań do sklepów, gwałtów i podpaleń.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. osłona
osłony
D. osłony
osłon
C. osłonie
osłonom
B. osłonę
osłony
N. osłoną
osłonami
Ms. osłonie
osłonach
W. osłono
osłony

Inne uwagi

Zwykle lp

2. przedmiot

Definicja

przedmiot zasłaniający przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Połączenia

  • brezentowa, ceratowa, druciana, metalowa, ołowiana osłona
  • nałożyć, zdjąć osłonę

Cytaty

Zapiął aż pod szyję skórzany płaszcz, poprawił gogle, a na czapkę nałożył ceratową osłonę przed deszczem.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Chory ząb okazał się oprawiony w złoto. W koronce był poszarpany otwór, wyglądało na to, że ktoś próbował ją niefachowo zdjąć. - Ktoś po prostu chciał mi pomóc, zdejmując osłonę - wyjaśnił pacjent, nie czekając na pytanie.

źródło: NKJP: Antoni Kapelański: Wielki Koneser, 2006

Po chwili stanął na podłodze urządzenia, dobre dwa piętra pod poziomem torów, i bezradnie zaczął rozglądać się dookoła po gigantycznym, betonowym kręgu, oświetlonym skąpo kilkoma żarówkami w drucianych osłonach.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. osłona
osłony
D. osłony
osłon
C. osłonie
osłonom
B. osłonę
osłony
N. osłoną
osłonami
Ms. osłonie
osłonach
W. osłono
osłony

3.a działanie wojenne

Definicja

wojsk. 
działanie wojenne, które polega na ochronie danych oddziałów lub żołnierzy i umożliwieniu im dzięki temu wykonania zadań, do których są powołani

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

  • ogniowa, siłowa, zbrojna osłona
  • osłona z powietrza

Cytaty

[...] dziewczyna porusza się znakomicie: nisko przy ziemi, przystając, gdy on zmieniał pozycję, i pokonując kolejny odcinek, kiedy klęczący z bronią Kiernacki gotów był do zapewnienia jej osłony ogniowej.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Weźmie pan tylu ludzi, ilu pan uzna za wskazane [...]. Pojedzie pan z tym na brzeg. Działać będziecie tylko pod osłoną siłową; żadnych wycieczek po morzu, żadnych nurkowań.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1995

Dźwignię gazu wyciągnął do oporu, pruł prosto w stronę Brodnicy, rozglądając się nerwowo po niebie, jakby się spodziewał, że lada moment pojawi się pościg. Właściwie miał rację. Taka operacja mogła mieć osłonę z powietrza.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. osłona
osłony
D. osłony
osłon
C. osłonie
osłonom
B. osłonę
osłony
N. osłoną
osłonami
Ms. osłonie
osłonach
W. osłono
osłony

Inne uwagi

Zwykle lp

3.b wykonawca działania wojennego

Definicja

wojsk. 
jednostka wykonująca działanie wojenne, które polega na ochronie danych oddziałów lub żołnierzy i umożliwieniu im dzięki temu wykonania zadań, do których są powołani

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

Cytaty

[...] ludzie z osłony przełęczy, ci, co blokowali Sułtana, poobserwowali Glavę przez trzy doby. Nawet noktowizory pożyczyli, te wrażliwe na ciepło.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. osłona
osłony
D. osłony
osłon
C. osłonie
osłonom
B. osłonę
osłony
N. osłoną
osłonami
Ms. osłonie
osłonach
W. osłono
osłony

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

osłona meteorologiczna
osłona przeciwsłoneczna
pod osłoną
Data ostatniej modyfikacji: 16.10.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj