UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uroczyć

Chronologizacja

1636, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. urok

1. partner

Definicja

wywierać na kimś takie wrażenie, że ta osoba zaczyna żywić romantyczne uczucia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Monterski pomocnik i praktykant palacza, szukający kandydatki do poważnych zalotów, bez trudu dojrzał Filę. Uroczyła go niezwyczajnym wdziękiem.

źródło: Zdzisław Turek: Mój ojciec, ja i inni, 1988 (books.google.pl)

[...] przypadli sobie do serca. Miranda, choć go uroczyła Katarzyna II, pozostał przyjacielem Polaków.

źródło: Jan Drohojowski: Polacy w Meksyku, Ameryce Środkowej i krajach andyjskich w XIX i XX wieku, Dzieje Najnowsze, 1972 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uroczę
uroczymy
2 os. uroczysz
uroczycie
3 os. uroczy
uroczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uroczyłem
+(e)m uroczył
uroczyłam
+(e)m uroczyła
uroczyłom
+(e)m uroczyło
uroczyliśmy
+(e)śmy uroczyli
uroczyłyśmy
+(e)śmy uroczyły
2 os. uroczyłeś
+(e)ś uroczył
uroczyłaś
+(e)ś uroczyła
uroczyłoś
+(e)ś uroczyło
uroczyliście
+(e)ście uroczyli
uroczyłyście
+(e)ście uroczyły
3 os. uroczył
uroczyła
uroczyło
uroczyli
uroczyły

bezosobnik: uroczono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę uroczył
będę uroczyć
będę uroczyła
będę uroczyć
będę uroczyło
będę uroczyć
będziemy uroczyli
będziemy uroczyć
będziemy uroczyły
będziemy uroczyć
2 os. będziesz uroczył
będziesz uroczyć
będziesz uroczyła
będziesz uroczyć
będziesz uroczyło
będziesz uroczyć
będziecie uroczyli
będziecie uroczyć
będziecie uroczyły
będziecie uroczyć
3 os. będzie uroczył
będzie uroczyć
będzie uroczyła
będzie uroczyć
będzie uroczyło
będzie uroczyć
będą uroczyli
będą uroczyć
będą uroczyły
będą uroczyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uroczmy
2 os. urocz
uroczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uroczyłbym
bym uroczył
uroczyłabym
bym uroczyła
uroczyłobym
bym uroczyło
uroczylibyśmy
byśmy uroczyli
uroczyłybyśmy
byśmy uroczyły
2 os. uroczyłbyś
byś uroczył
uroczyłabyś
byś uroczyła
uroczyłobyś
byś uroczyło
uroczylibyście
byście uroczyli
uroczyłybyście
byście uroczyły
3 os. uroczyłby
by uroczył
uroczyłaby
by uroczyła
uroczyłoby
by uroczyło
uroczyliby
by uroczyli
uroczyłyby
by uroczyły

bezosobnik: uroczono by

bezokolicznik: uroczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

urocząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uroczywszy

gerundium: uroczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uroczenie
uroczenia
D. uroczenia
uroczeń
C. uroczeniu
uroczeniom
B. uroczenie
uroczenia
N. uroczeniem
uroczeniami
Ms. uroczeniu
uroczeniach
W. uroczenie
uroczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: uroczący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uroczący
uroczący
uroczący
uroczące
urocząca
D. uroczącego
uroczącego
uroczącego
uroczącego
uroczącej
C. uroczącemu
uroczącemu
uroczącemu
uroczącemu
uroczącej
B. uroczącego
uroczącego
uroczący
uroczące
uroczącą
N. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącą
Ms. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uroczący
uroczący
uroczące
uroczące
D. uroczących
uroczących
uroczących
uroczących
C. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
B. uroczących
uroczących
uroczących
uroczące
N. uroczącymi
uroczącymi
uroczącymi
uroczącymi
Ms. uroczących
uroczących
uroczących
uroczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: uroczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uroczony
uroczony
uroczony
uroczone
uroczona
D. uroczonego
uroczonego
uroczonego
uroczonego
uroczonej
C. uroczonemu
uroczonemu
uroczonemu
uroczonemu
uroczonej
B. uroczonego
uroczonego
uroczony
uroczone
uroczoną
N. uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczoną
Ms. uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uroczeni
uroczeni
uroczone
uroczone
D. uroczonych
uroczonych
uroczonych
uroczonych
C. uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonym
B. uroczonych
uroczonych
uroczonych
uroczone
N. uroczonymi
uroczonymi
uroczonymi
uroczonymi
Ms. uroczonych
uroczonych
uroczonych
uroczonych

Składnia

bez ograniczeń + uroczyć +
KOGO + (CZYM)

2. o miejscu

Definicja

wprawiać w bezkrytyczny zachwyt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czarować, oczarowywać
hiperonimy:  zachwycać

Cytaty

Publiczność uroczył bardzo emocjonalną i obrazową recytacją „Siłacza” Wandy Chotomskiej.

źródło: Najlepsi z najmłodszych, 2007-03-05 (info.elblag.pl)

Pisze to, co widziała, zastała, odczuła i czym ją te miejsca uroczyły, bądź mocno posmuciły.

źródło: Internet: rymacze.pl

[...] w miarę czytania ta książka uroczyła mnie coraz bardziej.

źródło: Internet: forum.pclab.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uroczę
uroczymy
2 os. uroczysz
uroczycie
3 os. uroczy
uroczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uroczyłem
+(e)m uroczył
uroczyłam
+(e)m uroczyła
uroczyłom
+(e)m uroczyło
uroczyliśmy
+(e)śmy uroczyli
uroczyłyśmy
+(e)śmy uroczyły
2 os. uroczyłeś
+(e)ś uroczył
uroczyłaś
+(e)ś uroczyła
uroczyłoś
+(e)ś uroczyło
uroczyliście
+(e)ście uroczyli
uroczyłyście
+(e)ście uroczyły
3 os. uroczył
uroczyła
uroczyło
uroczyli
uroczyły

bezosobnik: uroczono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę uroczył
będę uroczyć
będę uroczyła
będę uroczyć
będę uroczyło
będę uroczyć
będziemy uroczyli
będziemy uroczyć
będziemy uroczyły
będziemy uroczyć
2 os. będziesz uroczył
będziesz uroczyć
będziesz uroczyła
będziesz uroczyć
będziesz uroczyło
będziesz uroczyć
będziecie uroczyli
będziecie uroczyć
będziecie uroczyły
będziecie uroczyć
3 os. będzie uroczył
będzie uroczyć
będzie uroczyła
będzie uroczyć
będzie uroczyło
będzie uroczyć
będą uroczyli
będą uroczyć
będą uroczyły
będą uroczyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uroczmy
2 os. urocz
uroczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uroczyłbym
bym uroczył
uroczyłabym
bym uroczyła
uroczyłobym
bym uroczyło
uroczylibyśmy
byśmy uroczyli
uroczyłybyśmy
byśmy uroczyły
2 os. uroczyłbyś
byś uroczył
uroczyłabyś
byś uroczyła
uroczyłobyś
byś uroczyło
uroczylibyście
byście uroczyli
uroczyłybyście
byście uroczyły
3 os. uroczyłby
by uroczył
uroczyłaby
by uroczyła
uroczyłoby
by uroczyło
uroczyliby
by uroczyli
uroczyłyby
by uroczyły

bezosobnik: uroczono by

bezokolicznik: uroczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

urocząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uroczywszy

gerundium: uroczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uroczenie
uroczenia
D. uroczenia
uroczeń
C. uroczeniu
uroczeniom
B. uroczenie
uroczenia
N. uroczeniem
uroczeniami
Ms. uroczeniu
uroczeniach
W. uroczenie
uroczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: uroczący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uroczący
uroczący
uroczący
uroczące
urocząca
D. uroczącego
uroczącego
uroczącego
uroczącego
uroczącej
C. uroczącemu
uroczącemu
uroczącemu
uroczącemu
uroczącej
B. uroczącego
uroczącego
uroczący
uroczące
uroczącą
N. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącą
Ms. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uroczący
uroczący
uroczące
uroczące
D. uroczących
uroczących
uroczących
uroczących
C. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
B. uroczących
uroczących
uroczących
uroczące
N. uroczącymi
uroczącymi
uroczącymi
uroczącymi
Ms. uroczących
uroczących
uroczących
uroczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: uroczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uroczony
uroczony
uroczony
uroczone
uroczona
D. uroczonego
uroczonego
uroczonego
uroczonego
uroczonej
C. uroczonemu
uroczonemu
uroczonemu
uroczonemu
uroczonej
B. uroczonego
uroczonego
uroczony
uroczone
uroczoną
N. uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczoną
Ms. uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uroczeni
uroczeni
uroczone
uroczone
D. uroczonych
uroczonych
uroczonych
uroczonych
C. uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonym
B. uroczonych
uroczonych
uroczonych
uroczone
N. uroczonymi
uroczonymi
uroczonymi
uroczonymi
Ms. uroczonych
uroczonych
uroczonych
uroczonych

Składnia

bez ograniczeń + uroczyć +
KOGO + (CZYM)

3. czarownica

Definicja

rzucać na kogoś lub coś urok

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  czarować

Cytaty

- Czy przedtem nie obraziliście starego sołtysa i czy on nie mógł wam źle życzyć?
- Prawda, szczera prawda: on mnie oczarował, on mnie uroczył!

źródło: NKJP: Arkady Fidler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962

Kiedyś koń zgrzał mi się bez powodu. Któryś z kolegów zażartował, że konia ktoś uroczył.

źródło: NKJP: Ewa Drzazga: Nie tylko na psa urok, Dziennik Łódzki, 2006-06-16

[...] ja miałam parę lat temu ok. 15 storczyków, w tym 3 pędowe, jak kwitły, to okna w połowie mi zasłaniały. Niestety jakieś zazdrosne oczy mi uroczyły i dochować się już nie mogę [...].

źródło: Internet: ewinkawkrainiepapieru.blogspot.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uroczę
uroczymy
2 os. uroczysz
uroczycie
3 os. uroczy
uroczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uroczyłem
+(e)m uroczył
uroczyłam
+(e)m uroczyła
uroczyłom
+(e)m uroczyło
uroczyliśmy
+(e)śmy uroczyli
uroczyłyśmy
+(e)śmy uroczyły
2 os. uroczyłeś
+(e)ś uroczył
uroczyłaś
+(e)ś uroczyła
uroczyłoś
+(e)ś uroczyło
uroczyliście
+(e)ście uroczyli
uroczyłyście
+(e)ście uroczyły
3 os. uroczył
uroczyła
uroczyło
uroczyli
uroczyły

bezosobnik: uroczono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę uroczył
będę uroczyć
będę uroczyła
będę uroczyć
będę uroczyło
będę uroczyć
będziemy uroczyli
będziemy uroczyć
będziemy uroczyły
będziemy uroczyć
2 os. będziesz uroczył
będziesz uroczyć
będziesz uroczyła
będziesz uroczyć
będziesz uroczyło
będziesz uroczyć
będziecie uroczyli
będziecie uroczyć
będziecie uroczyły
będziecie uroczyć
3 os. będzie uroczył
będzie uroczyć
będzie uroczyła
będzie uroczyć
będzie uroczyło
będzie uroczyć
będą uroczyli
będą uroczyć
będą uroczyły
będą uroczyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uroczmy
2 os. urocz
uroczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uroczyłbym
bym uroczył
uroczyłabym
bym uroczyła
uroczyłobym
bym uroczyło
uroczylibyśmy
byśmy uroczyli
uroczyłybyśmy
byśmy uroczyły
2 os. uroczyłbyś
byś uroczył
uroczyłabyś
byś uroczyła
uroczyłobyś
byś uroczyło
uroczylibyście
byście uroczyli
uroczyłybyście
byście uroczyły
3 os. uroczyłby
by uroczył
uroczyłaby
by uroczyła
uroczyłoby
by uroczyło
uroczyliby
by uroczyli
uroczyłyby
by uroczyły

bezosobnik: uroczono by

bezokolicznik: uroczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

urocząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uroczywszy

gerundium: uroczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uroczenie
uroczenia
D. uroczenia
uroczeń
C. uroczeniu
uroczeniom
B. uroczenie
uroczenia
N. uroczeniem
uroczeniami
Ms. uroczeniu
uroczeniach
W. uroczenie
uroczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: uroczący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uroczący
uroczący
uroczący
uroczące
urocząca
D. uroczącego
uroczącego
uroczącego
uroczącego
uroczącej
C. uroczącemu
uroczącemu
uroczącemu
uroczącemu
uroczącej
B. uroczącego
uroczącego
uroczący
uroczące
uroczącą
N. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącą
Ms. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uroczący
uroczący
uroczące
uroczące
D. uroczących
uroczących
uroczących
uroczących
C. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
B. uroczących
uroczących
uroczących
uroczące
N. uroczącymi
uroczącymi
uroczącymi
uroczącymi
Ms. uroczących
uroczących
uroczących
uroczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: uroczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uroczony
uroczony
uroczony
uroczone
uroczona
D. uroczonego
uroczonego
uroczonego
uroczonego
uroczonej
C. uroczonemu
uroczonemu
uroczonemu
uroczonemu
uroczonej
B. uroczonego
uroczonego
uroczony
uroczone
uroczoną
N. uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczoną
Ms. uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uroczeni
uroczeni
uroczone
uroczone
D. uroczonych
uroczonych
uroczonych
uroczonych
C. uroczonym
uroczonym
uroczonym
uroczonym
B. uroczonych
uroczonych
uroczonych
uroczone
N. uroczonymi
uroczonymi
uroczonymi
uroczonymi
Ms. uroczonych
uroczonych
uroczonych
uroczonych

Składnia

bez ograniczeń + uroczyć +
KOGO/CO

4. chwaląc

Definicja

mówiąc o czymś zbyt wcześnie lub zbyt pozytywnie, sprawiać, że te słowa przestają być prawdziwe, przez co szkodzi się temu komuś lub czemuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Cytaty

Pewnego razu poszedłem do ciotki, aby zobaczyć małe źrebiątko, które dopiero co przyszło na świat. – „O jakie śliczne!” - zawołałem zachwycony. – „Nie mów tak - skarciła mnie ciotka - bo uroczysz”.

źródło: Szczepan Pieniążek: Pamiętnik sadownika, 1997

[...] bardzo się o nie martwiłam w okresie kwitnienia, ponieważ każdy „piał” nad nimi z zachwytu, ale chyba nie uroczyli, bo prezentowały się pięknie.

źródło: Internet: rozaria.pl

Np. jak Ameryka Ameryką a Polska Polską, żaden rząd polski nie zrobił tutaj tego, co nam się udaje, tj. stworzenie katedry kultury polskiej imienia Mickiewicza na Columbia University, co się właśnie finalizuje, tfu! tfu! żeby nie uroczyć.

źródło: Listy Czesława Miłosza (i Janiny Miłoszowej) do Zofii i Tadeusza Brezów, 1948 (rcin.org.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uroczę
uroczymy
2 os. uroczysz
uroczycie
3 os. uroczy
uroczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uroczyłem
+(e)m uroczył
uroczyłam
+(e)m uroczyła
uroczyłom
+(e)m uroczyło
uroczyliśmy
+(e)śmy uroczyli
uroczyłyśmy
+(e)śmy uroczyły
2 os. uroczyłeś
+(e)ś uroczył
uroczyłaś
+(e)ś uroczyła
uroczyłoś
+(e)ś uroczyło
uroczyliście
+(e)ście uroczyli
uroczyłyście
+(e)ście uroczyły
3 os. uroczył
uroczyła
uroczyło
uroczyli
uroczyły

bezosobnik: uroczono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę uroczył
będę uroczyć
będę uroczyła
będę uroczyć
będę uroczyło
będę uroczyć
będziemy uroczyli
będziemy uroczyć
będziemy uroczyły
będziemy uroczyć
2 os. będziesz uroczył
będziesz uroczyć
będziesz uroczyła
będziesz uroczyć
będziesz uroczyło
będziesz uroczyć
będziecie uroczyli
będziecie uroczyć
będziecie uroczyły
będziecie uroczyć
3 os. będzie uroczył
będzie uroczyć
będzie uroczyła
będzie uroczyć
będzie uroczyło
będzie uroczyć
będą uroczyli
będą uroczyć
będą uroczyły
będą uroczyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uroczmy
2 os. urocz
uroczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uroczyłbym
bym uroczył
uroczyłabym
bym uroczyła
uroczyłobym
bym uroczyło
uroczylibyśmy
byśmy uroczyli
uroczyłybyśmy
byśmy uroczyły
2 os. uroczyłbyś
byś uroczył
uroczyłabyś
byś uroczyła
uroczyłobyś
byś uroczyło
uroczylibyście
byście uroczyli
uroczyłybyście
byście uroczyły
3 os. uroczyłby
by uroczył
uroczyłaby
by uroczyła
uroczyłoby
by uroczyło
uroczyliby
by uroczyli
uroczyłyby
by uroczyły

bezosobnik: uroczono by

bezokolicznik: uroczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

urocząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uroczywszy

gerundium: uroczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uroczenie
uroczenia
D. uroczenia
uroczeń
C. uroczeniu
uroczeniom
B. uroczenie
uroczenia
N. uroczeniem
uroczeniami
Ms. uroczeniu
uroczeniach
W. uroczenie
uroczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: uroczący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uroczący
uroczący
uroczący
uroczące
urocząca
D. uroczącego
uroczącego
uroczącego
uroczącego
uroczącej
C. uroczącemu
uroczącemu
uroczącemu
uroczącemu
uroczącej
B. uroczącego
uroczącego
uroczący
uroczące
uroczącą
N. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącą
Ms. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uroczący
uroczący
uroczące
uroczące
D. uroczących
uroczących
uroczących
uroczących
C. uroczącym
uroczącym
uroczącym
uroczącym
B. uroczących
uroczących
uroczących
uroczące
N. uroczącymi
uroczącymi
uroczącymi
uroczącymi
Ms. uroczących
uroczących
uroczących
uroczących
Data ostatniej modyfikacji: 22.07.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj