UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zduszać

Chronologizacja

1808, Franciszek Ksawery Poniński, Ekonomika polska, t. 2, polona.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zduszam
zduszamy
2 os. zduszasz
zduszacie
3 os. zdusza
zduszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zduszałem
+(e)m zduszał
zduszałam
+(e)m zduszała
zduszałom
+(e)m zduszało
zduszaliśmy
+(e)śmy zduszali
zduszałyśmy
+(e)śmy zduszały
2 os. zduszałeś
+(e)ś zduszał
zduszałaś
+(e)ś zduszała
zduszałoś
+(e)ś zduszało
zduszaliście
+(e)ście zduszali
zduszałyście
+(e)ście zduszały
3 os. zduszał
zduszała
zduszało
zduszali
zduszały

bezosobnik: zduszano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zduszał
będę zduszać
będę zduszała
będę zduszać
będę zduszało
będę zduszać
będziemy zduszali
będziemy zduszać
będziemy zduszały
będziemy zduszać
2 os. będziesz zduszał
będziesz zduszać
będziesz zduszała
będziesz zduszać
będziesz zduszało
będziesz zduszać
będziecie zduszali
będziecie zduszać
będziecie zduszały
będziecie zduszać
3 os. będzie zduszał
będzie zduszać
będzie zduszała
będzie zduszać
będzie zduszało
będzie zduszać
będą zduszali
będą zduszać
będą zduszały
będą zduszać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zduszajmy
2 os. zduszaj
zduszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zduszałbym
bym zduszał
zduszałabym
bym zduszała
zduszałobym
bym zduszało
zduszalibyśmy
byśmy zduszali
zduszałybyśmy
byśmy zduszały
2 os. zduszałbyś
byś zduszał
zduszałabyś
byś zduszała
zduszałobyś
byś zduszało
zduszalibyście
byście zduszali
zduszałybyście
byście zduszały
3 os. zduszałby
by zduszał
zduszałaby
by zduszała
zduszałoby
by zduszało
zduszaliby
by zduszali
zduszałyby
by zduszały

bezosobnik: zduszano by

bezokolicznik: zduszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zduszając

gerundium: zduszanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zduszanie
zduszania
D. zduszania
zduszań
C. zduszaniu
zduszaniom
B. zduszanie
zduszania
N. zduszaniem
zduszaniami
Ms. zduszaniu
zduszaniach
W. zduszanie
zduszania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zduszający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zduszający
zduszający
zduszający
zduszające
zduszająca
D. zduszającego
zduszającego
zduszającego
zduszającego
zduszającej
C. zduszającemu
zduszającemu
zduszającemu
zduszającemu
zduszającej
B. zduszającego
zduszającego
zduszający
zduszające
zduszającą
N. zduszającym
zduszającym
zduszającym
zduszającym
zduszającą
Ms. zduszającym
zduszającym
zduszającym
zduszającym
zduszającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zduszający
zduszający
zduszające
zduszające
D. zduszających
zduszających
zduszających
zduszających
C. zduszającym
zduszającym
zduszającym
zduszającym
B. zduszających
zduszających
zduszających
zduszające
N. zduszającymi
zduszającymi
zduszającymi
zduszającymi
Ms. zduszających
zduszających
zduszających
zduszających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zduszany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zduszany
zduszany
zduszany
zduszane
zduszana
D. zduszanego
zduszanego
zduszanego
zduszanego
zduszanej
C. zduszanemu
zduszanemu
zduszanemu
zduszanemu
zduszanej
B. zduszanego
zduszanego
zduszany
zduszane
zduszaną
N. zduszanym
zduszanym
zduszanym
zduszanym
zduszaną
Ms. zduszanym
zduszanym
zduszanym
zduszanym
zduszanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zduszani
zduszani
zduszane
zduszane
D. zduszanych
zduszanych
zduszanych
zduszanych
C. zduszanym
zduszanym
zduszanym
zduszanym
B. zduszanych
zduszanych
zduszanych
zduszane
N. zduszanymi
zduszanymi
zduszanymi
zduszanymi
Ms. zduszanych
zduszanych
zduszanych
zduszanych

odpowiednik aspektowy: zdusić

Pochodzenie

Zob. dusić

1. gniew

Definicja

powstrzymywać się od uzewnętrznienia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dławić, dusić, tłumić

Połączenia

  • zduszać śmiech
  • zduszać w sobie

Cytaty

Kiedy zaczyna mówić Kamil, zduszam w sobie chęć parsknięcia śmiechem.

źródło: Internet: elorencepisze.wordpress.com

Z kolei kobiety, które zduszały swoje złe wspomnienia, miały większe skłonności do pamiętania przede wszystkim złych rzeczy.

źródło: Internet: biomedical.pl

Nie zduszaj w sobie radości! Przejawiaj radość!

źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Jak osiągnąć sukces w świecie ducha i materii, 2001

Składnia

bez ograniczeń + zduszać +
CO

2. bunt

Definicja

uniemożliwiać rozwój jakiegoś działania lub procesu nawet do ich całkowitego zlikwidowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dławić, dusić, tłumić

Połączenia

  • zduszać w zarodku

Cytaty

Pokusa okazała się jednak zbyt silna, zduszając wszelkie głosy rozsądku.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem, 2005

Ale głównym problemem były władza i pieniądze, które skutecznie zduszały w zarodku wszelkie formy sprzeciwu...

źródło: Internet: lubimyczytac.pl

Oczywiście po przekroczeniu progu ładowania włączały się regulatory i zduszały obroty.

źródło: Internet: wiatraki.memu.pl

Składnia

bez ograniczeń + zduszać +
CO

3. ogień

Definicja

gasić ogień

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dusić, gasić, tłumić

Połączenia

  • zduszać ogień

Cytaty

Jeśli jesteśmy zmuszeni zgasić świece, nigdy na nią nie dmuchamy, tylko zduszamy ogień specjalnym kapturkiem lub po prostu odwróconą szklanką/kieliszkiem.

źródło: Internet: cedrowewzgorza.pl

W ręku dzierżył długie gasidło, którym - jeden po drugim - zduszał płomyki kolejnych świec.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Najlepszym rozwiązaniem z punktu widzenia dostępności jest gaszenie ognia, zasypując go piaskiem lub innym, podobnie sypkim materiałem, jak np. żwir. W ten sposób odcinamy dopływ tlenu i zduszamy ogień.

źródło: Pożar w Siemianowicach Śląskich, 2014-11-13 (dziennikzachodni.pl)

Składnia

bez ograniczeń + zduszać +
CO + (CZYM)

4. papierosa

Definicja

gasić papierosa albo podobny wyrób, zgniatając jego palący się koniec

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Cytaty

Lichaj to wzrok miał utkwiony w wyszczerbionym wazoniku, to ponad głową kierowcy spoglądał w stronę bufetu, jakby kogoś obserwował, to zapalał carmena, pociągał kilka łyków dymu i zduszał papierosa.

źródło: Alfred Siatecki: Szajbus, 2012 (zbz.uz.zgora.pl)

[...] wyrzucił papierosa, zduszając go nogą.

źródło: Internet: isjustalittlepatience.blogspot.com

Leon zdusza niedopałek w popielniczce.

źródło: Izabela Degórska: Mąż zmarł, ale już mu lepiej, 2016 (docplayer.pl)

Składnia

bez ograniczeń + zduszać +
CO

5. człowieka

Definicja

pot. 
ściskając szyję lub zatykając nos i usta, uniemożliwiać komuś oddychanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dławić, dusić
hiperonimy:  zabijać

Cytaty

Olbrzymi wąż coraz bardziej zduszał nieszczęśnika [...].

źródło: Wojciech Lanik: Niko. Chłopiec, który marzył, 2020 (books.google.pl)

Nagle szybkim ruchem chwycił ją za szyję i zaczął zduszać.

źródło: Internet: benjamin-alexandra-vampires-twilight.blogspot.com

Składnia

bez ograniczeń + zduszać +
KOGO

6. hamulec

Definicja

oddziaływać na coś z pewną siłą, ściskając to lub naciskając na to od góry

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

[...] czosnek lekko zduszam trzonkiem noża i obieram z łupki [...].

źródło: Internet: uwagababciagotuje.blogspot.com

Zaciskał zęby i ćwiczył. Zginał ręce, palce, zduszał piankową piłeczkę.

źródło: Internet: niepelnosprawni.pl

[...] czyjeś palce zduszały jego nadgarstek.

źródło: Internet: shivente.prv.pl

Składnia

bez ograniczeń + zduszać +
CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 30.07.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj