UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kołatać

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kołacę kołaczę kołatam	kołacemy kołaczemy kołatamy
2 os.	kołacesz kołaczesz kołatasz	kołacecie kołaczecie kołatacie
3 os.	kołace kołacze kołata	kołacą kołaczą kołatają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kołatałem +(e)m kołatał	kołatałam +(e)m kołatała	kołatałom +(e)m kołatało	kołataliśmy +(e)śmy kołatali	kołatałyśmy +(e)śmy kołatały
2 os.	kołatałeś +(e)ś kołatał	kołatałaś +(e)ś kołatała	kołatałoś +(e)ś kołatało	kołataliście +(e)ście kołatali	kołatałyście +(e)ście kołatały
3 os.	kołatał	kołatała	kołatało	kołatali	kołatały

bezosobnik: kołatano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kołatał będę kołatać	będę kołatała będę kołatać	będę kołatało będę kołatać	będziemy kołatali będziemy kołatać	będziemy kołatały będziemy kołatać
2 os.	będziesz kołatał będziesz kołatać	będziesz kołatała będziesz kołatać	będziesz kołatało będziesz kołatać	będziecie kołatali będziecie kołatać	będziecie kołatały będziecie kołatać
3 os.	będzie kołatał będzie kołatać	będzie kołatała będzie kołatać	będzie kołatało będzie kołatać	będą kołatali będą kołatać	będą kołatały będą kołatać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kołaczmy kołatajmy
2 os.	kołacz kołataj	kołaczcie kołatajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kołatałbym bym kołatał	kołatałabym bym kołatała	kołatałobym bym kołatało	kołatalibyśmy byśmy kołatali	kołatałybyśmy byśmy kołatały
2 os.	kołatałbyś byś kołatał	kołatałabyś byś kołatała	kołatałobyś byś kołatało	kołatalibyście byście kołatali	kołatałybyście byście kołatały
3 os.	kołatałby by kołatał	kołatałaby by kołatała	kołatałoby by kołatało	kołataliby by kołatali	kołatałyby by kołatały

bezosobnik: kołatano by

bezokolicznik: kołatać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

kołacąc
kołacząc
kołatając

gerundium: kołatanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kołatanie	kołatania
D.	kołatania	kołatań
C.	kołataniu	kołataniom
B.	kołatanie	kołatania
N.	kołataniem	kołataniami
Ms.	kołataniu	kołataniach
W.	kołatanie	kołatania

imiesłów przymiotnikowy czynny: kołacący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kołacący kołaczący kołatający	kołacący kołaczący kołatający	kołacący kołaczący kołatający	kołacące kołaczące kołatające	kołacąca kołacząca kołatająca
D.	kołacącego kołaczącego kołatającego	kołacącego kołaczącego kołatającego	kołacącego kołaczącego kołatającego	kołacącego kołaczącego kołatającego	kołacącej kołaczącej kołatającej
C.	kołacącemu kołaczącemu kołatającemu	kołacącemu kołaczącemu kołatającemu	kołacącemu kołaczącemu kołatającemu	kołacącemu kołaczącemu kołatającemu	kołacącej kołaczącej kołatającej
B.	kołacącego kołaczącego kołatającego	kołacącego kołaczącego kołatającego	kołacący kołaczący kołatający	kołacące kołaczące kołatające	kołacącą kołaczącą kołatającą
N.	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącą kołaczącą kołatającą
Ms.	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącej kołaczącej kołatającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kołacący kołaczący kołatający	kołacący kołaczący kołatający	kołacące kołaczące kołatające	kołacące kołaczące kołatające
D.	kołacących kołaczących kołatających	kołacących kołaczących kołatających	kołacących kołaczących kołatających	kołacących kołaczących kołatających
C.	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącym kołaczącym kołatającym	kołacącym kołaczącym kołatającym
B.	kołacących kołaczących kołatających	kołacących kołaczących kołatających	kołacących kołaczących kołatających	kołacące kołaczące kołatające
N.	kołacącymi kołaczącymi kołatającymi	kołacącymi kołaczącymi kołatającymi	kołacącymi kołaczącymi kołatającymi	kołacącymi kołaczącymi kołatającymi
Ms.	kołacących kołaczących kołatających	kołacących kołaczących kołatających	kołacących kołaczących kołatających	kołacących kołaczących kołatających

odpowiednik aspektowy: zakołatać

Pochodzenie

psł. dial. *kolatati 'wstrząsać, uderzać, łomotać'

1. do drzwi

Definicja

książk.

uderzać ręką w drzwi lub inny obiekt spełniający podobną funkcję, aby oznajmić swoje przybycie komuś znajdującemu się wewnątrz domu lub pomieszczenia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

do drzwi, do bramy

Cytaty

	Komornik długo kołatał do drzwi dłużniczki, gdy je wyważono, okazało się, iż Halina M. była w pokoju. źródło: NKJP: (PS): Szybszy komornik ze Słupska, Goniec Rumski, 2011
	Uporczywe, lecz delikatne kołatanie zmusiło ją do wstania. Przylepiła twarz do oszronionej szyby. - Proszę uchylić drzwi od ganku […]. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Potem nastał październik [...] i szli my spać zaraz po zmierzchu. Co robić w ciemnym domu? Aż tu raz słyszę, ktoś do okna kołacze. źródło: NKJP: Halina Auderska: Babie lato, 1974
	Przychodzi taki jeden z drugim, kołace do furtki o zmroku i spowiada się tutaj, w tym pokoju. Swoje krzywdy wykłada. źródło: NKJP: Ryszard Wójcik: Coś się kończy, Miesięcznik Literacki, 1970
	Rozgrzebujemy rękami zaspę przed furtką, potem napieramy na nią, odwalając śnieg z drugiej strony, ostrożnie wspinamy się na wysoki parter po schodach, biegnących wzdłuż ściany drewnianego domu na podmurówce, kołatamy w drzwi . źródło: NKJP: Sługa Boży, Dziennik Polski, 2000-10-07

Składnia

	+	kołatać	+	(do CZEGO)
	+	kołatać	+	(w CO)

2. butami

Definicja

uderzać o jakąś powierzchnię, powodując powstanie głuchego odgłosu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

[…] szły szosą w drewniakach i słychać było, jak kołatały drewniakami o ten twardy bruk.

źródło: Praca przymusowa i niewolnicza dla III Rzeszy, 2005-12-29 (osa.archiwa.org)

Nagle gdzieś, nie wiadomo skąd, dobiegło kołatanie. […] Stukanie wzmogło się. Jakby czyjeś pięści czy buty łomotały w sufit.

źródło: NKJP: Bojarska Teresa: Świtanie, przemijanie, 1996

Składnia

kołatać

(CZYM)

3. w sprawie

Definicja

książk.

zabiegać o coś u jakiejś osoby lub w jakiejś instytucji, kierując do niej nieustanne prośby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

kołatać o pomoc, o wsparcie

Cytaty

- Zwykle to my kołaczemy do różnych instytucji prosząc o wsparcie. W tym przypadku było inaczej - inicjatywa przeprowadzenia badań wyszła bowiem od dyrektora MCM […].

źródło: NKJP: Agnieszka Filipowicz: Medyczne projekty, 2004-07-28

[…] znów kołatam do sędziów z prośbą o wskazanie, jak to z tą emeryturą było.

źródło: Janusz Małecki: Przypowieść o meduzach, czyli déjá vu, Skalpel, 2004-02 (oil.org.pl)

[…] wszyscy mówili o cudach za pośrednictwem Najświętszej Panny Kodeńskiej […]. Pragnął najżarliwiej pojechać tam również i kołatać o cud, o łaskawą w jego sprawie interwencję.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953

Składnia

	+	kołatać	+	(o CO)
	+	kołatać	+	(do KOGO)

4. w myślach

Definicja

książk.

o działaniach mentalnych: istnieć w sposób niesprecyzowany lub pomimo niesprzyjających warunków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

kołatać się

Połączenia

nadzieja kołacze
kołatać w głowie

Cytaty

[…] kołacze mi w głowie opowieść emerytowanego dyplomaty o dozorcy, który nieświadomie, a nawet wręcz mimo woli czyniąc zło, uratował czyjeś życie.

źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Błogosławiona wina, Polityka, 2002-08-10

Wiedziała, że ma wysiąść na stacji, której nazwa niejasno kołatała w jej pamięci. To tu, myślała, widząc jakąś nazwę, tu wysiądę. Jednak wiedziała, że to nie ta stacja.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

Czy można przygotować się na śmierć bliskich nam osób? Jeśli chorują długo i przewlekle, to tak, choć zawsze z tylu głowy kołace nadzieja, że może nie dziś, może jutro?

źródło: Recenzje dram, 2020 (dramaqueen.pl)

Składnia

	+	kołatać	+	(KOMU)
	+	kołatać	+	(GDZIE)

Frazeologizmy

ktoś puka do drzwi
ktoś kołacze do drzwi
serce podchodzi do gardła komuś
serce kołacze komuś

Data ostatniej modyfikacji: 29.06.2023